II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan

Yunanistan'ın işgâli (Yunanca: η κατοχή - "i katohi"), II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Yunanistan Savaşı'nda ülkeye saldırması ile Nisan 1941'de başlamış ve Ekim 1944'te Almanya'nın ana topraklardan geri çekilmesi ile son bulmuştur. Geri çekilmenin ardından yine de Girit ve bazı önemli adalar 1945 Haziran'ına dek Alman askerî birliklerinin denetimi altında kalmıştır.

Yunanistan'ı ilk olarak işgâl etmeye kalkışan devlet İtalya'dır. Ekim 1940'ta ülkeye saldıran İtalya'nın Yunanistan'ı almada yaşadığı başarısızlığın ardından İtalyan lider Benito Mussolini'nin Alman lider Adolf Hitler'e Yunanistan'ı işgâl planından haberdar etmemesine rağmen^[1] Hitler Balkanlar'ı kontrol altına alabilmek ve İtalyanları desteklemek^[1] için ordusunu doğruca Yunanistan'a yönlendirmiştir. Hızlı bir "Yıldırım savaşı" taktiği ile 1941 Nisan'ında ülkeye girilmiş ve Mayıs ayının ortalarına doğru Yunanistan, Almanya, İtalya ve Bulgaristan olmak üzere üç farklı devletin işgâli altında kalmıştır.

İşgâl altında olunan süre boyunca sivil Yunanistan halkı birçok zorluk ile karşı karşıya kalmış ve 300,000 sivil açlık ve salgın hastalıklardan dolayı ölmüştür. Ülkenin ekonomisi tamamı ile çökmüştür. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Avrupa'da görülen en etkili direniş hareketleri yine de Yunanistan'dan çıkmıştır. Bu güçler ülkeyi denetim altında bulunduran gruplara karşı gerilla atakları ile saldırmışlar ve büyük casusluk eylemlerinde bulunmuşlardır. 1943 yılına gelindiğinde bu direnişçi gruplar birbirleriyle çatışmalara girmişler ve tam bağımsızlığın alındığı 1944 yılında krizde olan ülkede iç savaşın çıkmasına neden olmuşlardır.

Yunanistan'ın düşüşü

28 Ekim 1940 tarihinde, sabahın erken saatlerinde İtalya Büyükelçisi Emmanuel Grazzi, Yunan başbakan Yannis Metaksas'a resmî bir ültimatom verdi. Yunanistan'ın uyarıyı tanımamasını bildirmesi üzerine İtalya 3 saat içinde işgâl altında bulundurduğu Arnavutluk topraklarından Yunanistan'a kaydırma yaptı. Mussolini'nin Yunanistan'ı işgâlindeki bir başka amaç da İtalya'nın da Alman orduları ile aynı oranda güçlü olduğunu kanıtlama çabasıydı. Yunanistan'ın da işgâli üzerine Mussolini Güneydoğu Avrupa'yı İtalya'nın avuçlarında olduğu düşüncesine inanmıştır.

İşgâl üzerine karşı harekete geçen Yunan ordusu Mussolini'nin ve generallerinin bu görüşünü bir nebze yıkmıştır. İtalyan saldırılarına misilleme yapan Yunanistan Aralık ortalarına gelindiğinde İtalya'nın işgâli altında bulunan Arnavutluk'un çeyreği kadarını ele geçirmiştir. Yunan ordusunun bu başarılarını, 1941 yılının Mart ayında İtalyan'ların Balkanlar'ın hâkimiyetini ele geçirdikleri yönündeki tüm savlarını yıkan bir yenilgi alması izlemiştir. Yunanistan'ın bu başarısı II. Dünya Savaşı'nda çoklu kuvvetlerce işgâl edilmiş topraklarda kazanılmış ilk zaferdir.

6 Nisan 1941 tarihinde İtalya'nın aldığı bu yenilginin üzerine hiç hesapta olmamasına karşın Almanya İtalya'nın yardımına koşmak zorunda kalmış ve Bulgaristan üzerinden ülkeye girerek Yunanistan Savaşı'nı başlattı. Yunan orduları Alman askerleri ile giriştikleri mücadelede başarısız olmuş ve 27 Nisan'da başkent Atina düşmüştür.

Üçlü işgâl süreci

Yunanistan toprakları işgâl süresince Almanya, İtalya ve Bulgaristan olmak üzere üç ayrı devletin kontrolünde kalmıştır. Almanya, başkent Atina, Selanik, Orta Makedonya ve Girit gibi bazı adaların da arasında olduğu stratejik öneme sahip noktaları işgâl ederken, Bulgaristan Evros ili hariç, Batı Trakya ve Doğu Makedonya'ya girerek ve topraklarına kattığını açıklamıştır. Savaştan sonra uzun süre bu topraklar üzerinde hak iddia eden Bulgaristan istediğini elde edememiştir. Bulgaristan ve Almanya'nın işgâl ettiği yerler dışında kalan diğer tüm yerler de İtalyan kuvvetlerince işgâl edilmiştir. Eylül 1943'te İtalya'nın silah bıraktığını açıklaması ile bu bölgelere Alman askerî birlikleri kaymıştır. Bu dönemde İngiliz ordusu İtalya'nın çekildiği bölgelere konuşlanarak Ege Denizi'ne inmeye teşebbüs etmişse de Leros Savaşı'nda Alman ordularına yenilmiş ve geri çekilmiştir.

İşgâl sürecinin ardından

İşgalin ardından siyasi kaosa sürüklenen ülkede kısa süre içinde Yunan İç Savaşı olarak bilinen iç savaş çıkar.

Yunanistan, II. Dünya Savaşı'ndan toprak kazancıyla çıkan birkaç Avrupa ülkesinden biridir. Savaşın sonunda, I. Dünya Savaşı'nda İtalya'ya verilmiş olan Oniki Ada Yunanistan'ın eline geçmiştir.

Kaynakça

^ ^a ^b World War II in Europe: An Encyclopedia. David T. Zabecki (İngilizce). s. 16. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2022.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Wehrmacht Griechenlands Almanya'nın Yunanistan'ı işgâli hakkında bir site

Ayrıca bakınız

[:0-1] World War II in Europe: An Encyclopedia. David T. Zabecki (İngilizce). s. 16. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2022.

[1]