Vikipedi

Royal Society Üyesi

(Fellow of the Royal Society sayfasından yönlendirildi)

Royal Society Üyeliği (FRS, ForMemRS ve HonFRS olarak da kısaltılır), Londra Royal Society Üyeleri tarafından "matematik, fizik mühendisliği ve tıp bilimi de dâhil olmak üzere doğa bilimlerinin geliştirilmesine önemli katkılarda bulunan" kişilere verilen bir ödüldür.[1]

Isaac Newton, Kraliyet Cemiyeti'nin ilk üyelerinden biriydi.

Hâlâ varlığını sürdüren bilinen en eski bilim akademisi olan Royal Society Üyeliği büyük bir onurdur. Tarihte pek çok seçkin bilim insanına bu ödül takdim edilmiştir. Bu kişiler arasında Isaac Newton (1672),[2] Charles Babbage (1816),[2] Michael Faraday (1824),[2] Charles Darwin (1839),[2] Ernest Rutherford (1903),[3] Srinivasa Ramanujan (1918),[4] Albert Einstein (1921),[5] Paul Dirac (1930), Winston Churchill (1941), Subrahmanyan Chandrasekhar (1944),[6] Dorothy Hodgkin (1947) ),[7] Alan Turing (1951),[8] Lise Meitner (1955)[9] ve Francis Crick (1959)[10][11] yer almaktadır. Yakın zamanda, Stephen Hawking (1974), David Attenborough (1983), Tim Hunt (1991), Elizabeth Blackburn (1992), Raghunath Mashelkar (1998), Tim Berners-Lee (2001), Venki Ramakrishnan (2003), Atta-ur-Rahman (2006),[12] Andre Geim (2007),[13] James Dyson (2015), Ajay Kumar Sood (2015), Subhash Khot (2017), Elon Musk (2018),[14] Elaine Fuchs (2019) ve 1900'den bu yana 280'den fazla Nobel Ödülü sahibi dâhil toplamda yaklaşık 8.000 kişi bu onura layık görülmüştür.[2] 85'i Nobel Ödülü sahibi olmak üzere yaklaşık 1.689 yaşayan üye, yabancı üye ve fahri üye bulunmaktadır.[15]

Royal Society Üyeliği, The Guardian tarafından "yaşam boyu başarı Oscar'ına eşdeğer"[16] olarak tanımlamaktadır.[17][18][19][20][21][22][23]

Jennifer Doudna 2016 yılında Yabancı Üye seçildi

Üyelik

değiştir

60'a kadar yeni üye (FRS), fahri üye (HonFRS) ve yabancı üye (ForMemRS), her yıl önerilen yaklaşık 700 adaydan oluşan bir havuzdan nisan sonu, mayıs başında seçilir.[24] Yeni üyeler sadece mevcut üyeler tarafından aşağıda açıklanan üyeliklerden biri için aday gösterilebilir:

Üye

değiştir

Her yıl, Birleşik Krallık'tan, İngiliz Milletler Topluluğu'nun geri kalanından ve İrlanda'dan 52 yeni üye seçilmektedir ve bu üyeler topluluğun yaklaşık %90'ını oluşturmaktadır.[25][26] Her aday kendi özelliklerine göre değerlendirilir ve bilim camiasının herhangi bir kesiminden teklif edilebilir. Üyeler, bilimde seçkinlik esasına göre ömür boyu seçilir ve FRS ünvanını kullanma hakkına sahiptir.[1]

Yabancı üye

değiştir

Üyeler her yıl en fazla on yeni yabancı üye seçer. Üyeler gibi, yabancı üyeler de bilimde seçkinlik temelinde hakemli değerlendirme yoluyla ömür boyu seçilirler. 2016 yılı itibarıyla, ForMemRS ünvanını kullanma hakkına sahip yaklaşık 165 yabancı üye bulunmaktadır.[27]

 
Ramanujan 1917'de onursal üye olarak seçildi

Fahri üye

değiştir

Fahri üyelik, bilime önemli katkıklarda bulunmuş adaylara verilen bir akademik ünvandır; ancak, üyelik veya yabancı üyelik için gerekli olan bilimsel başarıya sahip değillerdir. Fahri üyeler arasında Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (2022), Bill Bryson (2013), Melvyn Bragg (2010), Robin Saxby (2015), David Sainsbury, Turville Baron Sainsbury (2008), Onora O'Neill (2007), John Maddox (2000),[28] Patrick Moore (2001) ve Lisa Jardine (2015) yer almaktadır.[29] Fahri üyeler, HonFRS ünvanını kullanma hakkına sahiptir.[30]

Eski Tüzük 12 üyeliği

değiştir

Tüzük 12, 1997'de resmî olarak fahri üyeliğin varlığından önce üyelerin seçilmesini sağlayan eski mekanizmadır.[31] Tüzük 12 uyarınca seçilen üyeler arasında David Attenborough (1983) ve John Palmer, 4. Selborne Kontu (1991) bulunmaktadır.

Kraliyet üyesi

değiştir

Royal Society Konseyi, İngiliz kraliyet ailesinin üyelerini Royal Society Kraliyet Üyesi olarak seçilmeleri için tavsiyede bulunabilir. 2023 itibarıyla dört kraliyet üyesi vardır:

  1. III. Charles, 1978'de seçildi.[32]
  2. Anne, Kraliyet Prensesi, 1987'de seçildi.[33]
  3. Kent Dükü Prens Edward, 1990'da seçildi.[34]
  4. Galler Prensi William, 2009'da seçildi.[35]

II. Elizabeth, Kraliyet Üyesi değildi ama İngiltere Kralı II. Charles'tan bu yana hüküm süren tüm Britanya hükümdarlarının yaptığı gibi, Royal Society'e himaye sağladı. Edinburgh Dükü Prens Philip (1951), Kraliyet Üyesi olarak değil, Tüzük 12 uyarınca seçildi.[36]

Yeni üyelerin seçimi

değiştir

Yeni üyelerin seçimi, aday gösterilmelerinin ve hakemli bir seçim sürecinin ardından her yıl mayıs ayında duyurulmaktadır.[1]

Adaylık

değiştir

Üyelik veya yabancı üyelik için her aday, bir teklif belgesi imzalayan iki Royal Society Üyesi tarafından aday gösterilir.[37] Daha önceleri adaylık teklifi için en az beş üye gerekiyordu, bu durum,[37] üyelerin birbirini gözettiği ve elitist centilmenler kulübü kurduğu iddialarına kapı aralıyordu.[38][39][40] Seçim belgesi, teklifin dayandığı temel gerekçelerin bir açıklamasını içerir. Her yıl yapılan adaylık sayısında herhangi bir sınırlama yoktur. 2015 yılında üye seçimi için 654, yabancı üyelik için ise 106 aday bulunmaktaydı.[1]

Seçim

değiştir

Royal Society Konseyi seçim sürecini denetler ve üyeliğe seçilmeleri için en güçlü adayları önermek üzere Bölüm Komiteleri olarak bilinen 10 konu alanı komitesi görevlendirir. En fazla 52 üye adayı ve en fazla 10 yabancı üye adayından oluşan nihai liste nisan ayında Konsey tarafından onaylanır ve mayıs ayındaki bir toplantıda üyeler arasında gizli bir oylama yapılır. Bir aday, oy kullanan üyelerin üçte ikisinin oyunu alırsa seçilmiş sayılır.

Fen bilimleri ve doğa bilimleri alanlarından adaylara 18; uygulamalı bilimler, beşeri bilimler, fen bilimleri, ortak fen bilimleri ve biyolojik bilimler alanlarından adaylara ise en fazla 10 üyelik tahsis edilebilecektir. En fazla altı kişi de fahri, genel veya kraliyet üyesi olabilir. Üyelik adayları, her biri en az 12 üyeden ve bir başkandan oluşan (hepsi Royal Society üyesi olan) Bölüm Komiteleri tarafından değerlendirilir. Grup içi önyargıları azaltmak için 10 Bölüm Komitesinin üyeleri her üç yılda bir değişmektedir. Her bir Bölüm Komitesi, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere farklı uzmanlık alanlarını kapsamaktadır:

  1. Bilgisayar bilimi
  2. Matematik
  3. Astronomi ve fizik
  4. Kimya
  5. Mühendislik
  6. Yer bilimi ve çevre bilimi
  7. Yaşam Molekülleri[41]
  8. Hücre Biyolojisi
  9. Çok hücreli organizmalar
  10. Popülasyonlardaki Desenler[42]

Giriş

değiştir

Yeni üyeler, her yıl temmuz ayında düzenlenen resmî bir kabul günü töreninde topluluğa kabul edilir,[43] Tüzük Defterini ve şu ifadeleri içeren Yükümlülüğü imzalarlar: "Buraya üye olan bizler, bu vesileyle, teşvik etmek için çaba göstereceğimize söz veriyoruz. Londra Royal Society Doğa Bilimlerini Geliştirme Cemiyeti'nin yararına olmak ve bu derneğin kurulduğu amaçları takip etmek, Konsey adına bizden talep edilen eylemleri elimizden geldiğince yerine getireceğimize; ve adı geçen Derneğin Tüzüğünü ve İç Tüzüklerini gözeteceğimizi, ancak herhangi birimizin, elimizde bulunan Başkana, Dernekten çekilmek istediğimizi belirttiğimizde, gelecekte bu Yükümlülükten kurtulacağımızı taahhüt ederiz.".[1]

2014 yılından bu yana, kabul törenindeki üyelerin portreleri, daha geniş bir yeniden kullanıma izin veren daha hoşgörülü bir Creative Commons lisansı altında Wikimedia Commons'ta telif hakkı kısıtlaması olmaksızın yayınlanmaktadır.[44][45]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e Anon (2015). "Royal Society Elections". Londra: Royal Society. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c d e Anon (2015). "Fellowship of the Royal Society 1660-2015". Londra: Royal Society. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Eve, A. S.; Chadwick, J. (1938). "Lord Rutherford 1871–1937". Obituary Notices of Fellows of the Royal Society. 2 (6): 394-423. doi:10.1098/rsbm.1938.0025. 
  4. ^ Neville, Eric Harold (1921). "The Late Srinivasa Ramanujan". Nature. 106 (2673): 661-662. doi:10.1038/106661b0. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2019. 
  5. ^ Whittaker, E. (1955). "Albert Einstein. 1879–1955". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 1: 37-67. doi:10.1098/rsbm.1955.0005. 
  6. ^ Tayler, Roger J. (1996). "Subrahmanyan Chandrasekhar. 19 October 1910 – 21 August 1995". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 42: 80-94. doi:10.1098/rsbm.1996.0006. 
  7. ^ Dodson, Guy (2002). "Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, O.M. 12 May 1910 – 29 July 1994". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 48: 179-219. doi:10.1098/rsbm.2002.0011. PMID 13678070. 
  8. ^ Newman, M. H. A. (1955). "Alan Mathison Turing. 1912–1954". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 1: 253-263. doi:10.1098/rsbm.1955.0019. 
  9. ^ "The Royal Society - Fellow Details". The Royal Society. 13 Eylül 2020. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  10. ^ Bretscher, Mark S.; Mitchison, Graeme (2017). "Francis Harry Compton Crick OM. 8 June 1916 – 28 July 2004". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 63: rsbm20170010. doi:10.1098/rsbm.2017.0010. ISSN 0080-4606. 
  11. ^ Rich, Alexander; Stevens, Charles F. (2004). "Obituary: Francis Crick (1916–2004)". Nature. 430 (7002): 845-847. doi:10.1038/430845a. PMID 15318208. 
  12. ^ "Atta-Ur Rahman". Royal Society. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2018. 
  13. ^ "Andre Geim". Royal Society. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2018. 
  14. ^ "Elon Musk elected as Fellow of the Royal Society". Sky News (İngilizce). 9 Mayıs 2018. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  15. ^ "Fellows". The Royal Society. 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  16. ^ Blackstock, Colin (2004). "Fellows keep Susan Greenfield off Royal Society list". The Guardian. Londra. 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ Anon (2016). "Eminent cancer researchers elected to Royal Society Fellowship". Londra: Institute of Cancer Research. 25 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Anon (2016). "Royal Society Fellowship for Crick scientist". Londra: Francis Crick Institute. 25 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Manchester scientists elected as Fellows of Royal Society". Manchester.ac.uk. Manchester: University of Manchester. 2016. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "Royal Society Fellows at Imperial College". Londra: Imperial College London. 2016. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ "Three University of Aberdeen researchers elected to Royal Society". Aberdeen: University of Aberdeen. 2016. 25 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ "The Royal Society announces election of new Fellows 2015". Cambridge: University of Cambridge. 2016. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ "Seven Oxford academics elected Fellows of the Royal Society". Oxford: University of Oxford. 2016. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ Keeler, C. Richard (2011). "Three Hundred Fifty Years of the Royal Society". Archives of Ophthalmology. 129 (10): 1361-1365. doi:10.1001/archophthalmol.2011.222. PMID 21987680. 
  25. ^ Council of the Royal Society (29 Ocak 2015). "Statutes of the Royal Society" (PDF). Londra: Royal Society. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  26. ^ "Fellowship of the Royal Society - a window on the election process" (PDF). Londra: Royal Society. October 2007. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  27. ^ Gulyas, Balázs; Somogyi, Peter (2012). "János Szentágothai 31 October 1912 – 8 September 1994: Elected ForMemRs 20 April 1978". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 59: 383-406. doi:10.1098/rsbm.2012.0038. PMC 4477047 $2. PMID 26113752. 
  28. ^ Gratzer, Walter (2010). "Sir John Royden Maddox. 27 November 1925 – 12 April 2009". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 56: 237-255. doi:10.1098/rsbm.2009.0024. 
  29. ^ Hunter, Michael (2017). "Lisa Jardine CBE. 12 April 1944 – 25 October 2015". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 63: rsbm20170015. doi:10.1098/rsbm.2017.0015. ISSN 0080-4606. 
  30. ^ "Fellows Directory". 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018. 
  31. ^ "Young guns". The Royal Society. The Royal Society. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2023. 
  32. ^ "Prince Charles". Londra: Royal Society. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023. 
  33. ^ "Her Royal Highness The Princess Royal Princess Anne KG KT GCVO GCStJ QSO GCL FRS Royal Fellow". Londra: Royal Society. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  34. ^ Anon (1990). "His Royal Highness Prince Edward, Duke of Kent KG GCMG GCVO ADC(P) FRS Royal Fellow". Londra: Royal Society. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023. 
  35. ^ "His Royal Highness Prince William, Duke of Cambridge KG KT ADC(P) FRS Royal Fellow". Londra: Royal Society. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  36. ^ "His Royal Highness Prince Philip, Duke of Edinburgh KG Kt OM GBE FRS Statute 12". Londra: Royal Society. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  37. ^ a b Athene Donald (20 Nisan 2012). "Ten Things You Should Know about Election to the Royal Society". Occam's Typewriter. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ Gallagher, Paul (2013). "Sparks fly over Royal Society gender study". The Independent. 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ Gallagher, Paul (2002). "A bunch of jolly-good fellows or old cronies who don't deserve £25m a year?". Times Higher Education. 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  40. ^ Connor, Steve (2002). "Royal societies not recruiting enough women, say MPs". The Independent. 25 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  41. ^ "Sectional Committee 6: Molecules of Life". The Royal Society. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  42. ^ "Sectional Committee 9: Patterns in populations". The Royal Society. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2023. 
  43. ^ McManus, Jo (2010). "Royal Society Admissions Day: photographing new Fellows". 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ "Images released by the Royal Society". Wikimedia Commons. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2016. 
  45. ^ Byrne, John (2014). "New images released are quickly put to use". Wikimedia Foundation. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Royal_Society_Üyesi&oldid=33803611" sayfasından alınmıştır