Demokratik Kampuçya
Kampuçya, resmi olarak 5 Ocak 1976'dan itibaren Demokratik Kampuçya olarak da tanımlanan Demokratik Kampuçya (DK), 1975 ile 1979 arasında var olan tek partili Marksist-Leninist[1][2] totaliter diktatörlük altında bir devletti. Kamboçya Komünist Partisi'nin (CPK) takipçilerine halk tarafından verilen isim olan Kızıl Kmerler (Khmer Rouge) tarafından kontrol edildi.
Demokratik Kampuçya Kmerce: កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ Kămpŭchéa Prâchéathĭpatai | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1975-1979 | |||||||||
 Bayrak
.svg) Arma
| |||||||||
 | |||||||||
.svg) | |||||||||
| Başkent | Phnom Penh | ||||||||
| Resmî dil(ler) | Kmerce | ||||||||
| Resmî din | Devlet ateizmi (Tüm dinler yasak) | ||||||||
| Hükûmet | Totaliter Komünist Diktatörlük | ||||||||
| |||||||||
| Para birimi | Yok (Para yasaklandı) | ||||||||
| |||||||||
1975 ile 1979 arasında, devlet ve iktidardaki Kızıl Kmer rejimi, milyonlarca Kamboçyalı'nın zorunlu çalıştırma ve soykırım yoluyla ölümünden sorumluydu aynı zamanda devlet ateizmini uygulayarak insanların ibadet etmesini ve bir dine inanmasını yasaklamıştır[3] (Pol Pot'a tapmak serbestti). Kendisi de bir öğretmen olan Pol Pot eğitim sistemini kaldırmıştır çünkü Pol Pot'a göre eğitim kapitalist işiydi ve insanın öğrenmeye ihtiyacı yoktu; kendisi de bir öğretmen olduğu halde ülkedeki bütün öğretmenleri mermi israfı olmasın diye kesici aletlerle katletmişti. Onların bebeklerini de "İleride bize sıkıntı çıkarırlar" düşüncesiyle öldürtmüştür, fakat Kızıl Kmerler mermi israf olmasın diye bebeklerin kafalarını ağaçlara vura vura öldürtmüştür.[4] Ülkede tamamıyla tarıma dayalı bir sistem kurmak isteyen Pol Pot bütün teknolojik aletlerin kullanımını yasaklamıştır. Kalem taşımak, saat takmak, gözlük takmak ve belirlenenin dışında giyinmek (Kızıl Kmerler döneminde herkes istisnasız tek tip kıyafet giyerdi) Pol Pot için işkence ile öldürülmek için yeterli bir sebepti. Aynı zamanda Pol Pot herkesi zorunlu çiftçi olarak çalıştırmıştır (profesörler, doktorlar, hakimler gibi meslek grupları da dahil) ve Müslüman azınlık Çam halkı dâhil olmak üzere Kamboçyalılara karşı katliamlar yapmıştır.
Demokratik Kampuçya, Kamboçya-Vietnam Savaşı'nda Kamboçya'nın çoğunun kontrolünü Vietnam işgaline kaptırdı. 1979'dan 1982'ye kadar Kızıl Kmerler sadece ülkenin batısındaki küçük bir alanı kontrol eden, Çin tarafından desteklenen topraklarının çoğu Vietnam'ın uydusu olan Kampuçya Halk Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen bir örgüt olarak hayatta kaldı. Haziran 1982'de Kızıl Kmerler, uluslararası tanınırlığı koruyan iki komünist olmayan gerilla grubu ile Demokratik Kampuçya Koalisyon Hükûmeti'ni kurdu. Devlet, BM destekli 1991 Paris Barış Anlaşmaları öncesinde 1990 yılında Kamboçya olarak yeniden adlandırıldı.
Tarih
değiştir.svg)
1970 yılında, Başbakan Lon Nol ve Ulusal Meclis, Norodom Sihanuk'u devlet başkanı olarak görevden aldı. Lon Nol Kamboçya Krallığı'nı yıkıp yerine Kmer Cumhuriyeti'ni kurdu. Yeni hükûmete karşı çıkan Sihanuk, Kızıl Kmerler ile onlara karşı ittifak yaptı ve böylece Kamboçya Ulusal Birleşik Cephesi Kızıl Kmerler ve kraliyet yanlıları tarafından kuruldu. Doğu Kamboçya'daki Vietnam işgali, ülke çapında büyük çaplı Birleşik Devletler bombalaması ve Sihanuk'un halk nezdindeki itibarından yararlanan Kızıl Kmerler, halkın çoğunluğunu temsil eden bir koalisyonda kendilerini barışa yönelik bir parti olarak gösterebildiler. Böylece, kırsal kesimdeki büyük halk desteğiyle, başkent Phnom Penhi nihayet 17 Nisan 1975'te ele geçirebildiler. KR, Sihanuk'un devlet başkanlığından istifa ettiği 2 Nisan 1976'ya kadar Sihanuk'u hükûmetin figürü olarak kullanmaya devam etti. Sihanuk, Vietnam'la savaşın sonlarına kadar Phnom Penh'de güvensiz bir şekilde ev hapsinde kaldı ve Kamboçya Krallığı davasını yürüttüğü Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Sonunda Çin'e taşındı.
Phnom Penh 17 Nisan 1975'te düştü. Sihanuk'a yeni Demokratik Kampuçya hükûmeti için sembolik Devlet Başkanı pozisyonu verildi ve Eylül 1975'te Pekin'deki sürgünden Phnom Penh'e döndü. Birkaç komünist ülkeyi ziyaret etti ve Demokratik Kampuçya'nın tanınmasını sağlayan bir yurtdışı gezisinin ardından Sihanuk, 1975'in sonunda tekrar Kamboçya'ya döndü. Kızıl Kmerler'in insanlara uyguladığı zulme katlanamadığı için, Sihanuk 1976 Nisan'ının ortalarında istifa etti (2 Nisan 1976) ve ev hapsine alındı, ev hapsinde 1979'a kadar kaldı.
Kızıl Kmerler'in 1975'te Phnom Penh'i ele geçirmesinden önce, Kamboçya zaten Üçüncü Çinhindi Savaşı'na dahil olmuştu ve Kamboçya ile Vietnam arasındaki gerilim, komünist ideolojideki farklılıklar ve Vietnam ordusunun istilası nedeniyle artıyordu. Savaş ülkeyi istikrarsızlaştırıyordu. Komünist ideolojideki farklılıklar, Demokratik Kampuçya'nın Vietnam'dan bağımsız kararlar alması ve çıkar çatışmasıyla gerilen ilişkiler Kızıl Kmerlerin sınır ihlali sonucu iki taraf arasında savaşa dönüştü. Vietnam'ın Kamboçya-Vietnam Savaşı'nı kazanmasının ardından Kampuçya Halk Cumhuriyeti kuruldu. Kızıl Kmerler ise ülkenin batısındaki küçük bir bölgeye çekildiler.
Kaynakça
değiştir- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;chandler1983isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Khmer People's Revolutionary Party (KPRP)". globalsecurity.org. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ "Cambodia - Religion". Britannica. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
- ^ "Pol Pot: Kamboçya'nın Hitler'i". MİLLİYET HABER - TÜRKİYE'NİN HABER SİTESİ. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021.