Eskimoların kar için kullandığı sözcükler

Eskimoların kar için kullandığı sözcükler, Eskimo dillerinin (özellikle Yupik ve İnuit) karı anlatmak için birçok sözcük olduğunu ifade eden iddiadan ortaya çıkan bir söylemdir. İddia ilk kez antropolog Franz Boas tarafından ortaya kondu. Daha sonra öğrencisi Benjamin Lee Whorf'un desteklemesiyle^[1]^[2] Whorfçuluk olarak da bilinen dilsel görelilik hipotezini kanıtlamak için kullanılan bir klişeye dönüştü. Bu hipotez kabaca dilin ses, dilbilgisi, sözcük dağarcığı gibi özelliklerinin kişinin dünyaya bakışını belirlediğini öne sürer. Hipotez bugün gözden düşmüştür.^[3] Ancak Eskimoların kar için İngilizceden daha çok kök sözcük kullandığını gösteren 2010 tarihli bir çalışma vardır.^[4]^[5]

Genel bakış

Franz Boas, nitelikli bir iddiada bulunmadı.^[6] O, sadece Eskimo-Aleut dillerinde daha çok kök sözcük olduğuna işaret etti. Kök sözcükler, yeni bir sözcük oluştururken değişebilir. Bu nedenle sözcük derken ne anlaşıldığına göre sözcüğün tanımı da değişir.

İddia ilk kez 1986'da Laura Martin adında bir dilbilmci tarafından yeniden incelemeye tabi tutuldu ve dilsel göreliliğin bir kanıtı olarak sunuldu. Bunu izleyen Geoff Pullum'un çalışmasında ise iddia büyük bir mit olarak nitelendirildi ve bu süreç "Büyük Eskimo Sözcük Aldatmacası" olarak adlandırıldı.

Kaynakça

^ Geoffrey K. Pullum's explanation 15 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi in Language Log: The list of snow-referring roots to stick [suffixes] on isn't that long [in the Eskimoan language group]: qani- for a snowflake, apu- for snow considered as stuff lying on the ground and covering things up, a root meaning "slush", a root meaning "blizzard", a root meaning "drift", and a few others -- very roughly the same number of roots as in English. Nonetheless, the number of distinct words you can derive from them is not 50, or 150, or 1500, or a million, but simply unbounded. Only stamina sets a limit.
^ Panko, Ben (2016). "Does the Linguistic Theory at the Center of the Film ‘Arrival’ Have Any Merit? 13 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Smithsonian Magazine. Smithsonian Magazine.
^ Pinker, Steven (1994). The Language Instinct. New York: HarperCollins. pp. 54-55
^ David Robson, New Scientist 2896, December 18 2012, Are there really 50 Eskimo words for snow? 13 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Yet Igor Krupnik, an anthropologist at the Smithsonian Arctic Studies Center in Washington DC believes that Boas was careful to include only words representing meaningful distinctions. Taking the same care with their own work, Krupnik and others have now charted the vocabulary of about 10 Inuit and Yupik dialects and conclude that there are indeed many more words for snow than in English (SIKU: Knowing Our Ice, 2010). Central Siberian Yupik has 40 such terms, whereas the Inuit dialect spoken in Nunavik, Quebec, has at least 53, including matsaaruti, wet snow that can be used to ice a sleigh's runners, and pukak, for the crystalline powder snow that looks like salt. For many of these dialects, the vocabulary associated with sea ice is even richer."
^ Krupnik, Igor et al. (2010) "Franz Boas and Inuktitut terminology for ice and snow: from the emergence of the field to the 'Great Eskimo Vocabulary Hoax'". in Krupnik et al. (2010). SIKU: Knowing our Ice: Documenting Inuit Sea-Ice knowledge and Use. New York, NY: Springer. pp.385–410.
^ "Bad science reporting again: the Eskimos are back". Language Log (İngilizce). 15 Ocak 2013. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.

[Pullum's_explanation2-1] Geoffrey K. Pullum's explanation 15 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi in Language Log: The list of snow-referring roots to stick [suffixes] on isn't that long [in the Eskimoan language group]: qani- for a snowflake, apu- for snow considered as stuff lying on the ground and covering things up, a root meaning "slush", a root meaning "blizzard", a root meaning "drift", and a few others -- very roughly the same number of roots as in English. Nonetheless, the number of distinct words you can derive from them is not 50, or 150, or 1500, or a million, but simply unbounded. Only stamina sets a limit.

[2] Panko, Ben (2016). "Does the Linguistic Theory at the Center of the Film ‘Arrival’ Have Any Merit? 13 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Smithsonian Magazine. Smithsonian Magazine.

[3] Pinker, Steven (1994). The Language Instinct. New York: HarperCollins. pp. 54-55

[Robson2-4] David Robson, New Scientist 2896, December 18 2012, Are there really 50 Eskimo words for snow? 13 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Yet Igor Krupnik, an anthropologist at the Smithsonian Arctic Studies Center in Washington DC believes that Boas was careful to include only words representing meaningful distinctions. Taking the same care with their own work, Krupnik and others have now charted the vocabulary of about 10 Inuit and Yupik dialects and conclude that there are indeed many more words for snow than in English (SIKU: Knowing Our Ice, 2010). Central Siberian Yupik has 40 such terms, whereas the Inuit dialect spoken in Nunavik, Quebec, has at least 53, including matsaaruti, wet snow that can be used to ice a sleigh's runners, and pukak, for the crystalline powder snow that looks like salt. For many of these dialects, the vocabulary associated with sea ice is even richer."

[5] Krupnik, Igor et al. (2010) "Franz Boas and Inuktitut terminology for ice and snow: from the emergence of the field to the 'Great Eskimo Vocabulary Hoax'". in Krupnik et al. (2010). SIKU: Knowing our Ice: Documenting Inuit Sea-Ice knowledge and Use. New York, NY: Springer. pp.385–410.

[6] "Bad science reporting again: the Eskimos are back". Language Log (İngilizce). 15 Ocak 2013. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]