Havaalanı
Havaalanı, hava meydanı veya havalimanı; hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulunduran yerlerdir.[1]
Havaalanında hava araçlarının inip kalkması için en az bir yüzey (uçaklar için pist, helikopterler için heliped veya deniz uçakları için bir su kıyısı) bulunur, ayrıca genelde hava trafik kontrol kulesi, hangar, terminal binası gibi binalar da vardır.
Uçakların inip kalkmasına uygun, ancak normalde havaalanlarının sunduğu hizmetlerin pek azının bulunduğu arazi parçasına kontrolsüz hava alanı[2] veya uçuş pisti denir. Büyük havaalanlarında kontrol kulesi, yolcu tesisleri (lokanta, bekleme alanları vb.), bakım tesisleri, hangarlar, kargo depoları, gümrük tesisleri, itfaiye ve acil müdahale bölümleri gibi birçok bölüm ve altyapı teşkilatını kapsayabilir. Askeri havaalanına hava üssü denir. Sırf helikopterler için olan havaalanlarına heliport denir.
Çoğu dilde uçakların destinasyonuna iniş yapması, gemilerin limana yanaşmasına benzetilerek iniş kalkış yapılan yere "hava limanı" denir (örneğin airport, aéroport, flughafen, vs.). Bir havaalanının havalimanı teriminin kullanılabilmesi yerel sivil havacılık kurumunun tesciline bağlıdır (örneğin ABD'de Federal Havacılık İdaresi FAA veya Türkiye'de Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ)). Türkiye'de bir havaalanının DHMİ tarafından havalimanı olarak tescil edilebilmesi için birden fazla pisti ve uçak yanaşma yeri bulunması, gece uçuşlarına açık, gerekli teknik donanım ve malzemeye sahip, hava trafiği yoğun olması gerekmektedir.[3]
Terminoloji
değiştirTürkçede havaalanları için hava meydanı, uçak alanı, havalimanı terimleri de kullanılabilir, bunların en yaygın olanı havaalanıdır ('uçak alanı' Kuzey Kıbrıs'ta kullanılanılır). Tarihsel nedenlerden dolayı havaalanları ile ilgili resmî kuruluşların adlarında "hava meydanı" geçer (Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na bağlı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi) ve pek çok kanun ve yönetmelikte havaalanlarından "hava meydanı" terimi kullanılır. Türkiye'deki hava meydanlarının işletmesinden sorumlu olan DHMİ, bunları hava limanı ve havaalanı olarak ikiye ayırır.[4] Ancak, bu terminoloji resmi belgelerde geçmişte tutarlı olarak kullanılmamıştır: örneğin "Hava Alanı: DHMİ tarafından işletilen hava limanları ve meydanları" olarak tanımlanır[5] ve yöneticilerin adlandırılmasında havalimanlarının bir hava limanı baş müdürü tarafından, hava meydanlarının ise meydan müdürü tarafından yönetildiği belirtilir.[6]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Konya Emniyet Müdürlüğü Havaalanı Şube Müdürlüğü". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007.
- ^ "Sehir Plancıları Odası: Hava Alanı Yapım, İşletim ve Sertifikalandırma Yönetmeliği'nden". 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ Gaye Ertin. "Ulaşım" (PDF). 31 Mart 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ "DHMİ: Havalanlarımız". 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ "2 Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü hava Alanları Pat Sahalarında Araç Kullanma Yönergesi". 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
- ^ "Devlet hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Hava Alanı Hizmetleri Emniyet Yönetim Sistemi". 18 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.