Güney Filistin çıkmazı
I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Sina ve Filistin Cephesi'nde Güney Filistin bölgesinde yaklaşık 6 ay boyunca süren bir çıkmaz yaşandı. Her iki düşman taraf da Birüssebi bölgesinde karşı karşıya geldi ancak her iki taraf da rakibini geri çekilmeye zorluyamadı. Çıkmaz, İkinci Gazze Muharebesi ile başlayıp Birüssebi Muharebesi ile sona erdi.
| Güney Filistin Çıkmazı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sina ve Filistin Cephesi | |||||||
 Güney Filistin haritası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Birleşik Krallık Fransa Italya |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
Archibald Murray Edmund Allenby Edward Bulfin Harry Chauvel Philip Chatwode |
Mustafa Kemal Paşa (Kasım 1917'de istifa etti)[1] Fevzi Paşa Erich von Falkenhayn | ||||||
| Çatışan birlikler | |||||||
| Mısır Seferi Kuvvetleri |
Dördüncü Ordu Yıldırım Ordular Grubu | ||||||
Çıkmazdan önce, Osmanlı Dördüncü Ordusu MSK (Mısır Seferi Kuvvetleri) tarafından Sina Yarımadası'ndan Romani, Magdabe ve Telelrefah Muharebeleri'den sonra kolaylıkla çıkartıldı. Birinci ve İkinci Gazze Muharebesi ile MSK ilerlemesi durduruldu. Bu iki Osmanlı zaferi, durumu bir çıkmaza sürükledi.
Altı ay süren çıkmaz sırasında MSK, Negev Çölü'nün kenarında mevzi tutarken, her iki taraf da sürekli siper savaşına girdi. Her iki taraf da kuvvetlerini yeniden organize etme, komutanları değiştirme, eğitim verme ve gelecekteki büyük savaşlara hazırlanma fırsatını değerlendirdi ve bu, Aralık 1917'de MSK'nın Kudüs'ü ele geçirmesiyle sonuçlandı.
Britanya'nın Gazze'deki kayıpları
değiştirİngilizlerin Gazze'deki ilk yenilgisinden sonra, doğu kuvvetleri komutanı Korgeneral Charles Dobell, 53. Galler Tümeni komutanı Alister Dallas'ı görevinden alıp bu tümen Desert Collumn'den doğu Kuvvetlerine transfer edildi. Ancak, 21 Nisan 1917'deki ikinci yenilgiden sonra,General Archibald Murray Dobell'i görevinden aldı ve onun yerine Korgeneral Philip Chatwode'u koydu. Chatwode'un yerine Anzak Atlı Tümeni komutanlığından terfi ettirilen Harry Chauvel getirilirken, Chauvel'ın yerine Yeni Zelanda Atlı Tüfekler Tugayı komutanı Edward Chaytor terfi ettirildi. Ancak General Murray, Haziran ayında Mısır Seferi Kuvvetleri Komutanlığından da alınıp Birleşik Krallık'a geri gönderilecekti.[2][3][4][5]
İkinci Gazze Muharebesi'ndeki yenilginin ardından sırtı Negev Çölü'ne dönük olan MSK, Osmanlı kuvvetlerinin büyük ölçekli bir karşı saldırı başlatmaması nedeniyle şanslıydı, çünkü böyle bir saldırı muhtemelen MSK'yı hatrı sayılır bir mesafe geri püskürtmeyi başarabilirdi.[6] İngilizler Birinci Gazze Muharebesi'nde yaklaşık 4.000,[7] ikincisinde ise 6.000'den fazla kayıp vermişlerdi.[8] Bu kayıpların, ölülerin gömülmesi, kişisel eşyalarının saklanması veya evlerine gönderilmesi ve yaralıların bakımıyla ilgilenilmesi gerekiliyordu.
EEF, İkinci Gazze Muharebesi'nin ardından geri çekilirken, Yeni Zelanda Atlı Tüfekler Tugayı, Gazze'nin beş mil (8,0 km) güneyinde, Gazze Vadisi'ndeki Telelrafa'da bir pozisyon aldı ve burada bir karşı saldırı durumunda hendek kazdılar.[9]
Her iki taraf da Gazze-Beerşeba hattını savunmak için geniş tahkimatlar inşa etti. Bu siperler, çok geniş olmaması ve bir kanadının açık olması dışında Batı Cephesindekilere benziyordu.[10]
400-2.500 yarda (370-2.290 m) aralıklarla, savunma hatları Akdeniz'deki Şeyh Ailin'den Şeyh Abbas'a ve Tel el Jemmi ve Beersheba'ya kadar 30 mil (48 km) uzanıyordu. Bununla birlikte, Şeyh Abbas'ın hemen ötesindeki bir noktadan itibaren, Osmanlı hattı Gazze'den Beerşeba'ya giden yol boyunca güneydoğuya doğru uzanırken, Gazze Vadisi'ni takip eden MSK hattı daha keskin bir şekilde güneye dönerken sürekli hendek hatları bir dizi müstahkem güçlü nokta haline geldi. Osmanlı hattının dokuz mil (14 km) kadar güneyindedir.[11][12][13][14][15]
Gazze Muharebelerinden sonraki durum
değiştirOsmanlı İmparatorluğu
değiştir
İkinci Gazze Muharebesi'nden sonra Osmanlı Dördüncü Ordusu, 174.908 adam, 36.225 hayvan, 5.351 deveden oluşuyordu ve 145.840 tüfek, 187 makineli tüfek ve 282 topla donatılmıştı. Bu sırada Dördüncü Ordu'nun beş kolordusu Filistin'i, Suriye'nin kuzey kıyılarını ve Hicaz demir yolunu garnizonlamaktan sorumluydu.
Kaynakça
değiştir- ^ Erickson 2001 s. 171
- ^ Graigner 2006 ss. 61-62
- ^ Powles 1922 ss. 108–109
- ^ Falls 1930 Cilt 1 s. 351
- ^ Erickson 2007 s. 99
- ^ Moore 1920 ss. 71–3
- ^ Falls 1930 1. Cilt s. 315
- ^ Falls 1930 1. Cilt s. 348
- ^ Moore 1920 ss.70–71
- ^ Woodward 2006 ss. 88–89
- ^ Woodward 2006 ss. 87–88
- ^ Powles 1922 s. 106
- ^ Bou 2009 s. 162
- ^ Blenkinsop 1925 ss. 185–6
- ^ Downes 1938 s. 622
Bibliyografya
değiştir- Erickson, Edward J. (2001). Size Ölmeyi Emrediyorum! Birinci Dünya Savaşın'da Osmanlı Ordusu. Kitap Yayınevi.
- Erickson, Edward J. (2007). Gooch, John; Reid, Brian Holden (eds.). Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. No. 26 of Cass Series: Military History and Policy. Milton Park, Abingdon, Oxfordshire: Routledge.
- Falls, Cyril; G. MacMunn (1930). Military Operations Egypt & Palestine from the Outbreak of War with Germany to June 1917. Official History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. Vol. 1. London: HM Stationery Office. OCLC 610273484.
- Falls, Cyril (1930). Military Operations Egypt & Palestine from June 1917 to the End of the War. Official History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence: Volume 2 Part I. A. F. Becke (maps). London: HM Stationery Office.