Değişim değeri ve kullanım değeri
Bu maddenin listelenen kaynaklarından bazıları güvenilir olmayabilir. (Mayıs 2007) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Değişim değeri ve kullanım değeri kavramları, Marksizmin, ekonomi politiğin eleştirisinde kullandığı ve kapitalist toplumunun temel yapısal sorunlarını analiz ederken kullandığı temel kategorilerdir.Ürünün meta olma ya da metaya dönüşmesinin niteliğini bu kavramlar açıklar.Değişim değeri bir ürünün kullanımından öte alınır satılır bir şey olmasına neden olur. Meta fetişizminin kaynağı bu değişim değeriyle ilgili olduğu gibi, Marx'ın açıklamalarında önemli bir yer tutan emek gücü'nün bir metaya dönüşmesinin temelinde de bu nokta belirleyici bir rol oynar.
Marks'ın tanımlamasına göre;
- Kullanım-değerleri, ancak kullanım ya da tüketim ile bir gerçek haline gelir: bunlar, ayrıca, toplumsal biçimi ne olursa olsun, her türlü servetin özünü oluştururlar. İncelemek üzere olduğumuz toplum biçiminde, bunlar, ayrıca, değişim-değerinin maddi taşıyıcılarıdır. (Vurgular eklendi)
ve
- Gereksinmelerini kendi emeğinin ürünü ile doğrudan doğruya karşılayan kimse, gerçekte, kullanım-değeri yaratır, ama meta yaratmamıştır. Meta üretmek için, o kimsenin yalnızca kullanım-değerleri değil, başkaları için kullanım-değerleri, toplumsal kullanım-değerleri üretmesi gerekir. (Ve salt başkası için üretmesi de yetmez. Ortaçağ köylüsü, feodal bey için ürün-rant-tahıl, papaz için öşür-tahıl üretirdi. Ama, ne bu ürün-rant-tahıl, ne de öşür-tahıl, bir başkası için üretilmiş olmaları gerçeğine karşın, meta haline gelmemişlerdi. Bir ürünün meta olabilmesi için, kuIlanım-değeri olacağı başka bir kimseye, değişim yoluyla devredilmesi gerekir.)
- Kapital'daki açıklama icin bkz:[1] 2 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.