Vikipedi

Gazze Soykırımı

Gazze Soykırımı, İsrail devletinin Hamas İsrail savaşı'nda Filistin halkına yönelik işlediği soykırımdır.

Gazze Soykırımı
İsrail Filistin Savaşı
Ceset torbaları ve Filistinliler, Gazze Şeridi, Ekim 2023
BölgeGazze Şeridi
HedefFilistinliler
Saldırı türü
Soykırım, toplu cezalandırma, toplu cinayet, etnik temizlik, zorla yerinden etme, bombardıman, hedef alarak öldürme, savaş yöntemi olarak aç bırakma, işkence, tecavüz
Ölü
  • En az 42.718 kişi öldürüldü[a]
  • Tahmini 62.000 kişi açlıktan öldü.[5][6][7]
  • Enkaz altında 10.000'den fazla kişinin olduğu tahmin ediliyor.[8]
  • Dolaylı ölümlerin birkaç kat daha yüksek olması muhtemel
YaralıEn az 100.282[3][8]
Saldırganlarİsrail

Suç Ortağı

DavalarGüney Afrika'nın İsrail'e soykırım davası

Uzmanlar, hükümetler, Birleşmiş Milletler kuruluşları ve sivil toplum örgütleri, hâlâ devam eden İsrail-Hamas savaşı sırasında İsrail'in Gazze Şeridi'ni işgali ve bombalaması sebebiyle Filistin halkına karşı soykırımdan sorumlu tutmaktadır.[9]

Soykırım eylemleri

değiştir
Ayrıca bakınız: Hamas-İsrail Savaşı'nda işlenen savaş suçları, Gazze insani krizi (2023-günümüz) ve Gazze Şeridi'nde kıtlık

Direkt öldürmeler

değiştir
 
Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus'ta Filistin Kızılayı'na ait ambulans, İsrail ordusunun hava saldırısında ağır hasar gördü.

İsrail, bombalamanın ilk iki ayında Gazze'ye 25.000 ton (iki nükleer bombaya eşdeğer) patlayıcı attı. Bunların çoğu, yoğun nüfuslu bölgelere atılan ve mahallelerin tamamını yok eden güdümsüz bombalardı.[10]

7 Ekim 2023'ten bu yana ISK, silahsız Filistinli tutukluların,[11][12] doktorların[13] ve sağlık çalışanlarının yargısız infazıyla suçlanıyor. İsrail askerleri Filistinli sivilleri çoğunlukla ailelerinin gözü önünde infaz etti.[14] Beyaz bayrak sallayan Filistinlileri de öldürdüler.[14] Nisan 2024'te, elleri bağlı cesetlerin bulunduğu toplu mezarlar bulundu.[15] Cesetler arasında kadınlar ve yaşlılar da vardı.[15]

Mart 2024'te Ha'aretz bazı İsrailli komutanların, askerlerin silahsız olsalar bile gördükleri herkesi vurup öldürme emri verdiği "öldürme bölgeleri" kurduğunu bildirdi.[16][17]

Haziran 2024'te Associated Press tarafından yapılan bir araştırma, İsrail'in Gazze'deki soykırımının Filistinli ailelerin tüm kan bağlarını "daha önce hiç görülmemiş bir derecede" öldürdüğünü ortaya koydu.[18]

Kıtlık

değiştir
Ana madde: Gazze Şeridi'nde kıtlık

26 Şubat 2024 tarihinde, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü, İsrail'in Gazze'ye yardım girişini engelleyerek Uluslararası Adalet Divanı'nın 26 Ocak tarihli soykırımı önleme kararına uymadığını ilan eden açıklamalar yayınladı.[19][20][21] Her iki açıklamada da 16 yıldır süren Gazze ablukasının[19][20] 9 Ekim 2023'ten bu yana yoğunlaştığı belirtiliyordu.[22] Uluslararası Mülteciler Örgütü tarafından hazırlanan bir raporda İsrail'in "Gazze'deki yardım faaliyetlerini sürekli ve mesnetsiz bir şekilde engellediği" belirtilmiştir.[23] Tarihçi Melanie Tanielian, kitlesel bombardımanın yanı sıra açlık, kıtlık ve ablukanın da soykırım yöntemleri olarak nitelendirilmesi gerektiğini savunmaktadır. A. Dirk Moses'ın milletlerin yok edilmesinde pek dikkat çekici olmayan şiddet biçimlerini göz ardı etmeme çağrısına atıfta bulunur[24] ve kıtlık ve açlığın yok etme yöntemi olarak kullanıldığı diğer birçok soykırımı vurgular.[25] Nisan ayında yayınlanan bir raporda B'Tselem ortaya çıkan kıtlığı "kasıtlı ve bilinçli bir İsrail politikasının ürünü" olarak nitelendirmiştir.[26][27]

Ekim 2023'te Dünya Gıda Programı Gazze'nin azalan gıda arzı konusunda uyarıda bulundu[28] ve Aralık ayında Birleşmiş Milletler ile birlikte Gazze nüfusunun yarısından fazlasının "açlıktan öldüğünü", her on kişiden dokuzunun her gün yemek yemediğini ve %48'inin "aşırı açlık" çektiğini bildirdi.[29][30][31] Filistin Yönetimi'nin bir parçası olan Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, İsrail'in açlığı bir silah olarak kullandığını söyledi: "İsrail'in işgal ettiği halka karşı açlığı bir savaş silahı olarak kasıtlı bir şekilde kullanması nedeniyle kıtlık çekiyorlar". İsrailli bir yetkili bu suçlamayı "kanlı yalan" ve "hayal ürünü" olarak nitelendirdi.[32] Aralık 2023'te İnsan Hakları İzleme Örgütü de benzer şekilde İsrail'in gıda ve suya erişimi kasıtlı olarak engelleyerek açlığı bir savaş silahı olarak kullandığını tespit etmiştir.[33] 16 Ocak 2024 tarihinde BM uzmanları İsrail'i "Gazze'nin gıda sistemini tahrip etmek ve gıdayı Filistin halkına karşı bir silah olarak kullanmakla" suçladı.[34]

 
World Central Kitchen (WCK) yardım kuruluşuna ait bir araç 1 Nisan 2024 tarihinde İsrail saldırısı sonrasında.[35]

Hukuk profesörü ve Birleşmiş Milletler gıda hakkı özel raportörü, Michael Fakhri, İsrail'in soykırımdan "suçlu" olduğunu çünkü "İsrail'in Filistin halkını tamamen veya kısmen, sadece Filistinli oldukları için yok etme niyetini açıkladığını" ve İsrail'in insani yardımı durdurarak ve "kasıtlı olarak" Gazze'deki "küçük ölçekli balıkçı teknelerini, seraları ve meyve bahçelerini" yok ederek Filistinlilere yiyecek vermediğini söyledi ... Sivil bir nüfusun bu kadar çabuk ve tamamen aç bırakıldığını daha önce hiç görmedik, kıtlık uzmanları arasındaki fikir birliği budur. İsrail sadece sivilleri hedef almakla kalmıyor, çocuklara da zarar vererek Filistin halkının geleceğini karartmaya çalışıyor."[36] UAD kararından bu yana İsrail'in Gazze'ye girmesine izin verdiği yardım kamyonlarının sayısı %40 oranında azaldı.[37] UAD'ın Mart ayında geçici tedbirleri yeniden onaylamasında mahkeme, "Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin son haftalarda yaşadığı eşi benzeri görülmemiş gıda güvensizliği seviyelerinin yanı sıra artan salgın hastalık risklerinin" altını çizdi[38] ve Mahkeme'nin Ocak ayındaki kararından bu yana "felaket yaşam koşullarının" daha da kötüleşmesine neden olan "İsrail'in uyum eksikliği" olduğunu kabul etti.[39]

Notlar

değiştir
  1. ^ Önde gelen ve bağımsız kuruluşlar tarafından güvenilir kabul edilen[1][2] Gazze Sağlık Bakanlığı ve Hükümet Bilgi Ofisi verilerine göre.[3] Aynı dönemde Batı Şeria'da en az 700 Filistinli öldürüldü.[4]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Prothero, Mitchell (25 Ocak 2024). "Israeli Intelligence Has Deemed Hamas-Run Health Ministry's Death Toll Figures Generally Accurate". Vice News. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Huynh, Benjamin Q.; Chin, Elizabeth T.; Spiegel, Paul B. (6 Aralık 2023). "No evidence of inflated mortality reporting from the Gaza Ministry of Health". The Lancet. 403 (10421). ss. 23-24. doi:10.1016/S0140-6736(23)02713-7. PMID 38070526. 
  3. ^ a b Mccready, Alastair; Rasheed, Zaheena; Uras, Umut; Milisic, Alma; Motamedi, Maziar; Pietromarchi, Virginia (6 Ekim 2024). "Updates: Hezbollah rockets hit Haifa after Israel pounds Beirut -In numbers: Cost of Israel's war on Gaza". Al Jazeera. 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Siddiqui, Usaid; Najjar, Farah (20 Eylül 2024). "Israel's war on Gaza updates: 'Netanyahu knows Americans can't stop him' - Here's what happened today". Al Jazeera. 21 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Hurwitz, Sophie (8 Ekim 2024). "Report: In One Year, More Than 100,000 Deaths in Gaza—Aided by $17.9 Billion From the US". Mother Jones. 10 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2024. Brown University's Costs of War Project calculated "the money that's spent on war, and the toll on human lives" after a year of war in Gaza. The numbers are staggering. 
  6. ^ Stamatopoulou-Robbins, Sophia (7 Ekim 2024). "The Human Toll: Indirect Deaths from War in Gaza and the West Bank, October 7, 2023 Forward" (PDF). Watson Institute for International and Public Affairs, Brown University. 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2024. In addition to killing people directly through traumatic injuries, wars cause "indirect deaths" by destroying, damaging, or causing deterioration of economic, social, psychological and health conditions. Most expansively, this report describes the causal pathways that can be expected to lead to far larger numbers of indirect deaths. These deaths result from diseases and other population-level health effects that stem from war's destruction of public infrastructure and livelihood sources, reduced access to water and sanitation, environmental damage, and other such factors. This report builds on a foundation of previous Costs of War research for its framework and methodology in covering the most significant chains of impact, or causal pathways, to indirect war deaths in Gaza and the West Bank. Unlike in combat, these deaths do not necessarily occur immediately or in the close aftermath of the battles which many observers focus on. While it will take years to assess the full extent of these population-level health effects, they will inevitably lead to far higher numbers of deaths than direct violence. 
  7. ^ "Appendix to letter of October 2, 2024 re: American physicians observations from the Gaza Strip since October 7, 2023" (PDF). gazahealthcareletters.org. Gaza Healthcare Letters. 2 Ekim 2024. 3 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2024. These are the most conservative estimates of the death toll that can be made with the given available data as of September 30, 2024. It is highly likely that the real number of deaths in Gaza from this conflict is far higher than this most conservative estimate. Without an immediate ceasefire the death toll will only continue to mount, especially among young children. 
  8. ^ a b "10,000 people feared buried under the rubble in Gaza". United Nations in Palestine. 3 Mayıs 2024. 5 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024. 
  9. ^ Burga 2023; Corder 2024; Quigley 2024
  10. ^ Albanese 2024, s. 6-7.
  11. ^ Debre, Isabel; Shurafa, Wafaa (14 Aralık 2023). "Hungry, thirsty and humiliated: Israel's mass arrest campaign sows fear in northern Gaza". AP News (İngilizce). 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  12. ^ Frankel, Julia (15 Aralık 2023). "Israeli military opens probe after videos show Israeli forces killing 2 Palestinians at close range". AP News (İngilizce). 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  13. ^ Salman, Abeer; Khadder, Kareem (23 Aralık 2023). "Doctors accuse Israeli troops of desecrating bodies and shooting civilians at hospital Israel says was Hamas 'command center'". CNN (İngilizce). 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  14. ^ a b UNHR 2024, s. 37-38.
  15. ^ a b UNHR 2024, s. 40.
  16. ^ Kubovich, Yaniv (31 Mart 2024). "Israel Created 'Kill Zones' in Gaza. Anyone Who Crosses Into Them Is Shot". Haaretz. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
  17. ^ Sultany 2024.
  18. ^ El Deeb, Sara. "Investigation identifies entire Palestinian families killed by Israeli strikes in Gaza". PBS Newshour. Associated Press. 19 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024. 
  19. ^ a b "Israel Not Complying with World Court Order in Genocide Case". Human Rights Watch. 26 Şubat 2024. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ a b "Israel defying ICJ ruling to prevent genocide by failing to allow adequate humanitarian aid to reach Gaza". Amnesty International. 26 Şubat 2024. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ "Has Israel complied with ICJ order in Gaza genocide case?". Al Jazeera. 26 Şubat 2024. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ "Israel announces 'total' blockade on Gaza". Al Jazeera (İngilizce). 9 Ekim 2023. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2023. 
  23. ^ Johnson, Jake (11 Mart 2024). "Israeli Groups Slam Netanyahu Government for Flouting ICJ Ruling". Common Dreams. 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ Tanielian 2024, s. 2.
  25. ^ Tanielian 2024, ss. 3-4.
  26. ^ Sultany 2024, s. 7.
  27. ^ Manufacturing Famine: Israel is Committing the War Crime of Starvation in the Gaza Strip. B'Tselem. April 2024. 19 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ Tanielian 2024, ss. 6-7.
  29. ^ Singh, Namita (10 Aralık 2023). "UN says half of Gaza's population is now starving". The Independent. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  30. ^ Siddiqui, Usaid; Pietromarchi, Virginia; Quillen, Stephen (10 Aralık 2023). "Israel-Hamas war updates: Fierce battles rage in southern and northern Gaza". Al Jazeera. 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  31. ^ Ebrahim, Nadeen (5 Aralık 2023). "'It's chaos': Starving Gazans dig for food, supplies under the rubble". CNN. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  32. ^ "Palestinian minister accuses Israel of starving Gazans; Israel says charge 'obscene'". Reuters. 13 Aralık 2023. 28 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  33. ^ "Israel: Starvation Used as Weapon of War in Gaza". Human Rights Watch. 18 Aralık 2023. 7 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  34. ^ "Over one hundred days into the war, Israel destroying Gaza's food system and weaponizing food, say UN human rights experts". OHCHR. United Nations. 16 Ocak 2024. 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  35. ^ Rhoden-Paul, Andre (28 Nisan 2024). "World Central Kitchen to resume aid in Gaza following fatal airstrike". BBC News (İngilizce). 25 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024. 
  36. ^ Lakhani, Nina (27 Şubat 2024). "Israel is deliberately starving Palestinians, UN rights expert says". The Guardian. 28 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  37. ^ Marsi, Federica (27 Şubat 2024). "How much aid has entered Gaza?". Al Jazeera. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ Sultany 2024, s. 5.
  39. ^ Sultany 2024, s. 6.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gazze_Soykırımı&oldid=34516845" sayfasından alınmıştır