Creatio ex nihilo

Creatio ex nihilo "yoktan var etmek/yaratmak" anlamına gelen Latince deyiş. Zaman zaman sadece ex nihilo olarak da söylendiği olur; bu durumda anlamı sadece "yoktan" olsa da kastedilen anlam yine "yoktan var etmek/yaratmak"tır. Genellikle felsefî, dinî veya yaratılışçı bağlamlarda söylenen deyiş, sıklıkla İbrahimî dinlerdeki Tanrı'nın evreni yoktan var edişi inancına gönderme yapar. Bununla birlikte benzeri şekilde yoktan var etmek inancını barındıran inanç veya felsefî görüşler de mevcuttur. Creatio ex nihilo deyişi, creatio ex materia deyişi veya creatio ex deo deyişinden ayrıştırılmalıdır. Creatio ex materia, hâli hazırda var olan ebedî maddeden yaratılışı kastederken, creatio ex deo Tanrı'dan (çıkarak) var oluşu/yaratılışı kasteder. Creatio ex materia, Tanrı'nın varlığını da kabul eden çeşitli materyalist felsefelerde kendisine yer bulurken, creatio ex deo monistik düşünce ve inançlar için kullanılabilir.

Deyişe kaynaklık eden anlayış, bu anlayışa sahip birçok dinin kutsal metinlerinde görülebilir. Örneğin Kitab-ı Mukaddes'in Deuterokanonik kitaplarından 2. Makabelerin, 7. bölümünün 28. ayetinde açık bir şekilde yoktan var edişe atıf vardır:

“	Sana yalvarıyorum, evla­dım, dünyaya ve göklere bak. Onların içinde olanlara bak ve ortada hiçbir şey yokken Tanrı'nın onları yarattığı­nı kabul et. İnsanların da aynı biçim­de yaratıldığını onayla.	„