Dosya arşivleyici

Dosya arşivleyici veya yalnızca arşivleyici, dosyaların taşınmasını veya depolanmasını kolaylaştırmak amacıyla birden çok dosyayı bir veya birden çok arşiv dosyasında birleştiren bir bilgisayar programıdır. Dosya arşivleyiciler, arşivlerin boyutlarını küçültmek için arşiv formatlarında kayıpsız veri sıkıştırmasından yararlanabilirler.

Bir arşiv dosyası oluşturma sürecine arşivleme veya paketleme adı verilir. Orijinal dosyaları arşivden çıkarma süreci ise çıkarma olarak adlandırılır.

Tarihçe

İlk arşivleyicilerden birisi, temel bir arşivleyici olan ve sıkıştırma sağlamayan bir CTSS komutu ile aynı adı taşıyan Multics komutu archive'di.

Multics aynı zamanda ta olarak kısaltılan ve muhtemelen Unix'teki tar komutunun öncülü olan tape_archiver komutu barındırıyordu.

Unix arşivleyicileri

Unix ar, tar, cpio komutları arşivleyicidirler, ancak sıkıştırma yapmazlar. Unix kullanıcıları, arşivlemeden sonra dosyaları sıkıştırmak veya genişletmek için gzip, bzip2, veya xz, komutlarını kullanırlar. Dosya uzantıları her işlemden sonra dosya adı sonuna eklenir. Örneğin, tar ile bir arşiv oluşturup gzip ile sıkıştırmak .tar.gz uzantılı bir dosya yaratacaktır.

Microsoft Windows arşivleyicileri

WinRAR ve WinZip gibi üçüncü parti yazılımların yanı sıra, Windows'un dahili arşivleme yazılımı da çoğunlukla grafik arayüzlere sahiptir. Windows dahili arşivleyicisi komut satırı arayüzü sağlamazken, üçüncü parti yazılımlar komut satırı desteği sunarlar. Windows arşivleyicileri hem arşivleme hem sıkıştırma desteği sunarlar. Katı sıkıştırma seçeneği programdan programa değişkenlik gösterebilir. Windows bu seçeneği sunmazken WinRAR ve 7-zip bunu açılıp kapanabilir bir seçenek olarak sunar.