Gösterli, Niğde

Gösterli, Niğde ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Gösterli
Köy
Niğde'nin Türkiye'deki konumu
Gösterli Gösterli'nin Niğde'deki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Niğde
İlçe	Merkez
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Yönetici	Muhtar İhtiyar heyeti
Rakım	1385 m
Nüfus  (2022)
• Toplam	914
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0388
İl plaka kodu	51
Posta kodu	51300

Tarihçe

Köy, 1928 yılından beri aynı adı taşımaktadır. Köy, daha önceleri Çiftlik ilçesine bağlıyken 16 Nisan 1994 tarihinde Niğde Merkez ilçeye bağlandı.

Gösterli köyü Bizans' lılar döneminde kurulmuştur. Kuruluş tarihinin 8. yüzyıla dayandığı sanılmaktadır. Kaynak suyu etrafında kurulması, yeşillikler arasında ve jeolojik bir katman üzerinde bulunmasından dolayı eski isminin Gösterişli olduğu değişik kaynaklardan anlaşılmaktadır. Adı değişerek “Gösterli” olmuştur.

Köyün eski evleri “Kapadokya Mimarisi” tarzında yapılmıştır. Oyma ve yarı oyma şeklindedir. 1958 yılında meydana gelen sel felaketi sonucu köy, eski yerinin (yukarı köy) doğusunda kalan düzlük, yeni yerleşim yerine devlet desteği ile taşınmıştır.

İlk dönemlerden Cumhuriyete

Coğrafi olarak Kpadokya bölgesinde yer alan köy ilk dönem hristiyanlarının yerleşim alanlarından biridir. Köyde Çatak mevkiinde kayalıklara oyulmuş ilk dönem hristiyanlarına ait ibadet ve yerleşim yerleri ile kaya mezarları bulunmaktadır. Günümüzde yer alan ilköğretim okulunun bulunduğu alanda çıkan mezarlarda ise Selçuklu, Arap ve eski Roma devri kalıntılarına rastlanmıştır.

Gösterli köyü tarihi ipek yolu geçiş güzergahında bulunduğu için zaman zaman istilalara uğramıştır. Eski dönemlere ait olan kalıntılar çok fazla tahribata uğramıştır. Fakat yapılan araştırmalar neticesinde köy hakkında yazılı bazı kayıtlarda bulunmuştur. Niğde tapu kadastrosu ve nüfus müdürlüğünde Osmanlıdan günümüze ve İstanbul'daki Fransız Anadolu Medeniyetleri Akademisi arşivlerinde köyün tarihi hakkında yazılı kayıtlar vardır.

Cumhuriyet dönemi

Cumhuriyet kurulduktan sonra Niğde merkez ilçesine bağlı bir muhtarlık olmuştur. 1989 yılında Çiftlik, Niğde ilçesi kurulurken Çiftlik ilcesine bağlanmak istenen köy muhtarlığı, halkın karşı çıkması üzerine bağlanmamıştır. Niğde merkez ilçesine bağlı en uzak köydür.

Coğrafi konum

Köy; Niğde il merkezine 82 km uzaklıktadır. Niğde merkez ilçesine bağlı en uzak köy olan Gösterli, Aksaray'ın Gülağaç ve Nevşehir'in Acıgöl ve Derinkuyu ilçeleri sınırındadır. Batısında Narköy, kuzeybatısında Sofular ve Nenezi, Aksaray, güneyinde Kayırlı ve kuzeydoğusunda Kuyulutatlar, Derinkuyu köyleri bulunmaktadır.

Gösterli'nin komşu yerleşim birimleri ve coğrafi bölgelere göre konumu aşağıda gösterilmiştir .

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022	914
2021	976
2020	1.026
2019	1.068
2018	1.100
2017	1.147
2016	1.212
2015	1.247
2014	1.360
2013	1.444
2012	1.535
2011	1.626
2010	1.663
2009	1.694
2008	1.709
2007	1.711
2000	1.783

Ekonomi

Çalışan erkek nüfusun %80 ‘e yakını inşaat işiyle uğraşmaktadır. Fayans, duvar, sıva ustalığı ön plandadır. Yaklaşık olarak 50 kişi yurt dışında çalışmaktadır. Tarımla uğraşanlar patates, pancar, soğan, fasulye, buğday ekmekte ve hayvancılık yapmaktadır. Köyde ziraat genel olarak susuz olarak yapılmaktadır. Karacaören mevkisinde yaklaşık %20’ si devlet destekli olarak sulu tarım yapılmaktadır.

Tarım ve hayvancılık

Tarım arazileri taşlıklı ve kayalıklı, engebeli olmasına karşın verimlidir. Bu yüzden sürülemeyen bu arazilerde üzüm bağları ya da elma ve kayısı ve bahçeleri oluşturulmuştur.

Köyün sadece Karacören denilen mevkiinde sulu tarım yapılmakta ve bu mevkiide genel olarak patates ekimi tercih edilmektedir.Köyün tarım yapılabilen ancak sulanmayan arazilerinden Uzun Ev ve Bünüş civarında tahıl ve bakliyat, Kızıl agıl bölgesinde ise yalnızca tahıl tarımı yapılmaktadır.

Ayrıca köyde Keçıkıran ve Hüyük bağlarında üzüm yetiştirilir ve pekmez yapılır. PEKMEZİ.Karacaören de yetişen patatesi. Bünüş ve Uzunevde yetişen bakliyatları.vede Kızıl agıl bölgesinde yetişen kaliteli buğdayıyla bölgesinde bir örnek teşkil etmektedir.

Hayvancılık fazla gelişmemesine karşın inek, koyun keçi ve kümes hayvanı (daha çok tavuk ve az da olsa hindi ve ördek) yetiştirilir. Bunlar ekonomik gelir olmaktan çok ihtiyacı karşılamaya yöneliktir.

Ulaşım ve altyapı

Köyde köy konağı, ilköğretim okulu, sağlık evi ve elektrik, telefon ve içme suyu şebekesi mevcuttur. Köyde 1935 yılından bu yana okul bulunmaktadır.

Gösterli köyü Niğde'ye 73 km' dir. Köy Nevşehir'in Derinkuyu ilçesine 23 km ve Aksaray iline 65 km mesafededir. Hafta içi her gün Niğde'ye köy otobüsü sabah 07:00'de köyden Niğde' ye, öğleden sonra 15:00'da Niğde merkezden (Eski Terminal) köye dönmek üzere gidip gelmekte ancak hafta sonları Niğde merkezinden köye doğrudan vasıta bulunmamaktadır. Cumartesi günü köy otobüsü yalnızca Nevşehir ili Derinkuyu ilçesine 08:00-12:00 saatleri arasında gidiş-dönüş olarak sefer düzenlemektedir.

Eğitim

Köyde sadece bir ilköğretim okulu vardır. Daha yüksek öğrenim görmek isteyenler çevre il ve ilçelerde yatılı okumakta veya aileleri ile birlikte köyden taşınmaktadır.

Gösterli Köyü İlköğretim Okulu

İlk defa 1923 yılında köyün eşrafından Mehmet Doğanay tarafından inşa ettirilmiştir. Okulun yapımında kullanılan taşlar Güzelyurt'tan develer ile taşınmıştır. İlk yapılan okul üç sınıftan müteşekkil olup 1935'te iki sınıf daha ilave edilerek beş sınıfa tamamlanmıştır. Okul 1962 yılındaki sel felaketinde kullanılamaz hale gelmiştir. Sel felaketinden sonra şimdiki okulun bulunduğu alanda yeniden beş sınıflı bir ilkokul inşa edilmiştir. Zamanla kullanılamaz hale gelen bu okul yıkılarak, 1981'de ilk hizmet binası, 1994 yılında ise ikinci hizmet binası yaptırılmıştır.

2009 yılında ise Niğde Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından ikinci hizmet binası kaldırılarak, 1 Müdür odası, 1 öğretmenler odası, 13 derslik, 1 bilgisayar sınıfı, 1 fen laboratuvarı, 1 adet konferans salonu, 1 Hizmetli odası, kız öğrenci tuvaletleri, erkek öğrenci tuvaletleri, personel tuvaletleri ve kalorifer kazan dairesinden oluşan kaloriferli yeni hizmet binası inşa edilerek 2009/2010 eğitim öğretim yılında faaliyete başlamıştır.

Kültür

Köy sakinleri gelenek ve göreneklerine bağlı, misafirperver bir kişiliğe sahiptir. Daha çok doğa turizmi açısından tercih edilen köyde Kötü Yayla ve Çatak (Boğaz) mevkiinde dağcılık ve trekking, kuzeyinde bulunan Nargöl'de ise kaplıca faaliyetleri yapılabilir.

Köyde halay, iki ayak, üç ayak, kaşık oyunu, ağıtlama, ağırlama gibi folklorik oyunlar oynanmaktadır.

Köyde düğünlerde arap, çoban, deve oyunları oynanmaktadır. Gelin çar denilen bir kıyafetle baba evinden çıkarılmaktadır. Cenaze merasimlerine hemen hemen tüm köy halkı katılmaktadır.

Dil

Köyde Orta Anadolu Türkçesi konuşulmaktadır. Bazı sözcükler kısmen değişime uğramışlar, bazıları ise tamamen değişmişlerdir. Köyde ayrıca Osmanlı Türkçesinde de bulunan ń (ng) sesi halen kullanılır. Bu ses 'n' sesinin burundan çıkarılması ile elde edilir.

Yaygın Türkçe ile yerel konuşmanın arasındaki bazı farklar aşağıdaki gibidir

Türkçe ile yerel konuşma arasındaki farklar Kıraathane gayve patates pateyiz- kömpür de mi? lê havlu pişkir yastık yasdıg dakika dagka samanlık samannıg anneanne ya da babaanne 'adı'+'anne', mesela nene adı Elmas ise Elmas anne hala ama teyze hala

Türkçe ile yerel konuşma arasındaki farklar çöp zibil avlu avlı ne yapıyorsun-nasılsın nörüyoń (la) domates Domat peynir pindir basamak seki mont / ceket gocuk Recep ireceb Rabia irebe Ayşe Ańşa

Köyün yemekleri

Köyde sıkça pişirilen yemekler şunlardır:

• Yemekler: Patates yemeği, kuru fasulye, tandırda mercimek ve fasulye, mercimekli pilav, nohutlu bulgur pilavı, tirit, soğan aşı, taze fasulye,
• Çorbalar: Aşure çorbası, sütlü çorba, erişte çorbası, eşkiya salatası.
• Tatlılar: Palize, kuymak, hotuh tatlısı, pahla karabatak.

Dış bağlantılar

• Gösterli, Niğde için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft