Hüseyniye

Şiilerin matem törenlerini icra ettikleri yerlerin genel adı

Hüseyniye (Arapçaحسينية, Farsçaحسینیه, Urducaحسینیہ), imambargah (Urducaامام بارگاہ) ya İran'da tekye (Farsçaتکیه takye), Muharrem ayında Şiilerin matem törenlerini icra ettikleri yerlerin genel adı.

İran'da bir Hüseyniye

Hindistan'da imambara, Bahreyn ve Umman'da metem, İran, Irak ve Lübnan'da hüseniye adlarıyla bilinir. Eskiden büyük meydanlar, kervansaraylar ve camiler matem merasimleri için kullanılmaktayken zamanla bu merasimler için özel binalar inşa edilmiştir ve hüseyniye adını almıştır. Hüseyniyedeki merasimlerde Hüseyin Vaiz-i Kaşifî'nin Hüseyin'in Kerbela'da çektiği sıkıntıları, acıları duygusal bir şekilde betimleyen Ravzatü'ş-Şüheda adlı Farsça eseri ravzahanlar tarafından ağlayıp feryat edilerek okunur. Bu merasimlere ravzahanî merasimleri denir. Daha sonra taziye merasimlerinde Hüseyin'in ölümü ve mücadelesi dramatik bir şekilde canlandırılır.[1]

İran'da Kaçarlar döneminde hüseyniye yapımına ağırlık verilmiştir. Nasıreddin Şah, Gülistan Sarayı'nın güneybatısında 1870'te Tekye-i Devlet adında en büyük hüseyniyyeyi inşa ettirmiştir.[2] Ancak bu yapı 1950 yılında yıktırılmıştır. Pehleviler döneminde matem merasimlerinin muhalefet aracı haline dönüşmesi üzerine 1935 yılında bu merasimlerin yasaklanması üzerine hüseyniyelerin fonksiyonu büyük oranda azalmıştır. 1965 yılında kurulan halkın yardımlarıyla kurulan Hüseyniyye-i İrşad bir eğitim müessesesiyken Ali Şeriati'nin burada vermiş olduğu derslerden ötürü 1973 yılında kapatılmıştır. 1979 yılında İran İslam Devrimi'nden sonra matem merasimlerine izin verilmesi ve devlet tarafından teşvik edilmesi hüseyniyelerin yeniden toplumda revaç bulmasını sağlamıştır.[1]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 19, sayfa: 28-29
  2. ^ S. R. Peterson, "The Ta'ziyeh and Related Arts", Ta'ziyeh: Ritual and Drama in Iran (ed. P. Chelkowski), New York 1979, s. 69