Geri pas kuralı
Futbolda geri pas kuralı, çoğu durumda kalecinin bir takım arkadaşı tarafından kendisine pas verildiğinde topu elle tutmasını yasaklayan kuraldır. Futbol kurallarının 12. kural, 2. bölümünde açıklanmıştır.
Kuralın hükmü
değiştirKalecilerin normalde kendi ceza alanları içinde topla oynamalarına izin verilmektedir ve kaleci top eline aldıktan sonra rakip oyuncular kalecileri rahatsız edemezler. Ancak geri pas kuralı, kalecilerin, takım arkadaşları tarafından kasıtlı olarak kendilerine atılan topa veya takım arkadaşlarının kullandığı taç atışından doğrudan aldıkları topa müdahale etmelerini yasaklar.[1] Kafa vuruşları gibi ayak dışındaki vücut kısımlarıyla yapılan geri paslara izin verilmektedir. Popüler adı "geri pas kuralı" olmasına rağmen, kurallarda vuruşun veya taç atışının geriye doğru olması zorunluluğu yoktur; topun gittiği yön ne olursa olsun kalecinin elle müdahalesi yasaktır.
Kuralı ihlâl etmenin cezası endirekt serbest vuruştur. Serbest vuruş 5,5 m kale alanı içinde olmadığı sürece, elle müdahalenin gerçekleştiği pozisyondan verilir; bu durumda vuruş, ihlâlin yapıldığı noktaya en yakın 5,5 m çizgisi üzerindeki noktadan yapılır.
Kuralı aşmanın püf noktaları
değiştirEğer top onlara bir kafa vuruşu gibi bir hareketle geri oynanmışsa (bir tekme veya taç atışı dışında) kalecilerin, topu elle tutmalarına izin verilir, ancak savunma oyuncuları kuralı aşmak için topu ayak dışında bir vücut parçasıyla kaleciye bilinçli olarak pas etmeye çalışamazlar. Bu, topu ayakla havaya kaldırıp sonra kafayla kaleciye geri göndermeyi veya yerdeki bir topu normalde ayakla oynanabilecek şekilde kafayla kaleciye göndermeyi içerir.[2][3]
Amerika Birleşik Devletleri Futbol Federasyonu (USSF), kalecilere ceza sahasında topu ne zaman elleriyle kullanamayacaklarına dair aşağıdaki rehberi sağlamıştır:
Üç olayın aşağıdaki sırayla gerçekleşmesi gerekmektedir:
- Topa kalecinin takım arkadaşı tarafından vurulması (diz, uyluk veya kaval kemiği ile değil ayakla oynanması),
- Bu hareketin bir saptırma veya yanlış tekme değil, kasıtlı olduğu kabul edilir ve
- Kaleci topu doğrudan tutar (başka kimsenin topun oyununa müdahalesi yoktur)
Hakemin görüşüne göre, bu üç koşul yerine getirildiğinde ihlâl gerçekleşmiş olur. Topun "pas atılması", topun "geri" gitmesi ve takım arkadaşının bilinçli şekilde kaleciye oynaması gerekmez.
— Jim Allen (USSF Ulusal Eğitmen ve Ulusal Değerlendirici), Ask A Soccer Referee[4]
Tarihi ve etkisi
değiştirGeri pas kuralı, 1990 Dünya Kupası'nın aşırı sıkıcı ve zaman kaybıyla dolu, geri paslar ve kalecilerin topu tutarak zaman kaybettikleri için geniş çapta eleştirilmesinin ardından, zaman kaybını ve aşırı defansif oyunu engellemek için 1992 yılında getirildi.[5][6] Turnuva sırasında, İrlanda Cumhuriyeti ile Mısır arasındaki maçta, İrlanda kalecisi Packie Bonner topu neredeyse altı dakika boyunca elinde tuttu. Geri pas kuralından önceki son turnuva, son şampiyon Danimarka'nın sahadaki oyuncuların kalecilerine topu sıkça geri pas attığı ve kalecinin topu tutarak zaman kaybettiği UEFA Euro 1992 idi.[7]
Yeni kuralla oynanan ilk maçlar 1992 Yaz Olimpiyatları'nda yapıldı.[8] Yeni kuralla yapılan ilk maçlarda savunmalarda bazı kafa karışıklıkları yaşandı; nitekim ilk oyunda İtalya bu yeni kurala uymadı ve Amerika Birleşik Devletleri'ne kaleden 14 metre uzaklıkta endirekt serbest vuruş verildi ve bu sayede gol attılar.[9]
1997 yılında geri pas kuralı, kalecilerin takım arkadaşlarından doğrudan gelen taç atışlarını tutmasını önleyecek şekilde genişletildi.[10]
Bayern Münih'in Hamburg'a karşı oynadığı bir maçta, geri pas nedeniyle verilen endirekt serbest vuruş sonucu attığı gol, Bayern'in 2000-01 Bundesliga'yı kazanmasında belirleyici oldu.[11]
Geri pas kuralı, modern oyunda en popüler ve başarılı kural değişikliklerinden biri olarak kabul edilir.[6] Sıkıcı oyunu önlemenin yanı sıra, kalecilerin ayakla top oynama konusunda daha yetkin hale gelmesini gerektirdi ve bu durum,[12] oyun kurucu "libero kaleci"nin evriminin başlangıcı olarak gösterildi.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ "Law 12 - Fouls and Misconduct, Section 1 - Indirect Free Kick". IFAB Laws of the Game. 2016. 22 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017.
- ^ "Law 12 - Fouls and Misconduct, Section 3 - Disciplinary Action". IFAB Laws of the Game. 2016. 31 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017.
- ^ a b "The early chaos of the backpass law". ESPN.com (İngilizce). 9 Ağustos 2017. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
- ^ Allen, Jim (20 Haziran 2011). "The Ball Deliberately Kicked to the Goalkeeper (Yet Again)". Ask a Soccer Referee. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017.
- ^ "The History of the Laws of the Game – From 1863 to the Present Day". ifab.com. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2017.
- ^ a b Hall, Pete. "The back-pass rule 25 years on - how has the Premier League benefited?". Sky Sports (İngilizce). 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018.
- ^ "Packie Bonner, Anthony Nash And Others Who Helped Inspire Rule Changes In Their Sport". balls.ie. 2 Ocak 2022. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2013.
- ^ Miller, Nick (18 Şubat 2015). "Who was the last goalkeeper to legally pick up a backpass?". The Guardian (İngilizce). 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018.
- ^ Hurrey, Adam (9 Ağustos 2017). "The early chaos of the backpass law". ESPN.com. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018.
- ^ "Goalkeepers are not above the Law". FIFA. 31 Ekim 1997. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2014.
- ^ "Fußball-Bundesliga: Zweifel am Meister-Tor". Spiegel Online. 20 Mayıs 2001. 13 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2019.
- ^ Roman Mars (15 Ekim 2019). "Unsure Footing". 99% Invisible (Podcast). Erişim tarihi: 30 Ekim 2019.