Ejder Kalesi

Ejder Kalesi
Enter the Dragon
	Enter the Dragon afişi
Yönetmen	Robert Clouse
Yapımcı	Fred Weintraub; Paul Heller
Senarist	Michael Allin
Oyuncular	Bruce Lee; John Saxon; Ahna Capri; Shih Kien; Robert Wall; Angela Mao; Betty Chung; Geoffrey Weeks; Peter Archer; Jim Kelly; Bolo Yeung
Müzik	Lalo Schifrin
Dağıtıcı	Warner Brothers
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Aksiyon/Dövüş
Renk	Renkli
Yapım yılı	1973, ABD, Hong Kong
Çıkış tarih(ler)i	19 Ağustos 1973
Süre	102 dk.
Dil	İngilizce
Bütçe	850 bin dolar
Hasılat	350 milyon dolar

Ejder Kalesi, (İngilizce: Enter the Dragon) (Çince: 龍爭虎鬥) 1973 yapımı Hong Kong-ABD ortak yapımı aksiyon filmidir. Film, Bruce Lee'nin 20 Temmuz 1973'te 32 yaşında ölmeden önce tamamlanmış son filmiydi. Filmin prömiyeri Lee'nin ölümünden bir ay sonra, 19 Ağustos 1973'te Los Angeles'ta yapıldı. Film, 850.000 dolarlık bir bütçeye karşılık, dünya çapında tahmini 350 milyon ABD Doları (enflasyona göre ayarlanmış 1 milyar dolardan fazlaya eşdeğer) hasılat elde etti. Bütçesinin 400 katını aşarak tüm zamanların en kârlı filmlerinden biri olmasının yanı sıra en kârlı dövüş sanatları filmidir.

Bu filmde aksiyon filmlerinin ünlü starı Jackie Chan henüz o yıllarda meşhur olmadığı için figüran olarak yer almış ve Bruce Lee tarafından dövüş esnasında öldürülmüştür. Türkiye'de "Ejder'in Üç Fedaisi" ismiyle 1980 yılı Ekim ayında gösterime girmiştir.

Bruce Lee'nin bu filmin devamı kabul edilen Ölüm Oyunu'nun çekimleri sırasında ölmüştür.

Dövüş sanatları aksiyonu ile casus film öğelerini ve ortaya çıkan blaxploitation türünü birleştiren ilk filmler arasında olup, filmin başarısı, dövüş sanatları ve Blaxploitation türlerini birleştiren bir dizi benzer prodüksiyona yol açtı.^[1] Temaları, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından sömürge sonrası Asya toplumlarında meydana gelen değişiklikler hakkında bilimsel tartışmalara yol açtı.^[2] Enter the Dragon ayrıca, dövüş sanatlarına olan dünya çapındaki ana akım ilgiye katkıda bulunmasının yanı sıra aksiyon filmleri, televizyon şovları, dövüş oyunları, manga, anime ve çizgi romanlar da dahil olmak üzere çok sayıda kurgusal esere ilham vermesiyle, tüm zamanların en etkili aksiyon filmlerinden biri olarak kabul edilir.

Enter the Dragon, yaygın olarak tüm zamanların en iyi dövüş sanatları filmlerinden biri olarak kabul edilir. 2004 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.^[3]

Konusu

Hong Kong'da yaşayan son derece yetkin bir Kung Fu (Wing Chun) dövüş sanatçısı ve eğitmeni olan Lee'ye, Han adındaki şüpheli suç lordunu araştıran bir İngiliz istihbarat ajanı olan Braithwaite temas kurar. Lee, Han'ın uyuşturucu kaçakçılığı ve fuhuşa karıştığını kanıtlayacak kanıt toplamak için Han'ın özel adasındaki yüksek düzeyli bir dövüş sanatları turnuvasına katılmaya ikna edilir. Ayrılmadan kısa bir süre önce Lee, kız kardeşinin ölümünden sorumlu olan O'Hara'nın adada Han'ın koruması olarak çalıştığını da öğrenir. Ayrıca yarışmada dövüşen ve borçlu bir kumar bağımlısı olan Roper ve Vietnam savaşı gazisi Williams'ta bulunmaktadır.

İlk günün sonunda Han, yarışmacılara odalarından çıkmamaları için kesin emirler verir. Lee, gizli görevdeki Mei Ling ile temasa geçer ve Han'ın yeraltı bileşimine gizlice girerek kanıt arar. Birkaç gardiyan tarafından keşfedilir, ancak kaçmayı başarır. Ertesi sabah, Han, dev adamı Bolo'ya, görevlerinde başarısız oldukları için halk arasında gardiyanları öldürmesini emreder. İnfazdan sonra, yarışma Lee'nin O'Hara ile karşı karşıya kalmasıyla devam eder. Lee, O'Hara'yı küçük düşürücü bir şekilde döver, ardından bir çift kırık şişeyle Lee'ye saldırdıktan sonra onu öldürür. Han, O'Hara'nın ihanetinin onları rezil ettiğini söyledikten sonra günün yarışmasını aniden bitirir. Daha sonra Han, önceki gece odasından egzersiz yapmak için ayrılan Williams ile karşı karşıya gelir. Han, Williams'ın davetsiz misafir hakkında bilgisi olduğuna inanır ve yıkıcı bir arbededen sonra Williams'ı demir protez eliyle öldüresiye döver. Han daha sonra, organizasyonuna katılacağını umarak uyuşturucu operasyonunu Roper'a açıklar. Ayrıca, Roper'ın operasyonuna katılmaması durumunda, geçmişte Han'ın turnuvalarına katılan diğer tüm dövüş sanatçılarıyla birlikte Roper'ı hapsetmekle tehdit eder. Roper, başta ilgisini çekmesine rağmen, Williams'ın akıbetini öğrenince teklifi reddeder.

Lee o gece tekrar gizlice dışarı çıkar ve Braithwaite'e bir mesaj göndermeyi başarır, ancak gardiyanlarla uzun bir dövüşten sonra yakalanır. Ertesi sabah, Han, Roper'ın Lee ile dövüşmesini sağlar, ancak Roper reddeder. Ceza olarak, Roper onun yerine, yorucu bir dövüşten sonra alt etmeyi ve yenmeyi başardığı Bolo ile dövüşmek zorundadır. Beklenmedik başarısızlığa öfkelenen Han, kalan adamlarına Lee ve Roper'ı öldürmelerini emreder.

Aşılmaz zorluklarla karşı karşıya kalan adanın mahkûmları ve Mei Ling tarafından serbest bırakılan diğer davetli dövüş sanatçıları onlara yardım eder.

Han kaçar ve sonunda onu müzesinde köşeye sıkıştıran Lee tarafından takip edilir. Acımasız bir kavgadan sonra Han, gizli bir aynalı odaya kaçar. Aynalar başlangıçta Han'a bir avantaj sağlar, ancak Lee, Han'ın yerini ortaya çıkarmak için tüm odanın aynalarını kırar ve sonunda onu öldürür. Lee, artık sona ermiş olan ana savaşa geri döner. Ordu nihayet adanın kontrolünü ele geçirmek için gelir, yaralı ve kanlı Lee ve Roper, yorgun bir şekilde zafer işaretinde bulunurlar.

Oyuncular

Bruce Lee (Lee)
John Saxon (Roper)
Shih Kien (Han)
Ahna Capri (Tania)
Angela Mao (Su Lin)
Jim Kelly (oyuncu) (Williams)
Robert Wall (Ohara)
Bolo Yeung (Bolo)
Betty Chung (Mei Ling)
Geoffrey Weeks
Peter Archer
Ho Lee Yan
Marlene Clark
Allan Kent
William Keller
Mickey Caruso
Pat E. Johnson
Darnell Garcia
Mike Bissell
Jackie Chan
Roy Chiao
Paul M. Heller
Sammo Hung
Lam Ching Ying
Tony Liu
Keye Luke (seslendirme)
Hidy Ochiai
Steve Sanders
Wei Tung
Donnie Williams
Tadashi Yamashita
Yuen Biao
Yuen Wah

Yapımı

Daha önceki filmlerinin başarısı nedeniyle, Warner Bros, 1972'de Bruce Lee'ye filmde yardım etmeye başladı. Yapımcılar Fred Weintraub ve Paul Heller'ı getirdiler.^[4] Film, 850.000$'lık sıkı bir prodüksiyon bütçesiyle çekildi.^[5]

Senaryo

Senaryo başlığı orijinal olarak Blood and Steel olarak adlandırıldı. Yapımcılar mümkün olan en geniş uluslararası izleyici kitlesine hitap edecek bir film istedikleri için hikâyede Asyalı, Beyaz ve Siyah kahramanlar yer alıyor.^[6] Lee'nin tarzının "Dövüşmeden Dövüş" olduğunu belirttiği sahne, 16. yüzyıl samurayları Tsukahara Bokuden'i içeren ünlü bir anekdota dayanmaktadır.^[7]^[8]

Çekimler

Film Hong Kong'da bir yerde çekildi. Tüm sahneler sessiz olarak çekildi: post prodüksiyon sırasında diyalog ve ses efektleri eklendi veya dublaj yapıldı. Bruce Lee, kışkırtıldıktan veya meydan okunduktan sonra, filmin figüranlarıyla ve çekimler sırasında bazı davetsiz misafirlerle birkaç gerçek kavgaya girdi.^[9] Han'ın Adası'nın sahneleri, Hong Kong'un sahil kasabası Stanley yakınlarındaki Palm Villa olarak bilinen bir evde çekildi.^[10]

Kaynakça

^ Fu, Poshek. "UI Press | Edited by Poshek Fu | China Forever: The Shaw Brothers and Diasporic Cinema". www.press.uillinois.edu. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
^ Kato, M. T. (1 Ocak 2005). "Burning Asia: Bruce Lee's Kinetic Narrative of Decolonization". Modern Chinese Literature and Culture. 17 (1): 62-99. JSTOR 41490933.
^ "National Film Registry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009.
^ Kim, Hyung-chan (1999). Distinguished Asian Americans: A Biographical Dictionary. Greenwood Publishing Group. s. 179. ISBN 9780313289026.
^ Polly, Matthew (2019). Bruce Lee: A Life. Simon and Schuster. s. 478. ISBN 978-1-5011-8763-6. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. Enter the Dragon struck a responsive chord across the globe. Made for a minuscule $850,000, it would gross $90 million worldwide in 1973 and go on to earn an estimated $350 million over the next forty-five years.
^ Locke, Brian (2009). Racial Stigma on the Hollywood Screen from World War II to the Present: The Orientalist Buddy Film. Springer. s. 71. ISBN 9780230101678.
^ Brockett, Kip (12 Ağustos 2007). "Bruce Lee Said What? 'Finding the Truth in Bruce Lee's Writings'". Martialdirect.com. 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Bully Busters Art of Fighting without Fighting". Nineblue.com. 12 Ağustos 2007. 11 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Thomas, Bruce (2008). Bruce Lee: Fighting Spirit. Pan Macmillan. s. 300. ISBN 9780283070662.
^ "Enter the Dragon Movie Shooting Locations". filmapia.com. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018.

Hong Kong filmi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

ABD filmi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[press.uillinois.edu-1] Fu, Poshek. "UI Press | Edited by Poshek Fu | China Forever: The Shaw Brothers and Diasporic Cinema". www.press.uillinois.edu. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.

[Kato_62–99-2] Kato, M. T. (1 Ocak 2005). "Burning Asia: Bruce Lee's Kinetic Narrative of Decolonization". Modern Chinese Literature and Culture. 17 (1): 62-99. JSTOR 41490933.

[3] "National Film Registry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009.

[4] Kim, Hyung-chan (1999). Distinguished Asian Americans: A Biographical Dictionary. Greenwood Publishing Group. s. 179. ISBN 9780313289026.

[Polly-5] Polly, Matthew (2019). Bruce Lee: A Life. Simon and Schuster. s. 478. ISBN 978-1-5011-8763-6. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020. Enter the Dragon struck a responsive chord across the globe. Made for a minuscule $850,000, it would gross $90 million worldwide in 1973 and go on to earn an estimated $350 million over the next forty-five years.

[6] Locke, Brian (2009). Racial Stigma on the Hollywood Screen from World War II to the Present: The Orientalist Buddy Film. Springer. s. 71. ISBN 9780230101678.

[martialDirect-7] Brockett, Kip (12 Ağustos 2007). "Bruce Lee Said What? 'Finding the Truth in Bruce Lee's Writings'". Martialdirect.com. 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[bokuden-8] "Bully Busters Art of Fighting without Fighting". Nineblue.com. 12 Ağustos 2007. 11 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] Thomas, Bruce (2008). Bruce Lee: Fighting Spirit. Pan Macmillan. s. 300. ISBN 9780283070662.

[10] "Enter the Dragon Movie Shooting Locations". filmapia.com. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]