Enlem dairesi

Enlem dairesi, belirli bir enlemdeki tüm noktaları birleştiren soyut doğu-batı dairesine verilen isimdir. Bu daire üzerindeki konum, daire üzerindeki boylamın bilinmesi ile bulunabilir. Enlem dairelerine genellikle "paraleller" denilmektedir. Bunun nedeni boylam dairelerine nazaran bu dairelerin birbirlerine eşit uzaklıkta, paralel şekilde yer almasıdır. Dairelerin uzunlukları genel bir sinüs ya da kosinüs fonksiyonuyla hesaplanabilmektedir.

Merkatör projeksiyonuyla çizilmiş bir dünya haritası. Bu projeksiyon yöntemi küre olan Dünya'nın üzerine yerleştirilmiş hayali bir silindir baz alınarak çizilmesini gösterir. Bu projeksiyonla açılar gerçek açılar olup alanlar ise gerçek alanları, özellikle kutup bölgelerine yaklaştıkça, göstermemektedir.

Merkatör projeksiyonunu gösteren bir şekil

Her dairenin enlem numarası yaklaşık olarak dairenin ekvator ile yaptığı açıya eşittir. Bu durumda ekvator 0° ve Kuzey ve Güney kutupları sırasıyla 90° kuzey ve 90° güneyde yer almaktadır. Ekvator en uzun enlem dairesi olup ayrıca bir süper dairedir. Her iki yarım kürede toplam 89 adet tam sayı olan daire (açı) vardır.

Önemli enlem daireleri

Dünya'daki beş önemli enlem dairesi (eşit aralıklı silindirik projeksiyona göre)

Beş adet önemli enlem dairesi vardır. Bunlar kuzeyden güneye doğru aşağıda sıralanmıştır.

• Kuzey kutup dairesi
• Yengeç dönencesi
• Ekvator (0° enlem)
• Oğlak dönencesi
• Güney kutup dairesi

Bu enlem daireleri (ekvator haricinde) Dünya'yı beş ayrı coğrafik bölgeye böler.