Dağıtılmış kuyruklama çift hatlı veri yolu

Dağıtılmış kuyruklama çift hatlı veri yolu kısa adıyla DQDB (İngilizce:Distributed-queue dual-bus); istatistiksel çoklama yöntemini kullanarak fiberoptik ortamların geniş band olanaklarının ortak kullanımı için geliştirilmiştir. DQDB, iki yönlü bir veri yolu üzerinde dağıtılmış kuyruklama erişim mekanizmasını kullanan bir standarttır. Haberleşmede, DQDB dağıtık çoklu erişimli ağdır.

DQDB'nin Sağladıkları

a) Dağıtılmış sıraya girmeli ve çift yönlü veri yollarını kullanarak toplu haberleşmeyi sağlar.
b) Yerel Ağlar ya da Metropolitan Alan Ağlarına (MAN) erişmeyi sağlar.
c) Bağlantısız veri transferi, bağlantı yönelimli veri transferi, eş zamanlı haberleşmeyi sağlar. Buna bir örnek; sesli haberleşmede IEEE 802.6 komitesi tarafından oluşturulmuş olan DQDB standartları ATM standartlarına uygun olarak geliştirilmiştir. DQDB erişim yönetimi olarak hem veri iletişiminde eşzamanlı hem de eşzamanlı olmadan gönderme yapabilme yeteneğine sahip olan bir gönderme düzeni hem de asenkron iletişime olanak sağlayan hücre tabanlı bir sistemdir. Hücre işlemleri bu iki tipte de farklı farklıdır. Her hücrede 53 byte vadır. Burada 48 byte bilgi, 5 byte başlık bilgisidir. Servislere öncelik tanımlanabilmektedir. Böylelikle ağ yönetimi işaretleşme ve bakım gibi bilgilere öncelik verilebilmektedir.

DQDB MAN

Erişim birimlerinin(düğüm) bağlı olduğu iki adet tek yön tarafından oluşturulmuştur. Bu veri yollarına DQDB çerçevelerini üreten çerçeve üretici bağlanmıştır. Veri yolları karşılıklı olarak çalışır ve düğümler her iki veri yoluna bağlanırlar. Her düğüm okuma-yazma bağlantısına sahiptir.

DQDB Mimarisinin Temeli

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/7/77/Framegen.jpg
Linkteki resim temel bir DQDB mimarisidir. Her dilim bir istek bitine ve bir meşgul bitine sahiptir. Eğer meşgul biti ayarlandıysa çerçeve veri taşımaktadır ve bu çerçeve sunucu tarafından kullanılamaz. Bu protokol, veri yoluna aktarılan iki adet kontrol biti ve her düğümde bulunan iki adet sayıcı sayesinde uygulanmaktadır. Düğümlerden herhangi biri, A yolunu kullanarak veri iletmek istediğinde, isteğin yapılacağı B yoluna geçilir ve B talep biti(istek biti) ayarlanır. Talep biti B bus'ı üzerindeki bütün düğümlerden geçecektir. Bu düğümlerde bulunan sayıcılar her talep bitiyle artacak ve A veri yolundan geçen her boş çerçeve ile azalacaktır. Böylece gönderme yapmak isteyen her istasyon, kendi üzerinde yer alan istasyonları bilgilendirmiş ve dağıtılmış kuyruktaki yerini almış olacaktır. DQDB'de her istasyon ne zaman göndereceğini ve ne kadar bekleyeceğini bilmektedir. DQDB şebekesinde veri ve ses-görüntü olarak iki erişim tanımı yapılmıştır. Bağlantısız veri trafiğini mac adresleri iletilir. DQDB fiberoptik kablolar için yerel ağlar (LAN), metropolitan alan ağları ve geniş alan ağları arası ortak çalışma için tasarlanmıştır.

Kaynakça

• https://web.archive.org/web/20100328073015/http://nislab.bu.edu/sc546/sc441Spring2003/dqdb/index.html
• Ağ teknolojileri ve Telekomikasyon Dr.Cebrail Taşkın