Fernandina Adası
Fernandina Adası, İspanyolca'da "Isla Fernandina" olarak bilinen ve Galápagos'un en genç ve üçüncü büyük adasıdır.[2] Ada ayrıca takımadaların en batısındadır. 642 km2 (248 sq mi) yüzölçümünde ve 1.476 m (4.843 ft) yüksekliğinde bir zirvesi olan adanın yaklaşık 6,5 km (4,0 mi) çapında bir kalderası vardır. Isabela'dan daha gençtir çünkü yaşı sadece bir milyon yıldan daha azdır. Tüm Galapagos adaları gibi Galápagos sıcak noktasından oluşmuştur. Ada'da aktif olan kalkan yanardağı en son Mart 2024'te patlamıştır.
| Fernandina Adası (Narborough Adası) | |
|---|---|
 | |
| Coğrafya | |
| Bölge | Galápagos Adaları, Ekvador |
| Yüzölçümü | 642 km2 |
| Zirve | 1476 m Volcan La Cumbre |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| İlçe | Galápagos |
 Fernandina Adası (ortada) ve Isabela Adası | |
 | |
| En yüksek noktası | |
|---|---|
| Uç noktası | Volcan La Cumbre |
| Yükseklik | 1,476 m (4,84 ft) |
| Koordinatlar | 0°22′G 91°33′B / 0.367°G 91.550°B{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Kalkan volkan |
| Son patlama | 2024[1] |
Etimoloji
değiştirFernandina, Kristof Kolomb'un keşif gezilerinin hamisi (sponsoru) olan Aragon Kralı II. Ferdinand'ın anısına isimlendirilmiştir. Daha önce İspanyolcada "Gümüş Ada" anlamına gelen "Isla de Plata"[3] ve İngilizcede Narbrough[4] veya Narborough Adası olarak tanınırdı. Bu son isim, Batı Hint Adaları'ndaki bir İngiliz Donanması filosu komutanı Amiral John Narborough'u onurlandırmak amacıyla verilmişti.[5] İngiliz korsan William Ambrosia Cowley 1684 yılında adaya verdiği bu isim, tarihinde uzun yıllar boyunca kullanılmıştır.[5]
Coğrafya
değiştirFerdandina, Galapagos'un en genç ve üçüncü büyük adası olup, en batıda yer alır.[2] 642 km2 (248 sq mi) büyüklüğündedir ve yaklaşık 6,5 km (4,0 mi) genişliğe sahip olan zirve kalderası, 1.476 m (4.843 ft) yüksekliğe ulaşır. 1968 yılında kaldera tabanının bazı bölümleri 350 m (1.150 ft) derinliğe çökmüştür.[6] Kuzeydeki kaldera tabanında (en son olarak 1988 yılında görülmüş), zaman zaman küçük bir göl oluşur. Adadaki son volkanik etkinlikler nedeniyle bitki örtüsü çok azdır ve yüzey genellikle kayalık yapıdadır. Fernandina Adası'na gelen ziyaretçiler güvenlik önlemleri gereği sadece kraterin dış kısmını görebilirler. Burada, ʻaʻā ve pāhoehoe olmak üzere iki tür lav akışını gözlemlemek mümkündür.
Flora
değiştirFernandina, yeni lavlarla kaplı ve büyük kısmı bitki örtüsünden yoksun olan, dünya üzerindeki en aktif volkanik adalardan biridir. Hiçbir organizmanın mevcut olmadığı bu ada, muhtemelen en bozulmamış alanlardan biri olarak korunmaktadır ve zirveye tehlikeden dolayı ziyaretçilerin çıkmasına izin verilmez. Tüm bitkiler ve canlılar buraya doğal olarak gelir veya yerinde evrilir.[7] Bununla birlikte ada Mangrov ormanlarına ev sahipliği yapmaktadır.[8]
Kaynakça
değiştirNotlar
değiştir- ^ "Fernandina". Global Volcanism Program. Smithsonian Institution.
- ^ a b "Fernandina". Galapagos Koruma Alanı. galapagos.org. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.
- ^ Kitchin, Thomas (1797), "Güney Amerika", Kitchin's General Atlas..., Londra: Laurie & Whittle.
- ^ McEwen (1988), s. 235.
- ^ a b McEwen (1988), s. 236.
- ^ Simkin, Tom; Howard, Keith A. (31 Temmuz 1970). "Caldera Collapse in the Galápagos Islands, 1968: The largest known collapse since 1912 followed a flank eruption and explosive volcanism within the caldera". Science. 169 (3944). ss. 429-437. doi:10.1126/science.169.3944.429.
- ^ Horwell, David; Oxford, Pete (2005). Galápagos Wildlife (İngilizce). Bradt Travel Guides. ISBN 978-1-84162-100-5.
- ^ "Documenting mangrove forests in the Galápagos Islands, with help from Google Earth". medium.com. 31 Temmuz 2019. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2024.
Bibliyografya
değiştir- McEwen, Alec (Temmuz 1988), "Galapagos Adaları'nın İngilizce Yer Adları", The Geographical Journal, 154 (2), Londra: Royal Geographical Society, s. 234–242, doi:10.2307/633849, JSTOR 633849.