Erken dönem Osmanlı mimarisi

Erken dönem Osmanlı mimarisi veya Bursa üslubu 1299 yılında Osmanlı Devleti’nin Osman Gazi tarafından Söğüt'de Osmanlı'nın tarafından kurulması ile 1501 yılında Bayezid Camii'nin (1501-1505) inşaatının başlaması arasındaki mimari dönemi kapsar. Bazı araştırmacılar ise bu dönemin Edirne'de yer alan Üç Şerefeli Cami inşaatının 1437 yılında tamamlanmasıyla bittiğini kabul ederler.

Dönemin mimarisinin uygulandığı şehirler

Yeşil Camii (1378-1392), İznik

Bu döneme ait yapılar ağırlıklı olarak İznik, Bursa ve Edirne şehirlerinde yer aldı. Osmanlı mimarisine ait ilk kayda değer uygulamalar İznik şehrinde inşa edildi. Ancak 1335 ile 1365 yılları arasında başkent olan Bursa şehrinde daha anıtsal uygulamaların gerçekleşmesi nedeniyle bu döneme Bursa üslubu adı da verilir. 1365 ile 1453 yılları arasında devlete başkentlik yapmış olan Edirne'de ise ağrılıklı olarak camii ve medrese inşa edildi. Bizans mimarisi ve Selçuklu mimarisi etkilerini taşısa da bu dönemde klasik döneme dayanak oluşturacak fikirlerin ilk uygulamaları bu şehirde gerçekleşti. Ayrıca Klasik dönemin en önemli mimari kavramlarından birisi olacak kubbe kullanılması pratiği burada ortaya çıktı.

Bursa

1335 ile 1365 arasında Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapan Bursa şehrinde Osmanlı mimarisinin ilk dönemi için kayda değer olan birçok yapı inşa edildi. Bunların başında Bursa Lale Şahin Paşa Medresesi gelmektedir. 1339 yılında Rumeli Beylerbeyi Lala Şahin Paşa tarafından inşa ettirilen bu medresede Selçuklu mimarisinin etkileri belirgindir. Bu dönemde inşa edilen erken dönem Osmanlı camileri arasında 1440 yılında inşası tamamlanan bugün Osmangazi suriçinde bulunan Veled-i Yaniç Camisi de sayılabilir.

İznik

Her ne kadar Bursa Osmanlı Devleti'nin başkenti idiyse de Osmanlı mimarisinin ilk dönemine ait kayda değer birçok yapı İznik şehrinde inşa edildi. Bunların arasında en eski olanı günümüze kadar ayakta kalan ve 1333 tarihinde inşa edilen Hacı Özbek Camii'dir. Selçuklu mimarisinin etkilerinin olduğu bu camide prizmatik üçgenlere oturan bir kubbe ve beşik tonoz ile tasarlandı. İznik'te yer alan diğer önemli bir yapı da bugün ayakta olmayan ve 1345 yılında inşa edilen Hacı Hamza Camii ve 1349 yılında Hacı Ali tarafından tasarlanan Hacı Hamza Kümbeti'dir. 1378 ile 1392 yılları arasında Hacı Musa tarafından inşa edilen Yeşil Camii bu döneme ait ve İznik'te inşa edilmiş diğer bir kayda değer yapıdır. İznik'te bu dönemde inşa edilen diğer kayda değer yapıların başında İznik Nilüfer Hatun İmareti (1388), İznik Yakup Çelebi İmareti (14. yy) ve İznik Süleyman Paşa Medresesi gelmektedir.

Diğer

Ayrıca bu dönemde birçok farklı Osmanlı Devleti şehrinde de Osmanlı mimarisi için öneme sahip yapılar inşa edildi. Bunların başında Bilecik'te inşa edilen Orhan Gazi Camii (1392), Gebze'de inşa edilen Gebze Orhan Camii (1323-1331) gelmektedir.

Ayrıca bakınız

• Osmanlı mimarisi
• Bizans mimarisi
• Erken dönem Anadolu Türk mimarisi
• Türkiye’de mimarlık

Resim galerisi

• 
  Bayezid Camii'nin (1501-1505) inşaatına başlandığı 1501 yılı Klasik dönemin başlangıcı olarak kabul edilir.
• 
  Bazı araştırmacılar ise 1437 yılında inşaatı tamamlanan Üç Şerefeli Cami'nin Erken Dönem'in en son ve Klasik Dönemin ilk uygulaması olduğunu kabul ederler.
• 
  1472 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa edilen Çinili Köşk, Osmanlı mimariside daha sonra pek rağbet görmeyecek olan çininin dış kaplama olarak kullanıldığı nadir uygulamalardan birisidir.
• 
  Topkapı Sarayı