Baskça
Baskça (euskara), Baskların konuştuğu izole dil. Baskça, dil bilimcileri tarafından Hint-Avrupa dilleri Avrupa'ya yayılmadan önce Avrupa'da konuşulan dillerden arta kalan biri olarak kabul edilir.[2] Bu sebepten bu dilin dünyada konuşulan başka hiçbir dille yakından akraba olmayan çok eski bir dil olduğu düşünülür. Hint-Avrupalılar buraya gelmeden önce çok geniş bir bölgede, tüm İber yarımadasında (İspanya ve Fransa) ve Gaskonya/Akitanya bölgesinde (Güneybatı Fransa), konuşulmakta idi.[2]
| Baskça | |
|---|---|
| Euskara | |
| Ana dili olanlar | İspanya, Fransa |
| Konuşan sayısı | 751.000 (2016)[1] Fransızca |
| Dil ailesi | Proto Baskça
|
| Yazı sistemi | Latin |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | eu |
| ISO 639-2 | baq |
| ISO 639-3 | eus |
Köken
değiştirBaskça ile dünya üzerinde konuşulan bazı diller arasındaki fonetik ilişkinin ve yakınlığın belirlenmesi üzerine araştırma sonucunda Baskçanın fonetik olarak Avrupa kıtasında yaygın Hint-Avrupa dil ailesinden daha çok diğer dillere benzediği sonucuna ulaşılmıştır.
Fonetik açıdan Baskça "0" ise diğer dillerin ona uzaklığı şu şekildedir.[3]
| Diller/lehçeler | Oran(0'a yakınlık) |
|---|---|
| Kazakça | 5,31 |
| Karelce | 6,90 |
| Kırgızca | 7,09 |
| Türkçe | 7,84 |
| Çingenece | 7,89 |
| İspanyolca | 8,03 |
| Farsça | 9,36 |
| İtalyanca | 9,68 |
| Portekizce | 10,70 |
| Hintçe | 12,00 |
| İngilizce | 13,78 |
Dil Bilgisi
değiştirBaskça, tek heceli diller grubunda yer alır.
Baskça Bazı Kelimeler
değiştirSwadesh listesinden örnek Baskça sözcükler:
| Türkçe | Baskça |
|---|---|
| Ben | ni |
| Sen | hi, zu |
| O | hura, bera |
| Biz | gu |
| Siz | zuek |
| Onlar | haiek |
| Bu | hau |
| Şu | hori, hura |
| Bura(da/sı) | hemen, hon- |
| Ora(da/sı) | hor, han |
| Sorular | n'li |
| Evet | Bai |
| Hayır | Ez |
| Merhaba | Kaixo |
| Hosçakal | Agur/Aio |
| Görüşmek üzere: | Ikusi arte |
| Teşekkürler | Eskerrik asko |
| Kim | nor |
| Ne | zer |
| Nerede | non |
| Ne zaman | noiz |
| Nasıl | nola |
| Bir | bat |
| İki | bi |
| Üç | hiru |
| Dört | lau |
| Beş | bost |
| Ağır | astun |
| Küçük | txiki (okunuş: çiki) |
| Kadın | emakume |
| Erkek | gizon |
| Kişi | gizaki |
| Çocuk | haur, ume, sein |
| Anne | ama |
| Baba | aita |
| Kuş | txori (okunuş: çori) |
| Köpek | txakur (okunuş: çakur) |
| Yumurta | arrautza |
| Deri | larru |
| Kulak | belarri |
| Göz | begi |
| Burun | sudur |
| Ağız | aho |
| Diş | hortz (okunuş: horş), hagi |
| Dil | mihi |
| Tırnak | azkazal |
| Gör-/Gözle-(mek) | ikusi- |
| İşit-(mek) | entzun- (okunuş: enşun) |
| Ayak | oin |
| Öl-(mek) | hil- |
| Öldür-(mek) | erahil- |
| Beyaz | zuri |
| Siyah | beltza |
| Kırmızı | gorri |
| Yeşil | berde, orlegi |
| Sarı | hori |
| Yıl | urte |
| Gece | gau |
| Gün | egun |
| -de eki | -n,-an,-ean, -etan |
| :-ekin, | -arekin |
| ve | eta, ta |
| eğer | ba, baldin ba |
| çünkü | -elako, bait- |
Baskça'nın Konuşulduğu Coğrafyalar
değiştir-
Basque Country in Spain and France -
Baskça lehçelerinin konuşulduğu bölgeler -
Baskçanın, 1000-2000 yılları arasında konuşulduğu coğrafya
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2018.
- ^ a b Anderson, Stephen R. (2012). Languages : a very short introduction (1. bas.). Oxford, B.K.: Oxford University Press. ISBN 978-0199590599.
- ^ Tambovtsev Y. Phonological similarity between Basque and other world languages based on the frequency of occurrence of certain typological consonantal features Novosibirsk Pedagogical University 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)