Gilbert du Motier de La Fayette
Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier, Marquis de Lafayette (Fransızca telaffuz: [maʁki də la fajɛt]; 6 Eylül 1757 – 20 Mayıs 1834), Fransız aristokrat ve Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda savaşmış askerdir. George Washington, Alexander Hamilton ve Thomas Jefferson'ın yakın arkadaşı olan Lafayette, 1789'daki Fransız Devrimi ile 1830'daki Temmuz Devrimi'nin önemli isimlerindendi.
| Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier, Marquis de Lafayette | |
|---|---|
 | |
| Lakabı | İki Dünyanın Kahramanı (Le Héros des Deux Mondes) |
| Doğum | 6 Eylül 1757 Chavaniac, Fransa |
| Ölüm | 20 Mayıs 1834 (76 yaşında) Paris, Fransa |
| Defin yeri | Picpus Mezarlığı |
| Hizmet yılları | 1771–1792 1830 |
| Çatışma/savaşları | Amerikan Bağımsızlık Savaşı
Temmuz Devrimi |
| İmza | |
 | |
Chavaniac'da Auvergne ilinde doğan Lafayette, toprak sahibi, varlıklı bir aileden geliyordu. Ailenin askeri geleneğini takip ederek, on üç yaşında subay olarak görevlendirildi. Bağımsızlık savaşlarına yol açan sebeplerin Amerikalılar açısından asil sebepler olduğuna ikna oldu ve orada savaşmak üzere Yeni Dünya'ya gitti. Burada on dokuz yaşındayken kendisine tümgeneral rütbesi verildiyse de, ilk başta emrine asker verilmedi. Brandywine Savaşı'nda yaralandı; ancak, yine de düzenli bir geri çekilmeyi organize edebildi. Rhode Island Savaşı'nda başarıyla hizmetini sürdürdü. Savaşın ortasında Fransız desteğinin artmasına yönelik kulis yapmak amacıyla ana vatanına döndü. Hermione fırkateyni ile 1780'de Amerika'ya dönen Lafayette, George Washington tarafından Virginia birliklerinin başına geçirildi. 1781'de emrinde bulunan Virginia'daki kıta, diğer Amerikan ve Fransız kuvvetleri zafer kazanılan Yorktown Kuşatması'nda pozisyon alana dek Cornwallis'in emrindeki kuvvetleri engelledi.
Lafayette Fransa'ya döndü ve 1787'de, mali krize karşılık toplanan Assemblée des notables'ye (Soylular Meclisi) atandı. Fransız toplumunun üç tabakası olan ruhban sınıfı, asiller ve Üçüncü Tabaka'nın temsilcilerinin buluştuğu 1789 États généraux'suna (1789 Genel Meclisi) seçildi. Thomas Jefferson'ın yardımıyla İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'ni hazırladı. Bastille Baskını'ndan sonra Ulusal Muhafızlar'ın komutanı olarak atandı ve Fransız Devrimi boyunca orta yolcu bir yönetim sürdürmeye çalıştı. Ağustos 1792'de radikal fraksiyon, Lafayette'in tutuklanması emrini verdi. Lafayette Avusturya Hollandası'ndan geçerek kaçarken Avusturyalı askerler tarafından yakalandı ve beş yıldan uzun bir süreyi hapiste geçirdi.
Lafayette, Napoleon Bonaparte'ın tahliyesini garantiye almasının ardından 1797'de Fransa'ya döndü; ancak, Napoleon yönetiminde görev almayı reddetti. 1814'teki Restorasyon'un ardından Temsilciler Meclisi'nin liberal üyelerinden biri oldu ve geri kalan yaşamının büyük bölümünde bu görevini sürdürdü. 1824'te başkan James Monroe kendisini ulusal konuk olarak Birleşik Devletler'e davet etti. Lafayette bu gezi sırasında birliğin o dönem sayıları 24 olan tüm eyaletlerini ziyaret etti ve buralarda coşkuyla karşılandı. 1830'daki Temmuz Devrimi sırasında Fransız diktatörü olması yönündeki öneriyi reddetti. Bunun yerine Louis-Philippe'in krallığını destekledi; ancak, kralın otokratikleşmesi üzerine desteğini geri çekti. Lafayette 20 Mayıs 1834'te öldü. Cenazesi Bunker Tepesi'nden getirilen toprakla Paris'teki Picpus Mezarlığı'na defnedildi. Hem Fransa, hem Birleşik Devletler'e başarıyla hizmet etmesi nedeniyle kimi zaman "İki Dünyanın Kahramanı" olarak anılır.
Dış bağlantılar
değiştir
- Gilbert du Motier de La Fayette çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Cornell Üniversitesi Lafayette koleksiyonu 25 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.