Eurofighter Typhoon

Eurofighter Typhoon, Avrupa Birliği yapımı çok amaçlı, 4.5 nesil, çift motorlu, kanart delta kanatlı, çok rollü savaş uçağı.

Eurofighter Typhoon
Avusturya Hava Kuvvetleri'ne ait bir Eurofighter Typhoon
Türü	Çok Maksatlı, hava üstünlüğü
Ulusal köken	Çok uluslu
Üretici	Eurofighter GmbH
İlk uçuş	27 Mart 1994
Hizmete giriş	4 Ağustos 2003
Durumu	Etkin hizmette
Ana kullanıcı	Kraliyet Hava Kuvvetleri
Diğer kullanıcılar	Alman Hava Kuvvetleri İtalya Hava Kuvvetleri İspanya Hava Kuvvetleri
Üretim aralığı	1994 - günümüz
Üretim sayısı	571 (Ekim 2020 itibarıyla)

Tasarımı Fransız Dassault Rafale, İsveçli Saab Gripen ve Rus MiG 1.44 uçakları temel alınarak yapılmıştır. Çeviklik ve gelişmiş elektronik sistemleri en belirgin özelliklerindendir.

Tasarım özellikleri

Genel özellikler

İki adet Eurojet EJ200 motoruna sahip, tek ve çift pilotlu versiyonları olan, en yüksek hızı 2.390 km/s olan av - bombardıman uçağıdır.

Tarihi

1970'lerin ortasında Fransa, Almanya ve İngiltere, European Combat Aircraft (ECA) programını oluşturdular. 1979 yılında konsorsiyum üyelerinin ihtiyaçları doğrultusunda European Combat Fighter (ECF) programı oluşturuldu. Ancak ulusal prototiplerin geliştirilmesi ve şartnamelerde yaşanan zorluklardan dolayı European Combat Fighter projesi 1981 yılında iptal edildi.

Daha sonra Almanya, İtalya ve İngiltere Çok Yönlü Savaş Uçağı (Agile Combat Aircraft-ACA) programını başlattılar. Ancak Almanya ve İtalya'nın programa bütçe ayırmakta yaşadığı sıkıntılar sebebiyle işbirliğinden çekilmeleriyle, İngiltere programa kendi başına devam etme kararı aldı. 1983'te ise İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya "Geleceğin Avrupalı Savaş Uçağı" (Future European Fighter Aircraft-F/EFA) projesini başlattılar. Projenin misyonu hem kısa mesafede kalkış, hem de görüş ötesi (Beyond Visual Range) özelliğine sahip bir savaş uçağı oluşturmaktı.

Typhoon maketi

1984 yılında Fransa özel operasyon özellikleri ve dizayn konusundaki gereksinimini tekrar dile getirdi ve EFA projesinden yönetme talebinde bulundu. İngiltere, Almanya ve İtalya ise bu talep üzerine yeni bir EFA programı oluşturdular. Sonraki yıllarda ise Fransa kendi ACX projesini (şimdiki Dassault RAFALE savaş uçağı) gerçekleştirmek üzere resmen EFA projesinden çekildi.

1985 yılına gelindiğinde ise İngiliz Havacılık Sanayi (British Aerospace-BAe) EAP'ı İngiliz Havacılık Sanayi'nin Warton kasabasında bulunan üssünde aşağı yukarı bitirmişti. Ağustos 1986'da EAP ilk uçuşunu gerçekleştirdi ve Eurofighter'a bir yöneliş başladı. Eurofighter'ın dizayn çalışmaları EAP in verileri kullanılarak bundan sonraki 5 yıl boyunca devam etti. Projeye dahil ülkelerin başta öngördükleri ihtiyaç ve yapılacak üretim şöyleydi; İngiltere 250, Almanya 250, İtalya 165 ve İspanya 100. Bu sayı aynı zamanda ülkelerin projedeki paylarına göre belirlenmiştir. Ülkelerin projedeki payları ise şöyleydi; İngiltere (British Aerospace) %33, Almanya (Daimler-Benz) %33, İtalya (Aeritelia) %21 ve İspanya (Construcciones Aeronáuticas SA) %13.

1986'da ayrıca Eurofighter'ın Münich tabanlı versiyonu olan Eurofighter Jagdflugzeug GmbH`da görücüye çıkmıştır. `Bu versiyon EuroJet Turbo GmbH tarafından yönetilip, Rolls-Royce, MTU, FiatAvio (şimdiki Avio) ve ITP ortaklığıyla üretilmiştir.

Eurofighter'ın ilk uçuşu 27 Mart 1994 Messerschmitt-Bölkow-Blohm'un test pilotu Peter Weger tarafından Bavyera (Almanya) dolaylarında gerçekleştirildi (test uçuşunda kullanılan prototip şu anki Eurofighter EF 2000'dir). 1990'lar uçağın geliştirilmesi ve projenin yürütülmesi konusunda oldukça verimli geçmiştir.

Son olarak uçağın üretimiyle ilgili yapılan anlaşma sonucunda ; İngiltere 232, Almanya 180, İtalya 121 ve İspanya 87 Eurofighter sipariş etmiştir. Bunlardan 112 adedi Tranche-3A modelidir ve İngiltere 40, Almanya 31, İspanya 20 ve İtalya 21 adet Tranche 3A modelinden sipariş etmiştir. Siparişlerin toplam bedeli 9 milyar avrodur.

Payların ise son şekli şöyledir; British Aerospace %37, DASA %29, Aeritalia %19.5, and CASA %14.

Genel Özellikler

• Uzunluk: 15.96 m (52.4 ft)
• Mürettebat: 1 (2)
• Kanat Açıklığı: 10.95 m (35.9 ft)
• Kanat Açıklığı: 5.28 m (17.3 ft)
• Kanat Alanı: 51.2 m²
• Boş Ağırlık: 11,000 kg (24.000 lb)
• Yüklü Ağırlığı: 16.000 kg
• Max. Kalkış Ağırlığı: 23.500 kg (51.800 lb)
• Motor: 2 x Eurojet EJ200 ard yakma turbofan
• Motor Gücü: 60 kN (13.500 lbf) her biri
• Yakıt Kapasitesi: 5.000 kg (11.020 lb)
• Maksimum hız :
  • Yüksek İrtifada: (2495 km / s veya 1550 mil)
  • Deniz Seviyesinde: Mach 1.25 (1530 km / s veya 950 mph)
• Menzil: 2900 km (1,800 mil)
• Servis Yarıçapı: 19812 m (65,000 ft ^[343] [344] )
• Tırmanış: 315 m / s ^[345] (62.000 ft / dak ^[346] )
• İtiş/Ağırlık Oranı: 1.15

Silahlar

• Toplar: 27mm'lik Mauser BK-27 topuna sahiptir
• Füzeler: AGM-84 Harpoon, AGM-88 HARM, AGM Armiger, AIM-9 Sidewinder, AIM-132 ASRAAM, AIM-120 AMRAAM, IRIS-T, MBDA Meteor, ALARMs, Storm Shadow (AKA "Scalp EG"), Brimstone, Taurus, Penguin
• Bombalar: Paveway 2, Paveway 3, Geliştirilmiş Paveway, JDAM

Dış bağlantılar

• Official Eurofighter website13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• http://www.doppeladler.com/oebh/luftfahrzeuge/eurofighter.htm 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Eurofighter in the Luftwaffe (Almanca) 28 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• and in the Royal Air Force (İngilizce)
• Unofficial UK Eurofighter site (İngilizce)
• Kingdom Buys 72 Typhoon Jets – Arab News 18 September 2007 (İngilizce)