Vikipedi

Hoşea

(Hoshea sayfasından yönlendirildi)

İbranice İncil'de Hoşea (/ˌhoʊˈziːə/ veya /hoʊˈzeɪə/ ; İbranice: הוֹשֵׁעַ – Hōšēaʿ, 'Kurtuluş'; Grekçe: Ὡσηέ – Hōsēé ), aynı zamanda Oşe olarak da bilinir,[1] Beeri'nin oğlu, İsrail'de MÖ 8. yüzyılda yaşamış bir peygamberdi ve Hoşea Kitabı'nın baş yazarıydı. İkinci Tapınak döneminde Nevi'im'in son kitabını oluşturan toplu yazıları Yahudi Tanah'ta toplanıp tek bir kitapta toplanan, ancak Hristiyanlıkta Eski Ahit olarak incelenen On İki Küçük Peygamber'in ilkidir. Hoşea genellikle bir "kıyamet peygamberi" olarak görülüyor, ancak onun yıkım mesajının altında bir restorasyon vaadi vardı. Talmud onun neslinin en büyük peygamberi olduğunu iddia eder.[2] Hoşea'nın hizmet süresi yaklaşık altmış yıla kadar uzanıyordu ve o, kendi zamanında İsrail'in yazılı kehanet bırakan tek peygamberiydi.

Bible Historiale'den Hoşea ve Gomer'in bir tasviri, 1372
Duccio di Buoninsegna'nın Siena Katedrali'ndeki Peygamber Hoşea adlı eseri (y. 1309–1311)

İsmin anlamı

değiştir

Hoşea ismi ("kurtuluş", "kurtarır" veya "yardım eder" anlamına gelir), kurtuluş anlamına gelen ilgili bir fiilden türetildiği için yaygın olduğu görülmektedir. Çölde Sayım 13:16, Hoşea'nın Nun oğlu Yeşu'nun orijinal adı olduğunu belirtir, ta ki Musa ona daha uzun, teoforik isim Yehoşua'yı verene kadar (İbranice: יְהוֹשֻֽׁעַ </link> ) Tetragrammaton'un kısaltılmış bir formunu içerir. Raşi, Sotah 34b'de Yeşu'nun יה (Yah ) ve הושע (Hoşea, "Tanrı kurtarabilir") sözcüklerinin bileşik adı olduğunu açıklar.[3]

Konum

değiştir

Hoşea Kitabı'nda açıkça belirtilmese de, kuzey coğrafyasına odaklanan detay ve aşinalık düzeyinden Hoşea'nın peygamberlik hizmetlerini yerlisi olduğu kuzey İsrail Krallığı'nda yürüttüğü anlaşılmaktadır.[4] Hoşea 5:8 vd. Krallığın Asurlular tarafından ele geçirilmesine yol açan Suriye-Efrayim Savaşı'na bir atıf var gibi görünüyor (c. 734–732 M.Ö.). Hoşea'nın II. Yeroboam'ın (787-747) saltanatından Hoşea'nın saltanatına (731-722) kadar olan uzun bakanlığı,[5] 722/721'de Samiriye'nin düşüşünden önce sona ermiş gibi görünüyor.[6]

Hoşea'nın hayatı veya sosyal statüsü hakkında çok az şey biliniyor. Hoşea Kitabı'na göre Diblaim'in kızı Gomer ile evlendi, ancak Gomer'in fahişe olduğu ortaya çıktı. Hoşea sadakatsiz olacağını biliyordu çünkü Tanrı bunu ona zaten söylemişti. Bu evlilik, İsrail'in Rab'be olan sadakatsizliğinin bir sembolü olarak peygambere hizmet etmek amacıyla ayarlandı.[4] Onun evliliği, Tanrı ile halkı İsrail arasındaki ilişkinin çöküşünü sembolize edecek.[7] Hoşea'nın aile hayatı, İsrail'in diğer tanrılarla kurduğu "zina" ilişkisini yansıtıyordu.

Benzer şekilde çocuklarının isimleri de Tanrı'nın İsrail'e uzaklaşmasını temsil etmekteydi.[7] Onlar, tıpkı bir nesil sonra peygamber Yeşaya gibi – iktidardaki hanedanın çöküşü ve Tanrı ile olan antlaşmanın kopacağı konusunda kehanetlerde bulunurlar. Hoşea'nın kızının 'acınası halde' anlamına gelen Lo-ruhamah adı, İsrail halkının sahte tanrıları takip etmesinden duyulan hoşnutsuzluğun alameti idi.[8] Hoşea'nın son oğlu Lo-ammi doğduğunda ona verilen bu isim 'benim halkım değil' anlamına gelir, Rab'bin sahte tanrıları takip eden İsrail halkından duyduğu utancı belirtir nitelikteydi.[9]

Hristiyan görüş

değiştir

İlk peygamberlerden biri olan Hoşea, kendi ömrünü Tanrı ve İsrail'in sembolik bir temsili olarak kullandı. Hoşea ile Gomer arasındaki ilişki, Tanrı ile İsrail arasındaki ilişkiye paraleldir. Gomer Hoşea'dan kaçıp başka bir adamla yatsa da kocası yine de onu seviyor ve affediyor. Aynı şekilde İsrail halkı sahte tanrılara tapmasına rağmen Tanrı onları sevmeye devam etti ve onlarla yaptığı antlaşmadan vazgeçmedi.[6]

Hoşea Kitabı, İsrail Krallığı sınırlarında giderek artan putperestliğe karşı ciddi bir uyarıydı; kitap tövbeye şiddetli bir çağrıydı. Hristiyanlar Hoşea benzetmesini Mesih'e ve Kilise'ye kadar genişletirler: Mesih güvey, Kilise'si gelindir. Hristiyanlar bu kitapta Kilise'ye Rab İsa Mesih'i terk etmemeleri yönünde benzer bir çağrı görmekteler. Hristiyanlar ayrıca Gomer'in kölelikten salıverilmesini ve gelin olarak alınmasını, İsa Mesih'in çarmıhta kurban edilmesine de benzetirler.

Ortodoks Kilisesi'ne göre, Kurtarıcı'nın gelişinden neredeyse bin yıl önce, Kutsal Ruh'un ilhamı aracılığıyla konuşan peygamber Hoşea, kurbanlık sunuların ve Harun'un ardıl makamı olan Başrahiplik'in lağvedileceğini önceden bildirdi ve Gerçek Tanrı tüm dünyaya yayılacaktı (Hoş. 2:20-23, Hoş. 3:4-5). Mesih'in, Mısır'dan nasıl döneceğinden (Hoş. 11:1; krş. Matta 2:15), üçüncü günde dirileceğinden (Hoş. 6:1-2; krş. 1. Korintliler 15:4) ve ölümü tepeleyeceğinden (Hoş.13-14. krş. 1 Korintliler 15:54-55) bahsetti.[10]

Charles Spurgeon gibi vaizler, Hoşea 1:7 hakkında yazdıkları vaazlarında, Hoşea'yı Tanrı'nın Merhametinin harika bir örneği olarak gördüler.

"Ancak Yahuda soyuna merhamet edeceğim. Ben kurtaracağım onları, ama yay, kılıç, savaş, at ve atlılar aracılığıyla değil, kendi aracılığımla.” – İncil, Hoşea 1:7[11][12]

31 Temmuz Ermeni Apostolik Kilisesi'nin azizler takviminde diğer Küçük peygamberlerle birlikte anılmaktadır. Kendisi, Doğu Ortodoks ayin takviminde 17 Ekim'de bir bayram günüyle anılmaktadır (Jülyen Takvimini takip eden kiliseler için 17 Ekim, şu anda modern Gregoryen Takvimine göre 30 Ekim'e denk gelmektedir). Aynı zamanda Kutsal Babaların Pazarı Günü (Rab'bin Doğuşundan önceki Pazar) da anılır.

Mezar

değiştir
 
Safed'deki mezarlıktaki Hoşea Mezarı olarak bilinen yapı

Yahudi geleneği Hoşea'nın mezarının Safed Yahudi mezarlığında bulunan bir yapı olduğunu savunur;[13] Ancak The Jewish Encyclopedia'da yazan Emil G. Hirsch ve Victor Ryssel, bu geleneğin "tarihsel olarak değersiz" olduğunu söylüyor.[4]

Popüler kültür

değiştir

Hoşea'nın hikâyesi, Ryan Daniel Dobson'un yönettiği HOSEA (2020) filminde günümüz ortamında yeniden anlatılıyor.[14]</br> Hoşea , Amazing Love: The Story of Hosea (2012) filminde Elijah Alexander tarafından canlandırılmıştır.[15]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Osee". www.newadvent.org. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2023. 
  2. ^ Pesachim 87a
  3. ^ Rosenbaum, M.; Silbermann, A.M. "Pentateuch with Rashi's commentary: Rashi on Numbers 13:16". Sefaria. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020. 
  4. ^ a b c "Hosea, the Prophet". www.jewishencyclopedia.com. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  5. ^ Day, J., Hosea in Barton, J. and Muddiman, J. (2001), The Oxford Bible Commentary 22 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 751
  6. ^ a b "Hosea – Introduction". www.usccb.org. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  7. ^ a b "Hosea & Amos: Prophets to the North". 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  8. ^ In Bible, Hosea 2:23 she is redeemed, shown mercy with the term Ruhamah.
  9. ^ see Bible, Hosea 1:8–9
  10. ^ "Prophet Hosea". Lives of the Saints. The Orthodox Church in America. 17 Ekim 2018. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2023. 
  11. ^ Hoşea 1:7
  12. ^ Spurgeon, in his sermon NO. 2057, December 16, 1888.
  13. ^ Woodall, Chris (2018). Minor Prophets in a Major Key. Eugene, OR: Wipf & Stock Publishers. s. 5. ISBN 9781532642180. 
  14. ^ "S8 E01: Hosea: A Modern Adaptation with Ryan Dobson & Michael Gungor". Makers & Mystics (İngilizce). 23 Eylül 2020. 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023. 
  15. ^ Adames, Andrew (20 Temmuz 2013). "Amazing Love - Review". Sonoma Christian Home (İngilizce). 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hoşea&oldid=33805133" sayfasından alınmıştır