Emin Özdemir
Emin Özdemir (1931, Kemaliye, 1 Eylül 2017, Ankara[1]), Türk akademisyen, dilbilimci ve edebiyat araştırmacısı. Köy Enstitüsü çıkışlıdır. Bir süre öğretmelik yapmış ardından Gazi Üniversitesi'nde eğitimine devam etmiştir. Bir süre Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunduktan sonra geri dönüp Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi'nde akademisyenlik yapmıştır. Şiir yazmayı çok önceden bırakmış olup daha çok edebiyat araştırmalarına yönelmiş, çeşitli dergilerde Türkçenin özleştirilmesini savunmuştur.
| Emin Özdemir | |
|---|---|
| Doğum | Emin Özdemir 1931 Kemaliye, Erzincan |
| Ölüm | 1 Eylül 2017 (86 yaşında) |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
| Meslek | Akademisyen · yazar · dilbilimci |
| Eğitim | Gazi Üniversitesi |
Yaşamı
değiştirErzincan Kemaliye'de bir köyde 1931 yılında dünyaya geldi. İlköğretimini köy okulunda tamamladıktan sonra Pamukpınar Köy Enstitüsünde eğitim gördü (1948). Bu okuldaki yıllarında dünya ve Türk edebiyatından seçkiler okumaya devam edip yazılar yazdı. Mezuniyet sonrasında Kemaliye'de farklı okullarda 3 yıl öğretmenlik yaptı. Yaşadığı çevre ve dönem koşullarının da etkisiyle Toplumcu gerçekçi anlayışta öyküler verdi. Bu yıllarında Varlık dergisinde “Köyden Sesler” başlığı altında köy sorunlarını ele alan yazılar kaleme aldı. Eğitimine Ankara'da Gazi Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde devam etti. Varlık, Pazar Postası ve Kaynak gibi dergilerde öğrencilik yılları ürünlerini verdi. Öğretmeni Mustafa Nihat Özön'un eleştirileri sonrasında şiir yazmayı bıraktı.[2]
Millî Eğitim Bakanlığı'nın açtığı bir sınavda başarı göstererek 1960 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Columbia Üniversitesi'nde “değişik düzeylere göre metin yazma ve anlatım teknikleri” dersleri aldı (1963). Ülkesine geri dönünce mezun olduğu Gazi Üniversitesi'nde çalışmalarına devam etti. Daha sonra Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi'ne farklı konumlarda başkanlık ve akademisyenlik yaptı ve 1996'da emekli oldu. TÜBİTAK Bilim ve Teknik ve Bilim Çocuk dergilerinde yayın danışmanlığı görevlerinde bulundu. Türk Dil Kurumu'nda Yönetim ve Yürütme Kurulu üyelikleri ile Terim Kolu Başkanlığı yapttı. Varlık ve Türk Dili dergilerinde Türkçenin özleştirilmesi, geliştirilmesi ve zenginleştirilmesi konularında yazdığı yazılar ile de ön plana çıktı.[2] Aynı zamanda TRT'de uzun yıllar yayımlanan Bir Kelime Bir İşlem programı için kelime analizlerinde bulundu. Kanser tedavisi gören Özdemir, Eylül 2017'de öldü.[3] Daha sonra Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.[4]
"Göğüne Sığmayan Bulut – Emin Özdemir Kitabı" adlı eser yazarın yaşamı ve düşünce sistemi hakkında önemli bilgiler içermektedir. Söyleyişi benzeri olan bu kitabın yazarı ise Hatice Aydoğdu'dur.[5]
2018'den bu yana Dil Derneği Emin Özdemir Ödülü düzenlenmektedir.
Eserleri
değiştirÖzdemir'in verdiği eserler şu şekildedir:[2]
- Türk ve Dünya Edebiyatı (1980)
- Türk ve Dünya Edebiyatında Dönemler-Yönelimler (3. baskı, 1999)
- Edebiyat Bilgileri Sözlüğü (1991)
- Yazı ve Yazınsal Türler (1981)
- Yazma Tekniği (1966)
- Yazmak Sanatı- Kompozisyon (Adnan Binyazar’la birlikte 1969)
- Güzel ve Etkili Konuşma Sanatı (1976)
- Anlatım Sanatı (11. baskı, 2002)
- Okuma Sanatı (3. basım, 1976)
- Eleştirel Okuma (4. baskı, 2000)
- Okuma ve Metin İnceleme (1991)
- Sözcüklerin Vicdanı (2013)[6]
Kaynakça
değiştir- ^ "Dil Bilimci ve Yazar Emin Özdemir yaşamını yitirdi". Cumhuriyet. 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2017.
- ^ a b c Karahan, Akartürk. "Emin Özdemir". Türk Dili (academia.edu). 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2017.
- ^ "Türkçenin büyük kaybı… Emin Özdemir hayatını kaybetti". Sözcü. 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2017.
- ^ "Efsane hocaya veda". Hürriyet. 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ Dağlı, Nevzat (26 Mart 2017). "Göğüne Sığmayan Bulut". BirGün Pazar. 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ Kansu, Işık (25 Nisan 2013). "Emin Özdemir'le 'Sözcüklerin Vicdanı' üzerine". Cumhuriyet. 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
Dış bağlantılar
değiştir
Vikisöz'de Emin Özdemir ile ilgili sözler mevcuttur.- Hızlan, Doğan, "Bir Cumhuriyet aydını bir dil sevdalısı 2 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Hürriyet (2017).
- Emin Hoca İLEF’te son dersi verdi 2 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet: 16 Mart 2017
