Hava kuvvetleri

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır.^[1] Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

USAF'a bağlı dört avcı uçağı ve bir tanker uçağı.

Hava kuvvetleri genel olarak avcı uçakları, bombardıman uçağı, askeri nakil uçağı ve eğitim uçakları gibi diğer uçaklardan oluşan bir filoya sahiptir. Bunun yanında buna destek yer üniteleri de hava kuvvetlerinin envanterinde yer alır.

Pek çok ülkede yapılan askeri uzay araştırmaları, kıtalararası balistik füzeler (ICBM) ve askeri haberleşme cihazları da hava kuvvetleri çatısı altında yer alır. Ayrıca bazı ülke hava kuvvetleri; uçaksavar topçular, uçaksavar füzeler ve anti-balistik füzeler gibi uçaksavar yer sistemlerinin kurulumunu ve kontrolünü yaparlar.

Pilotların yanı sıra, hava kuvvetleri uçucu personelini desteklemek için yer personeline de sahiptir. Sivil havayollarına benzer bir şekilde, pilotlar hava kuvvetlerinde mühendisler, yakıt teknisyenleri, teknisyenler gibi yer personeli tarafından operasyonun sağlıklı sürmesi için desteklenir. Ancak; havaalanı savunma birlikleri, silah mühendisleri ve hava istihbarat elemanı gibi bazı destekleyici personelin sivil havacılıkta eş rolleri yoktur.

Tarihi

Havadan ağır askeri hava taşıtı

Balon gibi havadan hafif hava taşıtlarının askeri kuvvetler tarafından genel olarak kullanılmamıştır. Ancak, 20. yüzyılın başında havadan ağır hava taşıtlarının keşfi ile birlikte havacılığın bu yeni formu orduların ve donanmaların ilgisini çekmeye başladı.

Dünyadaki ilk hava kuvvetleri olarak, 1910 yılında kurulan, Fransız Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı Armée de l'Air (Fransa Hava Kuvvetleri, ALA) bilinir. 1911 yılında, Trablusgarp Savaşı sırasında İtalya, Libya toprakları üzerinde Türk mevzilerine karşı keşif ve bombardıman görevleri için dünyada ilk kez uçak kullandı. 1911 - 1912 yıllarındaki bu savaş tarihte uçaklar ve zeplinler ile hava atakları yapılan ile savaş oldu.^[2] I. Dünya Savaşı'nda Fransa, Almanya, İtalya, Britanya ve Osmanlı İmparatorluğu gibi devletler önemli sayıda bombardıman uçağı ve avcı uçağı sahibiydiler.

Bağımsız hava kuvvetleri

Bağımsız hava kuvvetleri, bir ülkenin milli silahlı kuvvetlerine bağlı olarak görev yapan ve eski silahlı kuvvetler olan "kara kuvvetleri" ve "donanmalar" gibi aynı düzeyde hizmet eden askeri teşkilatlardır.

Britanya Hava Kuvvetleri, Royal Air Force (RAF), silahlı kuvvetlere bağlı olarak dünyadaki ilk bağımsız hava kuvvetleri oldu.^[3] RAF, 1 Nisan 1918 tarihinde Britanya Ordusu'na bağlı "Royal Flying Corps" ve "Royal Naval Air Service" birliklerinin birleşmesi ile kuruldu.

Daha sonra geçen on yıllarda birçok ülke, her biri önemli bir güçe sahip, kendi bağımsız hava kuvvetlerini kurdular. Güney Afrika Hava Kuvvetleri (SAAF), 1 Şubat 1920 tarihinde kuruldu. Daha sonra 31 Mart 1921'de Avustralya Hava Kuvvetleri önce silahlı kuvvetlere bağlı bir birim olarak, 1922 yılında ise kara kuvvetleri ve donanmadan sonra ayrı bir kuvvet olarak kuruldu. 1. Dünya Savaşı'nın sonunda Kanada Hava Kuvvetleri kuruldu, ancak daha sonra 1918 ve 1924'te birkaç kez dağıtılıp, tekrar kurulduktan sonra kalıcı olarak kuruldu. Kanada Hava Kuvvetleri "royal" (kraliyete ait) unvanını 1 Nisan 1924'teki kraliyet ilanından sonra aldı. Ancak Kanada Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı bağımsız bir hava kuvveti olması 1938 yılını buldu. Finlandiya Hava Kuvvetleri ayrı bir askeri servis olarak 4 Mayıs 1928'de^[4] ve Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ABD Silahlı Kuvvetleri'nin bir kuvveti olarak 18 Eylül 1947'de kuruldu.^[5] İsrail Hava Kuvvetleri, İsrail'in kurulması ile birlikte, 18 Mayıs 1948 tarihinde Haganah örgütüne bağlı olan Şerut Avir'in yeniden organize edilmesi ile kurulmuş oldu. Japon Hava Öz Savunma Kuvvetleri ise 1954 yılına kadar kurulmadı ve 2. Dünya Savaşı'nda askeri havacılık ordu ve donanma kuvvetleri tarafından gerçekleştiriliyordu.

İlgili bağlantılar

Kaynakça

^ TDK sözlüğü - Hava Kuvvetleri tanımı - http://tdkterim.gov.tr/bts/ 28 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Biddle, Rhetoric and Reality in Air Warfare, sayfa:19
^ Royal Air Force 90th Anniversary 16 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RAF Tarihi (İngilizce)
^ "FINNISH AIR FORCE AIRCRAFT HISTORY TIMELINE". Pentti Perttula. 8 Nisan 2008. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2012.
^ 80 P.L. 253, 61 Stat. 495 (1947); Air Force Link, (2006) "Factsheets: The U.S. Air Force". U.S. Air Force, Aralık 2008. 10 Temmuz 2012'de erişildi.

Dış bağlantılar

ABD Hava Kuvvetleri (USAF) resmi sitesi20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kraliyet Hava Kuvvetleri resmi sitesi25 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türk Hava Kuvvetleri resmi sitesi

[1] TDK sözlüğü - Hava Kuvvetleri tanımı - http://tdkterim.gov.tr/bts/ 28 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[2] Biddle, Rhetoric and Reality in Air Warfare, sayfa:19

[3] Royal Air Force 90th Anniversary 16 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RAF Tarihi (İngilizce)

[4] "FINNISH AIR FORCE AIRCRAFT HISTORY TIMELINE". Pentti Perttula. 8 Nisan 2008. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2012.

[5] 80 P.L. 253, 61 Stat. 495 (1947); Air Force Link, (2006) "Factsheets: The U.S. Air Force". U.S. Air Force, Aralık 2008. 10 Temmuz 2012'de erişildi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]