Vikipedi

Eric Ambler

Eric Clifford Ambler (28 Haziran 1909 - 22 Ekim 1998), türe yeni bir gerçekçilik getirmiş, özellikle casus romanları olmak üzere İngiliz gerilim romanları yazarıdır. Aynı zamanda senarist olarak da çalışan Ambler, Charles Rodda ile birlikte yazdığı kitaplar için Eliot Reed takma adını kullanmıştır.[1] 1981’de İngiliz Kraliyet Nişanı’na layık görülmüş, İkinci Dünya Savaşı'nda orduya verdiği katkılar için de Amerika Bronz Yıldızıyla ödüllendirilmiştir.[1]

Eric Ambler
DoğumEric Clifford Ambler
28 Haziran 1909
Londra, İngiltere
Ölüm22 Ekim 1998
Londra, İngiltere
Takma adEliot Reed
MeslekYazar
Dilİngilizce
Milliyet Birleşik Krallık
EğitimMühendislik
Dönem1936 - 1981
TürGerilim, Espiyonaj
Edebî akımKara roman
Önemli ödülleriAkademi Ödülleri, Bafta Ödülleri, Altın Dagger Ödülü
EvliliklerLouise Crombie (1939-1958), Joan Harrison (1958-1994)
Etkiledikleri

Yaşamı

değiştir

Ambler, Londra'nın güney doğusundaki Charlton'da, ilk yıllarında yardımcı olduğu bir kukla gösterisi düzenleyen eğlenceci bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Her iki ebeveyn de müzikhol sanatçısı olarak çalıştı.[2]  Daha sonra Islington'daki Northampton Politeknik Enstitüsü'nde (şu anda Londra Üniversitesi'dir) mühendislik okudu ve bir mühendislik şirketinde staj yaptı. Ancak, bir şovmen olarak yetiştirilme tarzının baskın olduğu ortaya çıktı ve kısa süre sonra oyun ve diğer eserler yazmaya başladı. 1930'ların başında Londra'daki bir reklam ajansında metin yazarlığı yapıyordu. İstifa ettikten sonra Paris'e taşındı ve burada Amerikalı moda muhabiri Louise Crombie ile tanıştı ve evlendi.[3]

Ambler o zamanlar politik olarak sadık bir antifaşistti ve diğerleri gibi Sovyetler Birliği'ni faşist saldırganlığa karşı tek gerçek dengeleyici ağırlık olarak görme eğilimindeydi; bu, ilk kitaplarından bazılarında kahramanın şüphesiz müttefikleri olarak yer alan olumlu ve sempatik karakterler olarak tasvir edilen Sovyet ajanlarını içermesi gerçeğinde de yatıyordu.

Farklı ülkelerdeki benzer düşüncelere sahip çok sayıda insan gibi Ambler de 1939 Alman-Sovyet Paktı karşısında şok oldu ve hayal kırıklığına uğradı. Doğu Avrupa'daki Stalinist tasfiye davalarına dayanan savaş sonrası anti-komünist romanı Judgment on Deltchev (Deltchev Yargılaması) (1951) birçok eski Komünist Parti ve diğer ilerici ortaklar tarafından karalanmasına neden oldu.

İkinci Dünya Savaşı çıktığında Ambler orduya özel asker olarak girdi. 1941'de Kraliyet Topçu Birliği'nde görev aldı. Kısa süre sonra fotoğraf birimlerine yeniden atandı. Savaşı yarbay ve Ordu Film ve Fotoğraf Birimi'nin müdür yardımcısı olarak bitirdi .

Savaştan sonra sivil film endüstrisinde senarist olarak çalıştı ve Nicholas Monsarrat'ın romanından uyarlanan The Cruel Sea (1953) filmindeki çalışmasıyla Akademi Ödülü adaylığı aldı. Yazarlığının iki ayrı döneminden ikincisine girdiği 1951 yılına kadar kendi adıyla yazmaya devam etmedi.

Altı erken eserinden beşi, klasik gerilim filmi olarak kabul edilmektedir. 1960 Amerikan polisiye dizisi Checkmate'i yarattı .

Ambler, Mayıs 1958'de eşi Crombie'den boşandı[4]  ve aynı yıl film yapımcısı, senarist ve Alfred ile Alma Hitchcock'un ortağı, İngiliz doğumlu Joan Harrison ile evlendi. Çift, 1969'da İsviçre'ye taşındı ve 16 yıl sonra İngiltere'ye geri döndü. Harrison 1994 yılında, Ambler 1998'de Londra'da ölmüştür.

Kariyeri

değiştir

Ambler'in en tanınmış eserleri muhtemelen 1944'te filme alınan The Mask of Dimitrios (1939) (ABD'de A Coffin for Dimitrios adıyla yayınlandı) ve 1964'te filme alınan ve "Topkapı" adıyla da bilinen The Light of Day (1962)'dir. Aynı zamanda başarılı bir senaristti ve sonraki yıllarında Los Angeles'ta yaşadı . Çalışmalarına dayanan diğer klasik filmler arasında Joseph Cotten'ın başrol oynadığı Journey into Fear (1943) ve orijinal senaryosu The Oct Man (1947) yer alıyor. Titanik'in batışını konu alan A Night to Remember'in senaryosunu ve başta denizdeki hikayeler ve maceralar olmak üzere diğer birçok senaryoyu yazdı.[4]

Otobiyografisini 1985'te Here Lies adıyla yayınladı.[4]

 
Topkapı Filminin Romanı

Kendisinden önce yayınlanan diğer casus romanlarının çoğunun aksine, Ambler'in romanlarındaki kahramanlar nadiren profesyonel casuslar, polisler veya karşı istihbarat ajanlarıdır.[5] Bunlar genellikle kendilerini isteksizce azılı suçluların, devrimcilerin veya casusların yanında bulan amatörlerdir. Kahraman genellikle sarsakça başlar, ancak yine de sonunda çok daha deneyimli rakiplerini geride bırakan kararlı eylemleriyle hem kendisini hem de profesyonelleri şaşırtmayı başarır.

Bu olay örgüsü, Journey into Fear, Epitaph for a Spy, The Mask of Dimitrios, The Night-Comers/State of Siege, Passage of Arms, The Light of Day, Dirty Story, The Levanter, and Doctor Frigo gibi eserlerinde kullanılmıştır.

Yinelenen bir başka olay örgüsü unsuru da vatansızlık ve sürgündür. Anavatanlarından sürgün edilen veya sürgün edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalan ve herhangi bir ülkede ikamet izni verilmeyen karakterleri sık sık kullanmıştır.[6]

İngiliz Yazarlar Vakfı, "Eric Ambler Awards" adıyla yazarın hatırasına ödül vermektedir.[7]

Etkiledikleri

değiştir

Graham Greene, Ian Fleming,[8]  John le Carré, Julian Symons,[4]  Alan Furst[9] ve Frederick Forsyth dahil olmak üzere birçok uluslararası gerilim yazarı Ambler'dan etkilendiklerini belirtmişlerdir.

Ödülleri ve Adaylıklar

değiştir

İsveç ve Fransa'da da edebiyat ödülleri almıştır.[1]

Eserleri

değiştir

Romanları

değiştir
  • The Dark Frontier (1936)
  • Uncommon Danger (1937), ABD: Background to Danger
  • Epitaph for a Spy (1938)
  • Cause for Alarm (1938)
  • The Mask of Dimitrios (1939), ABD: A Coffin for Dimitrios
  • Journey into Fear (1940)
  • Judgment on Deltchev (1951)
  • The Schirmer Inheritance (1953)
  • The Night-Comers (1956),
  • Passage of Arms (1959);
  • The Light of Day (1962),Topkapi adıyla da bilinmektedir.
  • A Kind of Anger (1964)
  • Dirty Story (1967)
  • The Intercom Conspiracy (1969)
  • The Levanter (1972)
  • Doctor Frigo (1974)
  • Send No More Roses (1977) ABD: The Siege of the Villa Lipp
  • The Care of Time (1981)

Öyküleri

değiştir
  • The Army of the Shadows (1939)
  • Skytip (1950)
  • Tender to Danger (1951)
  • The Maras Affair (1953)
  • Charter to Danger (1954)
  • Passport to Panic (1958)
  • The Ability to Kill: and Other Pieces (1963).
  • To Catch A Spy (1964).
  • Here Lies: An Autobiography (1985).
  • Waiting for Orders (1991).
  • The Story so Far: Memories and Other Fictions (1993).
  • "Michelin" in Dorothy Salisbury's.

Film Senaryoları

değiştir
  • The New Lot (1943)
  • The Way Ahead (1944)
  • The October Man (1947)
  • The Passionate Friends (1949)
  • Highly Dangerous (1950)
  • The Clouded Yellow (1950)
  • The Magic Box (1951)
  • Encore (1951)
  • The Promoter (The Card) (1952)
  • The Cruel Sea (1953)
  • Shoot First (Rough Shoot) (1953)
  • The Purple Plain (1954)
  • Lease of Life (1954)
  • Yangtse Incident: The Story of H.M.S. Amethyst (1957)
  • A Night to Remember (1958)
  • The Wreck of the Mary Deare (1959)
  • Mutiny on the Bounty (1962)

Televizyon

değiştir
  • Checkmate (TV dizisi, 1960)
  • Alfred Hitchcock Presents: Act of Faith (TV dizisi, 1962)
  • Love Hate Love (TV filmi, 1970)

Film Uyarlamaları

değiştir
  • Journey into Fear (1943, Journey into Fear)
  • Background to Danger (1943, Uncommon Danger)
  • Hotel Reserve (1944, Epitaph for a Spy)
  • The Mask of Dimitrios (1944, The Mask of Dimitrios)
  • Epitaph for a Spy (1953, TV dizisi, Epitaph for a Spy)
  • Climax!: Epitaph for a Spy (1954, TV dizisi, Epitaph for a Spy)
  • Climax!: Journey into Fear (1956, TV dizisi, Journey into Fear)
  • The Schirmer Inheritance (1957, TV mini dizisi, The Schirmer Inheritance)
  • Moment of Fear: A Touch of Guilt (1960, TV dizisi, Judgment on Deltchev)
  • Epitaph for a Spy (1963, TV mini dizisi, Epitaph for a Spy)
  • Topkapi (1964, The Light of Day)
  • Journey into Fear: Seller's Market (1966)
  • Journey into Fear (1975, Journey into Fear)
  • Ricatto internazionale (İtalya, 1980, TV dizisi, The Intercom Conspiracy)
  • Eine Art von Zorn (Batı Almanya, 1984, A Kind of Anger)
  • A Quiet Conspiracy (1989, TV dizisi, The Intercom Conspiracy)
  • The Care of Time (1990, The Care of Time)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d "Eric Ambler". YKB Yayınları. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  2. ^ Here Lies: Eric Ambler. Eric Ambler (İngilizce). Farrar Straus Giroux. 31 Aralık 1985. 
  3. ^ "Obituary: Eric Ambler". The Independent (İngilizce). 23 Ekim 1998. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  4. ^ a b c d Pace, Eric (24 Ekim 1998). "Eric Ambler, Thriller Writer Who Elevated the Genre to Literature, Is Dead at 89". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  5. ^ "Eric Ambler: A Crime Reader's Guide to the Classics". CrimeReads (İngilizce). 21 Eylül 2018. 13 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  6. ^ Espionage and Exile: Fascism and Anti-Fascism in British Spy Fiction and Film. Phyllis Lassner (İngilizce). Edinburgh University Press. 2016. 
  7. ^ "The Society of Authors Awards" (PDF). THE AUTHORS’ FOUNDATION. 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  8. ^ Bennett, Tony (1987). Bond and beyond : the political career of a popular hero. Internet Archive. New York : Methuen. ISBN 978-0-416-01361-0. 
  9. ^ Breger, Sarah (6 Temmuz 2016). "Alan Furst Will Always Have Paris". Moment Magazine (İngilizce). 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  10. ^ "Eric Ambler - Awards". IMDb (İngilizce). 16 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Eric_Ambler&oldid=33943707" sayfasından alınmıştır