Göçüşme

Göçüşme ya da metatez, sözcük içerisindeki iki sesin sıralanışının değişmesi, diğer bir deyişle yer değiştirmesi olayıdır.^[1] Bu durum günümüz Türkçesinde yazım yanlışına neden olur.

Oluşumu

Meydana gelmesi belirli ölçüt ve düzene bağlanamaz, yani belli ses düzenlerinin göçüşmeyi beraberinde getirdiği düşünülemez; ancak söyleyiş kolaylığı sağlama eğilimi genel etken kabul edilebilir. Genelde ardışık sessizler arasında gerçekleşen göçüşme, sesli ile sessiz arasında ve uzak sesler arasında da görülebilir. Her dilde, her dönemde karşımıza çıkan göçüşme olayının tipik örneklerine ağızlarda ve çocuk dilinde sıkça rastlanır.^[2]^[3] Kimi örnekleri şunlardır:

köprü > körpü
öğretmek > örgetmek
çömlek > çölmek
toprak > torpak
yaprak > yarpak
kibrit > kirbit
ekşi > eşki
kirpik > kiprik
sarımsak > sarmısak
memnun > menmun
lanet > nalet
memleket > melmeket
naylon > laylon

Kaynakça

^ Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. 2. Baskı. İstanbul: Multilingual, 2007. s. 104.
^ Banguoğlu, Tahsin. Türkçenin Grameri. 9. Baskı. Ankara: Türk Dil kurumu Yayınları, 2011. s. 70.
^ Gölpınarlı, Abdülbaki. Vilayet-Name İndeksi. 2 Baskı. İstanbul, 2017, İnkılap Kitabevi, s. 158: 78

Dilbilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. 2. Baskı. İstanbul: Multilingual, 2007. s. 104.

[2] Banguoğlu, Tahsin. Türkçenin Grameri. 9. Baskı. Ankara: Türk Dil kurumu Yayınları, 2011. s. 70.

[3] Gölpınarlı, Abdülbaki. Vilayet-Name İndeksi. 2 Baskı. İstanbul, 2017, İnkılap Kitabevi, s. 158: 78

[1]

[2]

[3]