Deviskel Deresi

Deviskel Deresi veya Deviskel Çayı (Gürcüce: დევისყელის წყალი veya დევსქელის ხევი; okunuşu: "devisq'elis ts'q'aro" veya "deviskelis h'evi"), Artvin ilinin Borçka ilçesinde, Çoruh Nehri'nin sağ kollarından biri olan bir akarsudur. Bu derenin oluşturduğu Deviskel Vadisi'ndeki Deviskeli (bugün Kaynarca) köyü, adını bu akarsudan almıştır.

Deviskel Deresi, Karçhal Dağlarının kuzeybatı uzantıları olan tepelerden doğan birkaç suyun birleşmesinden meydana gelir. En uzun kolu, İrsa, Bagini (Balcı) ve Klaskuri yaylalarının bulunduğu tepelerden kaynaklanır. Balcı köyünden geçen bu uzun kol Arpa Deresi olarak da adlandırılmıştır. Bir diğer önemli kolu ise, Kaynarca (Deviskeli) köyünün kuzeybatısındaki tepelerden doğar ve bu köyün içinden geçerek ana kola katılır. Deviskel Deresi, Balcı köyünden itibaren sağ tarafından Çoruh Nehri paralel akar ve Alaca köyünden gelen kısa bir suyu da aldıktan sonra, Borçka kasabasında bir dirsekle kuzey yönüne döne bu nehre katılır.

Artvin vilayeti üzerine araştırmasıyla tanınan Muvahhid Zeki'nin verdiği bilgiye göre, 1920'lerde Borçka'nın içme suyu demir borularla Deviskel Çayı'ndan sağlanıyordu. Üzerinde birkaç değirmenin bulunduğu dere, yatağı taşlık olduğu ulaşıma uygun değildi. İki köprünün varlığı biliniyordu. Biri Borçka yakınında Batum - Ardahan yolu üzerinde yer alıyordu. Diğer köprü ise bu tarihlerde artık mevcut değildi.

Deviskel Deresi'nin ana kolları ile yan kollarının oluşturduğu Deviskel Vadisi, geniş bir alana yayılır ve Çoruh Havzası'nı oluşturan önemi vadilerden biridir.