Hasan bin Yahya
Hasan bin Yahya (Arapça:سيف الإسلام الحسن بن الإمام يحيى بن الإمام محمد حميد الدين romanize:el-Hasan ibn el-İmam Yahya ibn el-İmam Muhammed Hamideddin) Yemenli diplomat ve Yemen Mütevekkilî Krallığı'nın eski veziri.[1]
| Seyfülislam Hasan bin Yahya الحسن بن يحيى | |
|---|---|
.jpg)
| |
| 3. Yemen Krallığı Veziri | |
| Görev süresi Nisan 1948 - 18 Haziran 1955 | |
| Yerine geldiği | Abdullah el-Vezîr |
| Yerine gelen | makam kaldırıldı |
| Yemen Krallığı Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi | |
| Görev süresi 1955-1962 | |
| Yerine geldiği | makam kuruldu |
| Yerine gelen | makam kaldırıldı |
| 1. Yemen Krallığı Sürgün Hükûmeti Veziri | |
| Görev süresi Ekim 1962 - 17 Ekim 1962 | |
| Yerine geldiği | Ahmed el-Sayarî |
| Yerine gelen | Abdurrahman bin Yahya |
| 3. Yemen Krallığı Sürgün Hükûmeti Veziri | |
| Görev süresi 15 Ocak 1969 - 1 Aralık 1970 | |
| Yerine geldiği | Abdurrahman bin Yahya |
| Yerine gelen | makam kaldırıldı |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 13 Haziran 1908 Sana'a, Yemen Vilayeti |
| Ölüm | 13 Haziran 2003 (95 yaşında) Cidde, Suudi Arabistan |
| Defin yeri | Medine, Suudi Arabistan |
| Vatandaşlığı |  Osmanlı İmparatorluğu Yemen Mütevekkilî Krallığı Suudi Arabistan
|
| Milliyeti | Arap |
| Evlilik(ler) | 4 |
| Çocuk(lar) | 7 |
| Ebeveyn(ler) | İmam Yahya Fatma Fatma El Vasl |
| Mesleği | Diplomat Politikacı Vezir |
| Dini | Zeydi Şii İslamı |
| Ödülleri |  İtalya Liyakat Nişanı
|
| Aile Rassid Hanedanlığı | |
Hayatı
değiştirHasan bin Yahya, Rassid hanedanlığı'nın reisi olan İmam Yahya'nın 3. oğlu olarak 13 Haziran 1908 tarihinde Osmanlı'nın San'a kentinde dünyaya geldi. Yemen Meşrutiyet Devrimi'nde İmam Yahya'nın öldürülmesine kadar İbb, Sana'a ve Hudeyde (1938-1948) eyaletlerinin valisi olarak görev yaptı. 1948'deki Devrim sırasında hanedana bağlı güçlerin Ahmed'in yanında toplanmasında büyük bir rol oynadı.[2]
Nisan 1948'den 18 Haziran 1955'e kadar Yemen Krallığı'nın veziri olarak görev yaptı. 1955 Kardeşi Abdullah'ın darbe girişiminden sonra darbe girişimini desteklediği şüphesiyle görevinden ihraç edilip Yemen Krallığı Birleşmiş Milletler Daimî Temsilciliği'ne atandı.[3][4][5] Bu pozisyona gelince Prens Hasan, ülkenin çıkarlarını daimî bir şekilde savundu. Yemen Mütevekilî Krallığı 23 Ocak 1958'de; 30 Aralık 1957'de İngiliz birliklerinin Yemen'e yeni bir saldırı düzenlediğini ve zaiyatler verildiğini duyurdu. İngilizlerin eylemini protesto eden Hasan bin Yahya, BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld'e bir muhtıra gönderdi.[6]
Monarşi'nin devrilmesi ve iç savaş
değiştir27 Eylül 1962 tarihinde Muhammed el-Bedir Albay Abdullah es-Sallal tarafından indirildi ve Yemen Arap Cumhuriyeti ilan edildi. Böylece 1000 yılı aşkın Yemen imamları devri bitmiş oldu.[7]
Darbenin ardından Hasan bin Yahya kendisini Kral ilan etti fakat sonra iddiasını geri çekti ve 30 Eylül'de Suudi Arabistan, Cidde'ye gitti. Buradan cumhuriyetçilere ve "Mısırlı işgalcilere"[Not 1] karşı bir ayaklanma çağrısında bulundu.[8] Darbecilerin halk desteği olmayan küçük bir ordudan oluştuğunu belirterek Yemen Krallığı'nı kurtaracağına söz verdi.[9] Böylece Kuzey Yemen İç Savaşı başlamış oldu.
Kralcılar için af getiren barış antlaşmasının Mart 1969'da Muhammed el-Bedir ile birlikte imzalanmasından sonra Yemen'den ayrıldı. 13 Haziran 2003 yılında Cidde'de sürgünde iken öldü ve Medine'de defnedildi.
Ayrıca bakınız
değiştirNot
değiştir- ^ Darbeyi yapan subaylar Mısır Cumhuriyeti başkanı Abdünnâsır ekolünden gelmektedir.
Kaynakça
değiştir- ^ "Yemen3". web.archive.org. 24 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022.
- ^ Eagle, ABDR (25 Temmuz 2003). "Obituary: Prince Al-Hasan Hamid al-Din". the Guardian (İngilizce). 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ Der Spiegel (10.10.1962): Onkel Lebt 3 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Mallakh, Ragaei el (30 Ekim 2014). The Economic Development of the Yemen Arab Republic (RLE Economy of Middle East) (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-317-59811-4. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ Tom Little. "South Arabia: Arena of Conflict", Pall Mall P., (1968), p. 93.
- ^ "Yemen Reports Attack". New York Times Gazetesi. 24 Haziran 1958. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Terrill, W. Andrew (2011). "The Conflicts in Yemen And U.S. National Security". 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ Times, Dana Adams Schmidt Special To the New York (8 Aralık 1962). "YEMEN RECOVERY VOWED BY PRINCE; Hassan Calls Revolt Work of 'Egyptian Invaders'". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022.
- ^ Al-Hayat (29 September, 1962).
Dış bağlantılar
değiştir- Hasan ibn Yahya zusammen mit Kronprinz Muhammad al Badr 29 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- World Statesmen.org 17 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.