Hipokaust

Hipokaust (Latince: hypocaustum) Romalıların kurdukları merkezî ısıtma sistemidir. Bu sistem bir yapının zeminine inşa edilen bir fırınla işlemekteydi. Fırının ürettiği sıcak hava sütunlardan oluşmuş "hipokaust" adlı kanallardan geçiyor ve buradan da bir bacayla evin duvarlarına veriliyordu. Genel olarak halka açık hamamların ısıtılmasında kullanılsa da soğuk aylarda evlerin ısıtılmasında da kullanılmıştır.

Hipokaust sistemi

Romalı mimar ve yazar Vitruvius hipokaust sisteminin MÖ 80 yılında Romalı mühendis Sergius Orata tarafından bulunduğunu yazmasına rağmen böyle bir sisteme yapılan en eski referans MÖ 350'de Efes tapınağıdır.

Hipokaustların çalışma prensibine göre iki adet zemin bulunur, altta bulunan zemin üzerine sık mesafeler ile yaklaşık 60 cm yüksekliğindeki kiremit sütunlar eklenir ve bu sütunlar üzerinde ikinci zemin yükselir. Sütunlar ile birlikte iki zemin arasında oluşan boşluk praefurnium adı verilen bir fırın tarafından ısıtılır. Bu Roma icadı 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra Batı'da unutulmuştur.