Dernek

Dernek veya cemiyet, kazanç paylaşma dışında, belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelmiş insanların oluşturduğu tüzel kişidir. Dernek kelimesi eski Türkçe térin- "derinmek, toplanmak" fiilinden +Ak sonekiyle türetilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe tér- "dermek, toplamak" fiilinden+In- sonekiyle türetilmiştir.^[1]^[2]

Dünyada dernekler

Türkiye

Türk Medeni Kanunu'na göre herkesin önceden izin almadan dernek kurma hakkı vardır. Fiil ehliyetine sahip her gerçek kişinin dernek kurma hakkı vardır. Ayrıca, hiç kimse dernek kurmaya veya derneğe üyeliğe zorlanamaz. Dernekler vakıflar gibi topluma yararlı bir hizmet gerçekleştirmek için kurulmuş yasal topluluklardandır.^[3]

Derneklerin çalışma ve işleyiş hususlarını düzenleyen kanuna dernekler kanunu denir. Türkiye'de 2004 yılında yürürlüğe giren Avrupa Birliği uyum müktesebatları gereği yürürlüğe giren 5253 sayılı dernekler kanunu^[4] ile ülkemizdeki dernek, spor kulübü derneği, federasyon gibi sivil toplum kuruluşlarının sayısının ve niteliklerinin hızla artmasını sağlamıştır.^[5]

Dernekler Dairesi Başkanlığı verilerinden derlenen bilgilere göre, 14 Ocak 2022 tarihi itibarıyla Türkiye'de faal dernek sayısı 121.765'dir.^[6] Derneklerin yüzde 20'si İstanbul'da bulunur. Feshedilmiş dernek sayısı da 150 bin 419'dur. İstanbul iller sıralamasında en çok derneğin faaliyette olduğu kent olurken, İstanbul'u 9 bin 621 ile Ankara, 5 bin 588 ile İzmir, 4 bin 100 ile Bursa takip eder. Türkiye'de kamu yararına çalışan dernek sayısı ise 402'dir.^[7]

26 Nisan 2022 çıkan yeni spor yasasından sonra spor kulübü derneği kurulması yasaklanmıştır. Bunun yerine gençlik spor bakanlığına bağlı spor kulübü veya spor anonim şirketi kurulmasına izin verilmektedir.^[8]

Kaynakça

^ "-". 25 Haziran 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Dernek Nedir Dernek Nasıl Kurulur". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "14 Ocak 2022 Tarihi itibarıyla Tüm Türkiye'de Derneklerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.
^ "Derneklerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı". www.siviltoplum.gov.tr. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2022.
^ "Türkiye'deki dernek sayısı 100 bini aştı". 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.
^ "Dernek Nasıl Kurulur? - Dernek Kurmak için Kaç Kişi Gerekli?". Hurefe Dernek Kurmak. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.

Dernek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "-". 25 Haziran 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "Dernek Nedir Dernek Nasıl Kurulur". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "14 Ocak 2022 Tarihi itibarıyla Tüm Türkiye'de Derneklerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.

[6] "Derneklerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı". www.siviltoplum.gov.tr. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2022.

[7] "Türkiye'deki dernek sayısı 100 bini aştı". 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.

[8] "Dernek Nasıl Kurulur? - Dernek Kurmak için Kaç Kişi Gerekli?". Hurefe Dernek Kurmak. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]