Deli Dolu (film)
Deli Dolu,[1] 1976 ABD yapımı komedi filmdir. Özgün adı Sessiz film anlamına gelen Silent Movie dir. Filmin Fransızca, İtalyanca, İspanyolca ve Almanca adları Mel Brooks'un son çılgınlığı anlamlarına gelmektedir. Filme Türkçe bir ad seçilirken özgün adının yerine bu dillerdeki adlarının referans alındığı anlaşılmaktadır.
| Silent Movie | |
_Mel_Brooks_1976.jpg) "Deli Dolu" (Silent Movie) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Mel Brooks |
|---|---|
| Yapımcı | Michael Hertzberg |
| Senarist | Mel Brooks Ron Clark |
| Oyuncular | Mel Brooks Marty Feldman Dom DeLuise Bernadette Peters Sid Caesar |
| Müzik | John Morris |
| Görüntü yönetmeni | Paul Lohmann |
| Kurgu | Stanford C. Allen |
| Stüdyo | Crossbow Productions |
| Dağıtıcı | Twentieth Century-Fox |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Parodi, komedi |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 1976 |
| Çıkış tarih(ler)i | 16 Haziran 1976, ABD |
| Süre | 87 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | Sessiz (konuşmasız), ara yazıları İngilizce |
| Bütçe | 4.400.000 $ |
| Diğer adları | Deli Dolu (Türkiye) La dernière folie de Mel Brooks (Fransa) L'ultima follia di Mel Brooks (İtalya) La última locura (İspanya) Mel Brooks letzte Verrücktheit - Silent Movie (Almanya) |
Filmi, kaba güldürü ve parodi filmlerinin tanınmış yönetmeni Amerikalı komedyen Mel Brooks yönetmiş, aynı zamanda başrolünde oynamış ve Ron Clark'la beraber senaryosunu da yazmıştır. Geniş bir oyuncu kadrosuna sahip filmin diğer başrollerinde de Marty Feldman, Dom DeLuise, Bernadette Peters ve Sid Caesar oynamışlardır. Burt Reynolds, James Caan, Paul Newman, Liza Minnelli, Anne Bancroft (Mel Brooks'un eşi) gibi bazı ünlü Hollywood oyuncularıyla Fransız pandomim sanatçısı Marcel Marceau'nün kendilerini oynadıkları film büyük oranda gülütlere (gag) dayanmaktadır.
20. yüzyılın başlarında 'komedinin altın çağı'nda çevrilmiş sessiz filmlerin, özellikle de Hal Roach, Mack Sennett gibi yapımcıların ürettikleri ve Buster Keaton gibi komedyenlerin oynadıkları slapstick (kaba komedi) tarzındaki sessiz komedi filmlerinin bir parodisi olan bu absürt komedi filmi konuşmasız çekilmiştir. Bu anlamda kendisi de özgün adı gibi sessiz bir film olan "Deli Dolu"'da yine de yer yer müzik ve ses efektleri duyulur. İngilizce ara yazıları ise tıpkı sinemanın ilk yıllarındaki sessiz filmlerde olduğu gibi kullanılmıştır, yani yazılar görüntünün üzerine bindirilmemiş, gerektiği yerlerde film birkaç saniye kesintiye uğratılarak araya koyulan koyu renkli bir zemin üzerinde verilmiştir)
"Deli Dolu" Mel Brooks'un sessiz sinemaya bir saygı duruşudur.
"Deli Dolu" 1977'de "en iyi film" de dahil 4 dalda Altın Küre ödüllerine aday gösterilmişti.[2]
Konusu
değiştirBir zamanlar Hollywood'un ünlü ve aranılan bir yönetmeni olan Mel Funn (Mel Brooks) alkol sorunu yüzünden uzunca bir süredir mesleğinden uzak kalmıştır. Artık içkiyi bırakmış olan bu eski komedi filmleri yönetmeni, iki sadık yardımcısı, Marty Eggs (Marty Feldman) ve Dom Bell (Dom DeLuise)'le birlikte eski güzel günlere muhteşem bir dönüş plânlamaktadır: Sessiz bir film yapacaktır. Zarar etmekte olan bir film yapımcısına (Sid Caesar) bu teklifini götürür (tabii bütün bunlar ara yazıyla verilir, çünkü izlemekte olduğumuz konusu 1970'li yıllarda geçen bu renkli film sessiz ilerlemektedir, ancak yine de yer yer bazı ses efektleri ve müzik işitilir). Yapımcı önce saçma bulduğu bu öneriye güler geçer, çünkü yıl 1976'dır ve sessiz filmlerin devri çoktan kapanmıştır. Ancak çaresizdir, çünkü "Engulf ve Devour" adlı bir tröst film şirketini satın almak üzeredir (Engulf'u Harold Gould, Devour'u ise Ron Carey canlandırıyorlar). Yapımcı filmde ünlü Hollywood oyuncularının da yer almaları koşuluyla projeye yeşil ışık yakar.
Hemen harekete geçen üç kafadar sırasıyla ünlü yıldızlar Burt Reynolds, James Caan, Liza Minelli, Paul Newman ve Anne Bancroft (Brooks'un gerçek hayattaki eşi)'u ziyaret ederek filmlerinde oynamaya ikna ederler (Bu oyuncular filmde kendilerini canlandırmaktadırlar). Bu arada Fransızların ünlü pandomim sanatçısı Marcel Marceau'yu da filmde oynamaya ikna etmeye çalışırlar ama bu teklifi geri çeviren Marceau filmin tek işitilen konuşmasını sarfeder, Fransızca hayır anlamına gelen non!, hâlbuki bu pandomimci kendi gösterilerinde tek bir kelime sarfetmemiştir. Çevrilecek bu filmin başarıya ulaşabileceğini ve şirketi batmaktan kurtarabileceğini gazetelerden öğrenen "Engulf ve Devour" un sahtekar yöneticileri şirketi ellerinden kaçırmamak için çekimleri baltalamayı planlar ve bu amaçla Vilma Kaplan (Bernadette Peters) adında bir vamp kadını Mel Funn'a musallat ederler. Funn tekrar alkole başlayıp çekimleri aksatmışken bu kez ona sahiden aşık olan Vilma Kaplan saf değiştirir ve hep birlikte filmi tamamlarlar. Son bir gayretle projeksiyon odasından çalınan film makarasını da tekrar ele geçirerek sessiz filmin ilk gösterimini yaparlar. Sonuç tam bir başarıdır.
Oyuncu kadrosu
değiştir_Mel_Brooks_1976_ekran_g%C3%B6r.jpg)
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Mel Brooks | Mel Funn |
| Marty Feldman | Marty Eggs |
| Dom DeLuise | Dom Bell |
| Sid Caesar | Stüdyo şefi |
| Harold Gould | Engulf |
| Ron Carey | Devour |
| Bernadette Peters | Vilma Kaplan |
| Carol Arthur | Hamile kadın |
| Liam Dunn | Gazete satıcısı |
| Fritz Feld | Şef garson |
| Chuck McCann | Stüdyo kapısındaki güvenlikçi |
| Valerie Curtin | Yoğun bakım hemşiresi |
| Yvonne Wilder | Stüdyo şefinin karısı |
| Harry Ritz | Terzi dükkânındakı adam |
| Charlie Callas | Kör adam |
| Burt Reynolds | Kendini oynuyor |
| James Caan | Kendini oynuyor |
| Liza Minnelli | Kendini oynuyor |
| Anne Bancroft | Kendini oynuyor |
| Marcel Marceau | Kendini oynuyor |
| Paul Newman | Kendini oynuyor |
Kaynakça
değiştir- ^ Dorsay, Atilla (1986). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler-1. Varlık yayınları. ss. sayfa 113. Türkçe isim için referans.
- ^ "Silent Movie (1976)/awards" (İngilizce). IMDb. 26 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
değiştir- IMDb'de Deli Dolu
- allmovie.com'da "Silent Movie"29 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.