Eski Darülfünun binası
Eski Darülfünun binası, ilk Osmanlı üniversitesine hizmet etmek üzere 1846-1863 yılları arasında İstanbul’un Sultanahmet semtinde Mimar Fossati tarafından saray üslübunda[1] inşa edilmiş; 1933 yılında yangın sonucu yıkılmış tarihi yapı.
 Eski harflerle Geçen seneki Daire-i Mebusan'ın deniz cephesinden manzarası açıklamasıyla 1909'da basılmış fotoğraf. Arkada Ayasofya görünmekte | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Üniversite binası, parlamento binası |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°00′26″K 28°58′48″D / 41.00722°K 28.98000°D |
| Başlama | 1845 |
| Tamamlanma | 1854 |
| Yıkılma | 1933 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Gaspare Fossati |
Üniversite binası olarak inşa edilen yapı, 1863’de çok kısa bir süre üniversite dersleri için kullanıldıktan sonra Maliye, Adliye, Evkaf nezaretlerine devredildi. 1877-1878 yıllarında Birinci ve İkinci Osmanlı Meclis-i Mebusanı’na ev sahipliği etti, Meşrutiyet’in yeniden ilanından sonra yine Meclis-i Mebusan’a tahsis edildi; son olarak Adliye Sarayı olarak kullanıldı.
Merkezi avlulu iki kare blok ile bunları birleştiren bir giriş bölümünden oluşan üç katlı kâgir bir yapıydı. Boyutları nedeniyle çevredeki tarihi yapılardan farklı bir mimari üsluba sahipti.
Tarihçe
değiştirSultan Abdülmecit döneminde “Meclis-i Maarif-i Umumiye” adlı eğitim komisyonunun kararı ile Bab-ı Hümayun civarındaki eski cephane binası ve saray arsası üzerine inşa edilmeye başladı. Binanın herkesin görebileceği yerde ve büyük bir yapı olması isteniyordu[2] İnşaatı gerçekleştirmesi için o yıllarda İstanbul'da bulunan İtalyan mimar Gaspare Fossati ile anlaşıldı. Temel, büyük bir törenle 1 Eylül 1846'da atıldı.[2]
1854'te yapımı kısmen biten yapı; Kırım Harbi nedeniyle Fransız askerleri için hastane olarak kullanıldı. 13 Ocak 1863'te Kimyager Derviş Paşa'nın elektrik konusunu anlattığı halka açık fizik dersi ile binada dersler başladı ancak yapı ertesi sene Maliye Nezareti'ne daha sonra da Adliye Evkaf Nezareti'nin kullanımına verildi.
1877'de ilk Osmanlı Devleti'nin ilk Mebusan ve Ayan Meclisleri burada açıldı; büyük tören salonu Meclis-i Mebusan toplantı salonu oldu[3] Meclisin kapatılması üzerine 30 yıl hizmet dışı kalan yapı, 1908'de Meşrutiyet'in ilanı üzerine yeniden Meclis-i Mebûsan'a tahsis edildi. Tamir gören yapı,[4] anayasanın kabulü ve seçimlerin yapılmasından sonra 17 Aralık 1908 günü 1908-1912 döneminin ilk toplantısını yaptığı yer oldu.
Cumhuriyet devrinde İstanbul Adliye binası olarak kullanılan yapı, 3-4 Aralık 1933 gecesi yanarak kül oldu.
Kaynakça
değiştir- ^ "Hayalet Yapılar sitesi, Darülfünun, Erişim tarihi:24.09.2011". 5 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2011.
- ^ a b Göksin Akyürek, Bilgiyi Yeniden İnşa Etmek:Tanzimat Dönemi Osmanlı Mimarlığı, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2008
- ^ Erkmen Senan, Büyük Saray Magnum Palatium-1, Erkman Senan Blogu, 10.03.2009
- ^ "Emre Gül, İlk Meclis-i Mebusan'ın Açılışı, İhsanider sitesi, Erişim tarihi:24.09.2011". 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2011.