HD 209458 b
HD 209458b, Dünya'dan 150 ışıkyılı uzakta bir Güneşdışı gezegendir. Bulucuları tarafından Mısırlıların verimlilik ve ölüm tanrıçası Osiris adıyla gayriresmî olarak da anılır.
 Bir sanatçının canlandırmasıyla HD 209458 b | |
| Keşif | |
|---|---|
| Keşfeden(ler) | T. Brown D. Latham M. Mayor G.W. Henry G. Marcy R.P. Butler S.S. Vogt D. Charbonneau |
| Keşif yeri | Lowell Gözlemevi Geneva Gözlemevi |
| Keşif tarihi | 5 Kasım, 1999 |
| Geçiş ve Dikeyhız | |
| Keşif durumu | Yayımlanmış |
| Ana yıldız özellikleri | |
| Takımyıldız | Kanatlıat |
| Yıldız | HD 209458 |
| Sağ açıklık (α) | 22sa 03d 10.8s |
| Dik açıklık (δ) | +18° 53′ 04″ |
| Görünür büyüklük (V) | 7.65 |
| Tayfsal sınıf | F8-G0V |
| Uzaklık | 154 Iy (47.1 pc) |
| Yörünge öğeleri | |
| Enberi | ~0.04437 AU (~6.637752 Gm) |
| Enöte | ~0.04563 AU (~6.826248 Gm) |
Yarı büyük eksen (a) | 0.045 AU (6.732 Gm) |
| Dış merkezlik (e) | 0.014[1] |
Yörünge süresi (P) | 3.52474541 ± 0.00000025 g (0.00965 y) |
| Yörünge eğikliği (i) | 86.1 ± 0.1° |
| 0.957 mys | |
Enberi açısı (ω) | 83° |
| 2,452,854.825415 ± 0.00000025 JD | |
| Yarı-genlik | 84.26 ± 0.81 m/s |
| Fiziksel özellikler | |
Ortalama yarıçap (r) | 15.112888 RJ |
| Kütle (m) | 219.282 MJ |
Ort. yoğunluk () | 370 kg/m3 |
| 0.89 m/sn² | |
| Sıcaklık | 1,130 ± 150 K |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
| Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste | |
HD 209458b'nin çapı Jüpiter'in 1,3 katı, kütlesiyse Jüpiter'den ⅓ daha azdır. Güneş benzeri merkezî yıldız (HD 209458)'den 6,92 milyon km uzaktadır, yani yörünge çevresi, Merkür'ün yörünge çevresinin ⅛'idir. Dolanım süresi ise 3½ gündür. Dar yörüngesi ve büyük kütlesinden dolayı Osiris, "sıcak Jüpiter" olarak sınıflandırılmıştır.
| Jüpiter | HD 209458 b |
|---|---|
|
|
Yörüngesinin kenarı Dünya'ya baktığından 1999'da Osiris'in merkezî yıldız önünden geçişiyle ilk kez güneşdışı bir gezegenin böyle bir geçişi izlenebildi. Bu geçiş sonucu yıldızın görünür parlaklığı her 3½ günde bir takriben %2 azalmaktadır.
2003 yılında Hubble Uzay Teleskobu yardımıyla Osiris'in atmosferinin merkezî yıldızına yakınlığından dolayı "buharlaştığı" ve kuyruklu yıldızlara benzer bir kuyruk oluşturduğu saptandı. Gezegenin atmosferinde oksijen ve karbon tespit edilmiştir.
2007 Nisan'ında Hubble Uzay Teleskobu, gezegenin atmosferinde büyük miktarda su buharı tespit etmiştir.[2] Böylece HD 209458b, güneş sistemi dışında su bulunan ilk gezegendir.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Jackson, Brian (2008). "Tidal Heating of Extra-Solar Planets". Astrophysical Journal. Cilt 681. s. 1631. doi:10.1086/587641. arXiv:0803.0026.; Gregory Laughlin vd... (2005). "ON THE ECCENTRICITY OF HD 209458b". The Astrophysical Journal. Cilt 629. s. L121–L124.
- ^ "Barman, T.S.: Identification of Absorption Features in an Extrasolar Planet Atmosphere (preprint)". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2007.
- Charbonneau, D. (2003), HD 209458 and the Power of the Dark Side, Scientific Frontiers in Research on Extrasolar Planets, ASP Conference Series, Vol 294, Edited by Drake Deming and Sara Seager. (San Francisco: ASP) ISBN 1-58381-141-9, 2003, p. 449-456
- Fortney J.J., Sudarsky D., Hubeny I., Cooper C.S., Hubbard W.B., Burrows A., Lunine J.I. (2003), On the Indirect Detection of Sodium in the Atmosphere of the Planetary Companion to HD 209458, Astrophysical Journal, Volume 589, p. 615-622
- M. Holmström1, A. Ekenbäck, F. Selsis, T. Penz, H. Lammer & P. Wurz (2008). "Energetic neutral atoms as the explanation for the high-velocity hydrogen around HD 209458b". Nature. Cilt 451. ss. 970-972. doi:10.1038/nature06600. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009.
- Drake Deming, Sara Seager, L. Jeremy Richardson & Joseph Harrington (2005). "Infrared radiation from an extrasolar planet". Nature. Cilt 434. ss. 740-743. doi:10.1038/nature03507. 24 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009.
Dış bağlantılar
değiştir- "European astronomers observe first evaporating planet", Hubble Uzay Teleskobu, ESA/NASA, 12 Mart 2003, 7 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- "HD 209458 b", Extrasolar Visions, 4 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- Hogan, Jenny (22 Mart 2005), "Glow of alien planets glimpsed at last", NewScientist, 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- "Hubble Makes First Direct Measurements of Atmosphere on World Around another Star", Hubble Uzay Teleskobu, NASA, 27 Kasım 2001, 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- McKee, Maggie (3 Şubat 2004), "Oxygen seen streaming off exoplanet", NewScientist, 23 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- "NASA's Spitzer Marks Beginning of New Age of Planetary Science", Jet Propulsion Laboratory, NASA, 22 Mart 2005, 21 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- "Oxygen and carbon discovered in exoplanet atmosphere 'blow-off'", Hubble Uzay Teleskobu, ESA/NASA, 2 Şubat 2004, 27 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
- Peplow, Mark (23 Mart 2005), "Light from alien planets confirmed", Nature, 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
