Hüküme Kurbanova
Höküme Abbasali kızı Kurbanova (Azerice: Hökümə Abbasəli qızı Qurbanova; 29 Mayıs 1913; Bakü – 2 Kasım 1988; Bakü, Azerbaycan) , Soyvet dönemi Azeri aktris. 1965'te En İyi Sovyet Kadın Oyuncu seçilmiştir. 1933'te konservatuvarı bitirip 1938'de Azerbaycan'da oyunculuğa başlamıştır.[1] Oyuncu 2 Kasım 1988'de doğum yeri Bakü'de vefat etmiştir. Buradaki ünlüler mezarlığı'nda defnedilmiştir.[2]
Höküme Kurbanova | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Hökümə Qurbanova 11 Temmuz 1913 Bakü, Azerbaycan |
| Ölüm | 2 Kasım 1988 (75 yaşında) Bakü |
| Milliyet |  Azerbaycan |
| Meslek | Tiyatro ve sinema oyuncusu |
| Evlilik | Nusret Fetullayev |
| Çocuk(lar) | Naile Alekberova, Vefa Fetullayeva |
| Ödüller | Azərbaycanın Halk Artisti, Şeref nişanı |
Hayatı
değiştirHöküme Abbasali kızı Kurbanova, 11 Haziran 1913 tarihinde Bakü'de bir aydın ailesinde doğdu. Tiyatroya ilk yıllarında, aktör Alesker Alekberov ile evli olduğu için "Alekberova" soyadıyla sahne aldı.[2]
Höküme Hanım, 1931 yılında Bakü Pedagoji Kolejini bitirdi. Aynı yıl Azerbaycan Devlet Konservatuvarına girerek iki yıl boyunca piyano bölümünde eğitim aldı. Güçlü bir müzik hafızasına sahipti. Konservatuvarda eğitim alırken, dramaturg ve tiyatro insanı Cafer Cabbarlı'nın yoğun teşvikiyle "Almaz" filminde Yahşı rolünü canlandırdı. Ancak film, yazarın ölümünden sonra, 1936 yılında gösterime girdi.[3]
Milli Dram Tiyatrosu'nun oyunlarında başlangıçta ara sıra sahne alan Höküme Kurbanova, 1938 yılından hayatının sonuna kadar bu topluluğun vazgeçilmez aktrisi olarak ün kazandı. Höküme Hanım'ın küçük epizod rollerini bir kenara bırakırsak, 1940'lı yıllardan itibaren başrollerin en önemli oyuncusu haline geldi. Kendisi Azerbaycan tiyatro tarihinde önemli bir role sahiptir. Aktris, gerektiğinde sahnede dakikalarca bir mermer heykel gibi "donup" kalabiliyordu (örneğin, Shakespeare'in "Kış Masalı" oyununda Hermiona rolünde). Duraksamaları bakışları ve hareketleriyle ustaca "dolduruyordu".[4]
Höküme Kurbanova, iki dönem Azerbaycan SSC Yüksek Sovyeti milletvekili olarak görev yapmıştır. 17 Haziran 1943’te Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Emektar Sanatçısı, 24 Mayıs 1960’ta Halk Sanatçısı ve 2 Mart 1965’te SSCB Halk Sanatçısı unvanlarına layık görülmüştür.[1]
2 Kasım 1988’de Bakü’de vefat etmiş ve Fahri Hiyaban’da defnedilmiştir.[5]
Ailesi
değiştirİlk evliliği - Alesger Alekberov, tiatro ve sinema aktörü, SSCB halk sanatçısı. Bu evlilikten Naile Alekberova isminde kızı var.
İkinci evliliğii- Ressam Nusret Fetullayev.
Kızları Vefa Fetullayeva Akademik Tiyatro’nun tanınmış aktriselerinden biri olmuş ve 42 yaşında vefat etmiştir.
Rolleri
değiştirRomantik Trajedi
değiştirHöküme Hanım, Hüseyin Cavid’in “Şeyh Senan” (Humar), “Seyavuş” (Südabe), William Shakespeare’in “Antoni ve Kleopatra” (Kleopatra), “Kış Masalı” (Hermiona), Friedrich Schiller’in “Orleans Kızı” (Jeanne d’Arc), Samed Vurgun’un “Ferhat ve Şirin” (Şirin ve Meryem), Cəfər Cabbarlı’nın “Od Gelini” (Solmaz) eserlerindeki karmaşık karakterleri sahneye taşıyarak romantik trajedi türüne damga vurmuştur.
Realist Trajedi
değiştirSüleyman Sani Ahundov’un “Aşk ve İntikam” eserinde Zöhre, Samed Vurgun’un “İnsan” eserinde Seher, Geybulla Resulov’un “Karabağ Efsanesi” eserinde Güneş, Anatoli Boryanov’un “Öte Yaka” eserinde Valentina Nikolayevna rolleri, Höküme Hanım’ın realist trajedi türündeki ustalığını yansıtır.
Romantik-Dramatik
değiştirBu kategoride Gülbahar (“Müsibeti-Fahreddin”, Necef Bey Vezirov), Huraman (“Vagif”, Samed Vurgun), Afak (“Nizami”, Mehdi Hüseyin), Olivia (“On İkinci Gece”, William Shakespeare), Cenevre (“Derin Kökler”, James Gow ve Arnaud D’Usseau), Nataşa (“Şarkın Şafağı”, Enver Memmedhanlı), Reyhan (“Cavanşir”, Mehdi Hüseyin) ve kısmen Hermiona (“Kış Masalı”, William Shakespeare) karakterleri öne çıkar.
Realist-Dramatik
değiştirBu kategoriye, Cefer Cabbarlı’nın “1905’te” ve “Almaz” eserlerinde Sona ve Yakşı[6], Mirza İbrahimov’un “Hayat” ve “Közlenen Ocaklar” eserlerinde Hayat ve Maral, Nazım Hikmet’in “Aşk Efsanesi” eserinde Mehmanebanu, İslam Seferli’nin “Ana Yüreği” eserinde Sevgili, İlyas Efendiyev’in “Aydın Yollar” ve Mehdi Hüseyin’le ortak yazdığı “İntizar” eserlerinde Gülara ve Süreyya rolleri dahildir.
Psikolojik-Dramatik
değiştirBu bölümde aktrisin sahneleme ilkeleri Tamara (“Vagif”, Samed Vurgun), Vefa (“Vefa”, Resul Rıza), Vasantasena (“Hint Güzeli”, Yuri Osnos ve Viktor Vinnikov), Serebryakova (“Vanya Dayı”, Anton Çehov), Amanda (“Cam Kırıkları Hayvanat Bahçesi”, Tennessee Williams) gibi rollerde daha net ifadelerle ortaya çıkar.
Tarihi-Dramatik
değiştirTarihi-dramatik roller arasında Süleyman Rüstem’in “Kaçak Nebi” (Hacer), Memmed Said Ordubadi’nin “Sisli Tebriz” (Zeyneb), Enver Memmedhanlı’nın “Ateş İçinde” (Reyhan), Cabbar Mecnunbeyov’un “İliç Koyu” (Könül) gibi eserlerdeki rolleri yer alır.
Lirik-Psikolojik
değiştirBu kategorinin en parlak örnekleri arasında Sevinc (“Sensiz”, Şıhali Qurbanov), Arzu (“İkinci Ses”, Behtiyar Vahabzade), Tolganay (“Ana Toprağı”, Cengiz Aytmatov) gibi karakterler bulunur.
Sinema
değiştirRol aldığı filmler:[7]
- Almaz (film, 1936)
- Aygün (film, 1960)
- Bir Aile (film, 1943)
- Bizim Sokak (film, 1961)
- Bizim Garip Kaderimiz (film, 2005)
- Böyük Dayaq (film, 1962)
- Cavid’i Hatırlarken (film, 1982)
- Ahmet Nerede? (film, 1963)
- Emek ve Gül (film, 1962)
- Hayat Öğretiyor (film, 1961)
- İnsan Mesken Kuruyor (film, 1967)
- Gölgeler Sürünüyor (film, 1958)
- Siyah Taşlar (film, 1956)
- Kavurucu Güneş Altında (film, 1957)
- Onu Affetmek Mümkün mü? (film, 1959)
- Onun Büyük Kalbi (film, 1958)
- Üvey Anne (film, 1958)
- Romeo Komşumdur (film, 1963)
- Uzak Sahillerde (film, 1958)
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Курбанова, Экюма Абас Али кызы — RuData.ru". 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2013.
- ^ a b "Курбанова Окума Аббас кызы (1913-1988)". 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
- ^ "Özündən 17 yaş kiçik həmkarı ilə eşq yaşayan, qızını övladsız qoyan, təmirsiz evdə ömür sürən deputat – Xalq artistindən maraqlı faktlar". Kulis.az (Azerice). 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Teatr tariximizdə Hökümə Qurbanova kimi gözəl və məlahətli səs variasiyaları ilə oynaya bilən ikinci qadın sənətkar olmamışdırGörkəmli aktrisanın anadan olmasından 101 il ötür". azertag.az (Azerice). Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Tanıdığınız və tanımadığınız Hökümə Qurbanova". Aznews.az (Azerice). 2 Ağustos 2012. 17 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Hökümə Qurbanova – 110 | Filmfond" (Azerice). 9 Haziran 2023. 1 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
- ^ "Окума Курбанова". Кино-Театр.Ру. 14 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024.
Dış bağlantılar
değiştir- Azerbaijani President signs order on Hokuma Gurbanova’s 100th jubilee, en.apa.az.
- Hokuma Gurbanova (1913-1988) 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., lib.aliyev-heritage.org.