Dosya:Göbeklitepe Şanlıurfa.jpg
Tam çözünürlük ((4.032 × 3.024 piksel, dosya boyutu: 3,79 MB, MIME tipi: image/jpeg))
Bu dosya Wikimedia Commons'ta bulunmaktadır. Dosyanın açıklaması aşağıda gösterilmiştir. Commons, serbest/özgür telifli medya dosyalarının bulundurulduğu depodur. Siz de yardım edebilirsiniz. |
Özet
AçıklamaGöbeklitepe Şanlıurfa.jpg |
Türkçe: Göbekli Tepe, Şanlıurfa il merkezinin yaklaşık olarak 22 km kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında[1] yer alan dünyanın bilinen en eski kült yapılar topluluğudur.[2] Bu yapıların ortak özelliği, T biçimindeki 10-12 dikilitaşın yuvarlak planda dizilmiş, aralarının ise taş duvarla örülmüş olmasıdır. Bu yapının merkezinde daha yüksek boyda iki dikilitaş karşılıklı olarak yerleştirilmiştir. Bu dikilitaşların çoğu üzerinde insan, el ve kol, çeşitli hayvan ve soyut semboller, kabartılarak veya oyularak betimlenmiştir.[3] Söz konusu motifler yer yer bir süsleme olamayacak kadar yoğun olarak kullanılmıştır. Bu kompozisyonun bir öykü, bir anlatım veya bir mesaj ifade ettiği düşünülmektedir.[4] Hayvan motiflerinde boğa, yaban domuzu, tilki, yılan, yaban ördekleri ve akbaba en sık görülen motiflerdir.[3] Bir yerleşim yeri değil, kült merkezi olarak tanımlanmaktadır. Buradaki kült yapıların tarım ve hayvancılığa yakın olan son avcı grupları tarafından inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.[5] Diğer anlatımla Göbekli Tepe, çevredeki oldukça gelişmiş ve derinlik kazanmış bir inanç sistemine sahip olan avcı-toplayıcı gruplar açısından önemli bir kült merkezidir.[6] Bu durumda bölgenin en erken kullanımının Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ’ın (PPN, Pre-Pottery Neolithic) A evresine (MÖ 9.600-7.300), yani günümüzden en azından 11.600 yıl öncesine dayandığı ileri sürülmektedir.[3] Bununla birlikte Göbekli Tepe'deki en eski faaliyetleri tarihlendirme olanağı şimdilik yok, fakat bu anıtsal yapılara bakıldığında Paleolitik Çağ'a kadar uzanan, birkaç binyıl daha eskiye, epipaleolitike kadar giden bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.[2][7] Göbekli Tepe'nin bir kült merkezi olarak kullanımının MÖ 8 bin dolaylarına kadar devam ettiği, ve bu tarihlerden sonra terk edildiği, başka veya benzer amaçlarla kullanılmadığı anlaşılmaktadır.[8]
Bütün bunlar ve kazılarda ortaya çıkarılan anıtsal mimari, Göbekli Tepe'yi eşsiz ve özel yapmaktadır. Bu bağlamda UNESCO tarafından 2011'de Dünya Mirası geçici listesine alındı ve 2018'de kalıcı listeye girdi.[9] Söz konusu dikilitaşlar, stilize insan heykelleri olarak yorumlanmaktadır. Özellikle D yapısı merkez dikilitaşlarının gövdesinde bulunan insan el ve kol motifleri, bu konudaki her türlü şüpheyi ortadan kaldırmaktadır. Dolayısıyla "dikilitaş" kavramı, işlev belirtmeyen yardımcı bir kavram olarak kullanılmaktadır. Esasen bu "dikilitaş"lar, insan vücudunu üç boyutlu olarak betimleyen stilize tarzda yontulardır.[10] Buradaki kazılarda çıkartılan bazı heykel ve taşlar Şanlıurfa Müzesi'nde sergilenmektedir. |
Tarih | |
Kaynak | Yükleyenin kendi çalışması |
Yazar | Beytullah eles |
Kamera pozisyonu | 37° 13′ 23,33″ K, 38° 55′ 21,37″ D | Bu ve diğer görüntülerin konumlarını şurada belirle: OpenStreetMap | 37.223147; 38.922603 |
---|
Lisanslama
- Şu seçeneklerde özgürsünüz:
- paylaşım – eser paylaşımı, dağıtımı ve iletimi
- içeriği değiştirip uyarlama – eser adaptasyonu
- Aşağıdaki koşullar geçerli olacaktır:
- atıf – Esere yazar veya lisans sahibi tarafından belirtilen (ancak sizi ya da eseri kullanımınızı desteklediklerini ileri sürmeyecek bir) şekilde atıfta bulunmalısınız.
- benzer paylaşım – Maddeyi yeniden karıştırır, dönüştürür veya inşa ederseniz, katkılarınızı orijinal olarak aynı veya uyumlu lisans altında dağıtmanız gerekir.
Bu resim Viki Yeryüzünü Seviyor 2020‘nin bir parçası olarak yüklendi.
aragonés ∙ العربية ∙ asturianu ∙ azərbaycanca ∙ беларуская (тарашкевіца) ∙ български ∙ বাংলা ∙ brezhoneg ∙ català ∙ čeština ∙ Cymraeg ∙ Deutsch ∙ Ελληνικά ∙ English ∙ español ∙ eesti ∙ euskara ∙ فارسی ∙ français ∙ galego ∙ עברית ∙ hrvatski ∙ հայերեն ∙ Bahasa Indonesia ∙ italiano ∙ 日本語 ∙ ქართული ∙ 한국어 ∙ latviešu ∙ македонски ∙ മലയാളം ∙ मराठी ∙ Bahasa Melayu ∙ norsk bokmål ∙ नेपाली ∙ Nederlands ∙ norsk ∙ polski ∙ português ∙ português do Brasil ∙ română ∙ русский ∙ sicilianu ∙ shqip ∙ slovenščina ∙ српски / srpski ∙ svenska ∙ ไทย ∙ Türkçe ∙ українська ∙ اردو ∙ 简体中文 ∙ 繁體中文 ∙ +/− |
Bu dosyada gösterilen öğeler
betimlenen
Vikiveri ögesi olmayan bir değer
3 Mart 2019
iPhone XS Max İngilizce
37°13'23.329"N, 38°55'21.371"E
Wiki Loves Earth 2020 İngilizce
0.00826446280991735537 saniye
1,8
4,25 milimetre
40
image/jpeg
Dosya geçmişi
Dosyanın herhangi bir zamandaki hâli için ilgili tarih/saat kısmına tıklayın.
Tarih/Saat | Küçük resim | Boyutlar | Kullanıcı | Yorum | |
---|---|---|---|---|---|
güncel | 18.20, 1 Haziran 2020 | 4.032 × 3.024 (3,79 MB) | Beytullah eles | Uploaded own work with UploadWizard |
Dosya kullanımı
Bu görüntü dosyasına bağlantısı olan sayfalar:
Küresel dosya kullanımı
Aşağıdaki diğer vikiler bu dosyayı kullanır:
- en.wikipedia.org üzerinde kullanımı
- mt.wikipedia.org üzerinde kullanımı
- ro.wikipedia.org üzerinde kullanımı
Meta veri
Bu dosyada, muhtemelen fotoğraf makinesi ya da tarayıcı tarafından eklenmiş ek bilgiler mevcuttur. Eğer dosyada sonradan değişiklik yapıldıysa, bazı bilgiler yeni değişikliğe göre eski kalmış olabilir.
Kamera markası | Apple |
---|---|
Kamera modeli | iPhone XS Max |
Çekim süresi | 1/121 saniye (0,0082644628099174) |
F numarası | f/1,8 |
ISO hız derecesi | 40 |
Verinin ilk yaratılma zamanı | 10.36, 3 Mart 2019 |
Mercek odak uzaklığı | 4,25 mm |
Enlem | 37° 13′ 23,33″ N |
Boylam | 38° 55′ 21,37″ E |
Yükseklik | Deniz seviyesinden 764,929 metre yukarıda |
Yönlendirme | Normal |
Yatay çözünürlük | 72 dpi |
Dikey çözünürlük | 72 dpi |
Kullanılan yazılım | Microsoft Windows Photo Viewer 6.1.7600.16385 |
Dosya değişiklik tarihi ve zamanı | 15.31, 22 Mayıs 2020 |
Y ve C yerleştirme | Ortalanmış |
Poz Programı | Normal program |
Exif sürümü | 2.21 |
Dijitalleştirme zamanı | 10.36, 3 Mart 2019 |
Her bileşenin anlamı |
|
APEX deklanşör hızı | 6,9236652898883 |
APEX açıklığı | 1,6959938128384 |
APEX parlaklığı | 5,5083994086816 |
Poz eğilim değeri | 0 |
Ölçüm modu | Desen |
Flaş | Flaş patlamadı, zorunlu flaş bastırma |
Orijinal alt-ikinci zamanı | 339 |
Dijitalize alt-ikinci zamanı | 339 |
Desteklenen Flashpix sürümü | 1 |
Renk aralığı | Kalibrasyonsuz |
Algılama metodu | Tek çipli renk alanı sensörü |
Sahne tipi | Doğrudan fotoğraflanan bir resim |
Pozlama modu | Otomatik pozlama |
Beyaz denge | Otomatik beyaz denge |
35 mm'lik filmde odak uzaklığı | 26 mm |
Sahne yakalama tipi | Standart |
Hız birimi | Kilometre / saat |
GPS alıcı hızı | 0,050789330136047 |
Resminin kaynak yönü | Gerçek yönü |
Resim yönü | 279,12682333874 |
Varış kaynak yeri | Gerçek yönü |
Hedefin taşınması | 279,12682333874 |
GPS tarihi | 3 Mart 2019 |