Drastamat Kanayan

Drastamat Kanayan (1 Mayıs 1883; Surmali - 8 Mart 1956; Boston), daha çok "Dro" lakâbı ile tanınan Ermeni isyancı, eşkıyâ; daha sonra asker ve siyâsetçi.

Rus İmparatorluğu'nun Erivan Eyâleti'ne bağlı Sürmeli'de (günümüzde Iğdır ilinin Tuzluca ilçesine bağlı Sürmeli köyü) doğdu. Erivan'da okudu. Çarlık yönetimine karşı devrimci harekete katıldı. Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnaksutyun) üyesi oldu. Şubat 1905'te Bakü'de ortaya çıkan Ermeni-Azeri çatışmasında, Ermeni ölümlerinden sorumlu tuttuğu şehrin Rus valisi, Prens Nakashidze'yi, 11 Mayıs 1905'te bombalı saldırıyla sokak ortasında öldürdü.

I. Dünya Savaşı'nda Rusya İmparatorluk Ordusu'na bağlı olarak oluşturulan Ermeni Gönüllü Tugayları'nda görev aldı. 1918 nisanında kurulan Demokratik Ermeni Cumhuriyeti tarafından "Batı Ermenistan yönetimi askerî komiserliği"ne atandı. Kars ve Erzurum cephelerinde Osmanlı Ordusu'na karşı savaştı. Aynı yıl Ermenistan savunma bakanlığına getirildi.

1918 tarihinde birlikleriyle Iğdır üzerine taarruz ederken Melekli-Taşburun arasında, Erivan Gimnazyumu ve Iğdır'dan çocukluk arkadaşı olan Iğdır Cumhuriyeti Başkanı Ali Ekber Tufan komutasındaki milis Türk birliklerine karşı mağlup olmuştur. Esir düşmek üzereyken son anda kurtulmuş ve bölgeye gelen 6.000 kişilik İngiliz birliklerinden silah temin ederek 28 Ekim 1920 tarihinde tekrar taarruz etmiştir.

Mart 1920'deki Ermeni-Azeri Savaşı'nda ve 28 Ekim - 7 Kasım 1920 tarihlerinde gerçekleşen Ermeni-Türk Savaşı'nda Ermeni ordusunu idâre etti. 8 Kasım 1920'de Iğdır Halk Kuvvetleri ve Kâzım Karabekir komutasındaki TBMM ordusu tarafından bozguna uğratılarak Gümrü'yü de teslim etti. Daha sonra 30 Kasım 1920'de kabul edilen Gümrü Antlaşması'nı imzalayan Ermeni heyetinde yer aldı.

1 Aralık 1920'de Ermenistan'ın bolşevikler tarafından işgâli üzerine İran'a geçti. Daha sonra Almanya'ya yerleşti.

II. Dünya Savaşı'nda Alman ordusu (Wehrmacht) bünyesinde Ermenilerden oluşturulan 812'inci taburun başına getirildi. Sovyetler Birliği'nin Almanlar tarafından işgâli sırasında, Kırım ve Kuzey Kafkasya cephesinde çatıştı. Savaştan sonra savaş suçlusu ilan edildi, fakat daha sonra affedildi. Ardından Beyrut'a yerleşerek ticarete başladı. Ticaret hayatına yakalandığı hastalıktan dolayı ara vermek zorunda kalan "Dro", ABD'ye götürüldü. 1956'da Boston'da öldü. Mezarı, 2000 yılında ABD'den Ermenistan'a taşındı.

Dış bağlantılar

• "İşte, bir numaralı insanlık düşmanı" haberi, Yenişafak Gazetesi 7 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• tallarmeniantale.com'da D. Kanayan 22 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• armenian-history.com biyografisi 27 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)