Covenanter tankı

Mk V Kruvazör Tank, Covenanter (A13 Mk III), Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında bir zırhlı savaş aracıydı. Adını 17. yüzyılda İskoçya'daki bir tarikattan almıştır. Covenanter kruvazör sınıfındaki bir tanka verilen ilk ad olmuştur.

Mk V Kruvazör Tank, Covenanter (A13 Mk III)
Çeşidi	Kruvazör Tank
Uyruğu	Birleşik Krallık
Özellikler
Ağırlık	19 ton
Uzunluk	5,97 m
Genişlik	2,77 m
Yükseklik	2,24 m
Mürettebat	4 (komutan, sürücü, silahçı, yükleyici)
Zırhı	7 - 40 mm
Ana silahı	QF 2-pounder top
Diğer silahları	7.92 mm Besa Makineli tüfek (eş eksenli)
Motor	Meadows Flat-12 D.A.V. 340 beygir (250 kW)
Kaldırma kapasitesi	18 beygir/ton
Süspansiyon donanımı	Christie süspansiyon
Harekat menzili	160 km
Azami hızı	50 km/s

Tarihi

1938 yılında Ordu Ofisi Mk IV yerine kullanılacak daha kalın zırhlı bir tanka ihtiyacı olduğunu açıkladı. Nuffield firması tarafından sunulan A16 tasarımı pahalı bulundu. Bunu yerine 1939 yılında daha ucuz A13 Mk III tasarımı kabul edildi. London, Midland and Scottish Railway Firması (LMSR) gövdeyi, Nuffield firması tareti ve Henry Meadows motoru tasarladı. 17 Nisan tarihinde ilk prototipi üretilen tanktan ilk 100 adetlik sipariş LMSR firmasına verildi. Daha sonra English Electric ve Leyland Motors firmalarının da katılımı ile toplamda 1.771 adet Covenanter üretildi. İleride Nuffield Mk VI Crusader modelini tasarladı. Ancak A13 modeline ait tasarım tercih edilerek bunu üzerinde ilerlendi.

Tasarım aşamasında tankın mümkün olduğunca yere yakın olması düşünüldü. Aracın mümkün olduğunca yere yakın olabilmesi amacıyla aracın V–12 motoru yataya ters bir şekilde gövdeye yerleştirildi. Ancak gövde kısmında radyatör için yer yoktu. Bu sebepten radyatör aracın sol ön kısmına yerleştirildi. Bu alışılmadık yerleştirme ve acele edilen tasarım yüzünden ileride motorun soğutma sisteminde büyük sorunlar ile karşılaşıldı. Bu sebepten bu tanklar ne yazık ki Kuzey Afrika Cephesi'nde görev alamadı. Bu tankın yerine İngiliz Crusader ve Amerikan tankları bu cepheye gönderildi. 1.700 adet Covenanter tankı İngiliz ana karasında kaldı.

1943 yılı sonlarında Covenanter tanklar karşılaştıkları Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht'a ait tanklar karşısında silah ve zırh olarak çok zayıf kaldılar. Daha sonra yapılan çalışmalarda bu sorunların çok büyük değişiklerle çözülebileceği anlaşılınca araçlar ıskartaya çıkartıldı. Köprü döşeme tankı hariç diğer modellerin hepsi parçalandı.

Kılavuz model. Radyatör kapağı sol ön tarafta bulunuyor. Radyatörün üzerinde kalkan bulunmakta. Bu ilk üretilenler haricindeki diğer Covenanter tankının radyatör kalkanları farklıydı.

Görev tarihi

Birkaç araç hariç, Covenanter tankı ana kara haricinde göreve çıkmadı. İngiliz 1. Zırhlı Tümeni bünyesinde bulunan bu araçlar birliğin Mısır'a gönderilmesi üzerine İngiliz 9. Zırhlı Tümeni bünyesinde göreve gönderildiler. Birkaç araç denenmek üzere çöl ortamına gönderildi. Bu tankların çatışmalarda kullanıldığına dair bir bilgimiz yoktur. Covenanter tankı ayrıca İngiliz ordusu bünyesindeki Polonya ordusuna ait birkaç birlikte kullanıldı. Ancak bu birlikler cepheye gönderilmeden bu araçların yerleri değiştirildi. Çatışmada kaybedilen tek Covenanter 31 Mayıs 1942 tarihinde Canterbury yakınlarında bir Alman hava saldırısı sırasında yitirildi.

Birkaç adet köprü döşeme aracı Avustralya ordusu tarafından Pasifik Savaşı sırasında kullanıldı.

Modelleri

• Covenanter Mk I (Mk V) – Orijinal üretilen model.
  • Covenanter Mk I CS - Modelin adında geçen CS harfleri İngilizce "Close Support" (Türkçe Yakın Destek) anlamına geliyordu. Silahı 3-inçlik obüstü.
• Covenanter Mk II (Mk V*) – Radyatöre yağlı soğutucu eklendi.
  • Covenanter Mk II CS – 3 inçlik obüs ile silahlandırıldı.
  • Keşif aracında sahte top ve iki adet No. 19 ve No. 18 telsiz bulunuyordu.
  • Komuta aracı modelinde sahte top ve iki adet No. 19 telsiz bulunuyordu.
• Covenanter Mk III (Mk V**) – İkiz yalpı soğutucu motorun iki yanına takıldı. Debriyaj kavraması geliştirildi. Arka kısıma içerinin havasını temizleyen sistem takıldı. Egzozun yeri değiştirildi.
  • Covenanter Mk III CS – 3 inçlik obüs ile silahlandırıldı.
• Covenanter Mk IV - Mk II modelinin debriyajı değiştirilmiş Mk III modeli .
  • Covenanter Mk IV CS - 3 inçlik obüs ile silahlandırıldı.
  • Keşif aracında sahte top ve iki adet No. 19 ve No. 18 telsiz bulunuyordu.

Covenanter köprü döşeme aracı

• Covenanter Köprü Döşeyici - Covenanter gövdesi üzerine 34' uzunluğunda ve 9' 6" genişliğinde portatif köprü takılıydı. Bu köprü açılınca 30' genişliğindeki bir açıklıkta etkili oluyordu. 24 tona kadar taşıma kapasitesi vardı. 1944 yılında taşıma kapasitesi 30 tona çıkartıldı.
• Covenanter ARV Mk I – Zırhlı levazım aracı modelinde paletsiz Covenanter tankının tareti çıkartılmıştı. Tek prototip 1942 yılında üretildi.

İlave ekipman:

• Anti-Mine Roller Attachment (AMRA) Mk IC (Tekerlekli Mayın Temizleme Ekipmanı) – Üzerinde dört adet ağır tekerlek bulunan bir çerçeveden oluşuyordu. Su ve toprak ile dolan çerçevenin ağırlığı oldukça artıyordu.

Kaynakça

• David Fletcher, Peter Sarson - Crusader Cruiser Tank 1939-1945, 2000 Osprey Publishing (New Vanguard 14), ISBN 1-85532-512-8.

Dış bağlantılar

• II. Dünya Savaşı Araçları
• Missing-lynx.com 17 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.