Gün Ana
Gün Ana (Azerice: Gün Ana, Kırgızca: Күн Эне, Kazakça: Күн Ана, Yakutça: Күн Ий̃э, Balkarca: Кюн Ана) - Türk ve Altay mitolojisinde Güneş Tanrıçası. Kün Ana veya Güneş (Küneş) Ana olarak da bilinir. Bazen Yaşık Ana da denir. Moğollar Nar (Nara) Ece derler. Altay Türkleri'nin Tengricilik inancında güneş ile birlikte Gök Alemi'nin en yüksek katında oturan, güneş tanrıçası olarak görülebilecek kutsal bir varlıktır. Bu inanca göre gün ana insanların ilk büyük annesi ve Ay Dede ilk büyük babasıdır. Göğün yedinci katında oturur.[1] Türklerle de bağlantılı bazı ön Asya kültürlerinde dişil olarak algılanmıştır. Günümüzde kızlara Güneş adının verilmesinin nedenlerinden birisi de budur. Türklerde güneş sıcağın ay ise soğuğun sembolüdür. Ural Batır (Ural Han) söylencesinde Gök Tanrısı Samrav'ın iki karısı vardır birisinin adı Kuyaş Ana'dır. (Diğeri de Ay Ana'dır.)
Ziya Gökalp şöyle demektedir: “Eski Türk telakkisine göre, hakanla hatun gök ile yerin evlatlarıydı. Günes ana ile Ay ata onların gök yüzündeki temsilcileri idi. Hakanın mümessili olan ay ata, gök yüzünün altıncı katında, hatunun mümessili olan gün ana ise daha üstte, gökyüzünün yedinci katında idi.”[2]
Kaynakça
değiştir- Murat Uraz, Türk Mitolojisi
Dipnotlar
değiştir- ^ "Anadolu Alevi Kültüründe Kadın, Hüseyin Özcan" (PDF). 30 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
- ^ Ziya Gökalp, Türk Medeniyeti Tarihi II, İstanbul, 1974, s. 211.
Ayrıca bakınız
değiştirDış bağlantılar
değiştir- Türk Mitolojisinde Kırgızlar, Saadettin Koç[ölü/kırık bağlantı]
- Halk Meteorolojisi Ekseninde Bir Melheme Örneği, Yusuf Ziya SÜMBÜLLÜ
- Mitoloji 13 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ay ile Güneş Efsanesi - Sivas 27 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkiye Kültür Portalı) - Masalda Güneş güzel bir kızdır, Ay ise yakışıklı birk erkektir.
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |