Irene Kasırgası (2005)
Irene Kasırgası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminin adlandırılacak güce ulaşmış 9. kasırgasıdır. 4 Ağustos'ta Yeşil Burun Adaları yakınlarında oluşan siklon, Atlas Okyanusu'nu geçti ve Newfoundland'ın güneydoğusundayken ekstratropikal siklon tarafından emilmeden önce Bermuda çevresinde kuzeye döndü. 10 Ağustos'ta neredeyse dağılma safhasına geçse de, 16 Ağustos'ta etkisinin zirvesine ulaşarak Kategori 2 kasırgası olarak sınıflandırıldı. 2005 mevsiminin en uzun siklonu olan Irene, tropikal bir sistem olarak 14 gün boyunca etkisini sürdürdü.
| Kategori 2 kasırga (SSKÖ) | ||
|---|---|---|
 | ||
| Oluşma | 4 Ağustos 2005 | |
| Dağılma | 18 Ağustos 2005 | |
| En yüksek rüzgâr |
| |
| En alçak basınç | Bilinmiyor | |
| Etkilenen alanlar |
Amerika Birleşik Devletleri Doğu Kıyısı | |
| 2005 Atlantik kasırga mevsimi | ||
Fırtınanın izini tahmin etmedeki belirsizlik nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nde karayla temas endişesi yaşansa da karaya hiç yaklaşmadı. Herhangi bir hasara yol açmasa da, meydana getirdiği 2,4 m'ye kadar ulaşan kabarmalar ile çeken akıntılar, Long Beach, New York'ta bir kişinin ölümüne yol açtı.
Meteorolojik tarihi
değiştir
Irene Kasırgası, bir Yeşil Burun Adaları fırtınası olarak başladı. 1 Ağustos'ta Afrika'nın batı kıyılarından batıya, Atlas Okyanusu açıklarına doğru, bir tropikal dalga olarak hareket etti ve başlangıçta, daha soğuk deniz yüzeyi sıcaklıkları nedeniyle etkisi zayıfladı. Yeşil Burun Adaları yakınlarından geçerken konveksiyonu artmaya başladı. 4 Ağustos günü öğleden sonra, Yeşil Burun Adaları'nın 1100 km güneybatısında tropikal bir depresyona dönüştü.[1] 5 Ağustos'un başlarında, depresyon aniden kuzeybatıya daha yüksek bir rüzgâr makası alanına dönüştü ve bazı bilgisayar modellerinin depresyonun dağılacağını tahmin etmesine neden olurken diğerleri sürekli güçlenmeyi öngördü. Fırtınanın varlığına yönelik ani tehdit, Ulusal Kasırga Merkezi (NHC) tahmincisi Lixion Avila tarafından "tropikal siklonların oluşumu hakkında ne kadar az şey biliyormuşuz" ifadeleriyle değerlendirildi.[2] Dokuzuncu Tropikal Depresyon, çevresindeki olumsuz koşullara ve zayıf yapılanmasına rağmen güçlenmeye devam ederek 7 Ağustos'ta Irene Kasırgası olarak adlandırıldı.[1]
Kasırga, kuru hava ve yüksek makaslama yüklü bir ortamda olduğundan dolayı 8 Ağustos'ta tropikal bir depresyona doğru zayıfladı.[1] 10 Ağustos sabahı, Küçük Antiller'in kuzeyinden geçtiği esnada neredeyse dağılmaktaydı. Hava tahmincileri fırtınanın hayatta kalacağını "çok düşük bir ihtimal" olarak gördüklerini belirtmekteydi.[3] Ancak daha sıcak sular ve daha az rüzgâr kesme, Irene'in Bermuda'nın güneyinde kademeli olarak daha derli toplu olmasını sağladı ve 11 Ağustos'un başlarında bir kez daha tropikal fırtınaya dönüştü.[1]
Bölgedeki at enlemlerinin hava koşullarının Irene ile nasıl etkileşime gireceği konusundaki bilinmezliklerden ötürü modeller, fırtınanın geleceğine dair belirsiz sonuçlar vermeye devam etti. Bazı modeller Irene'in Kuzey Karolina'da karayla temas edeceğini tahmin ederken, bazıları ise dağılacağını tahmin etmekteydi.[4] Bu belirsizlik, at enlemlerindeki bir zayıflığın, Irene'in ani bir şekilde kuzeye dönmesine yol açmasıyla sona erdi. Fırtına, 15 Ağustos'ta Kuzey Karolina açıklarındaki Outer Banks ile Bermuda'nın ortasından geçti. Bir süre sonra üst seviyedeki makaslama zayıfladı ve Irene, Bermuda'nın 560 km kuzeydoğusundayken hızla yoğunlaşarak önce bir kasırgaya, 16 Ağustos öğleden sonra ise en yüksek hızı 170 km/s olan bir Kategori 2 kasırgasına dönüştü. Kasırganın en düşük basıncı ise 970 mbar idi.[1] Ulusal Kasırga Merkezi meteorologları, Irene'in bir kasırga haline gelme olasılığı taşıdığını düşünmelerine rağmen bu büyüklükte bir yoğunlaşma beklemediklerini ifade etti.[5]
Irene, artan rüzgâr makası bölgesine girmesiyle birlikte zayıflamaya başladı ve sonuç olarak 18 Ağustos'un başlarında, Newfoundland'daki Race Burnu'nun 830 km güneyindeyken kasırga seviyesine düşürüldü. Siklonun 370 km içindeki tüm konveksiyon 18 Ağustos'ta dağıldı. Aynı günün ilerleyen zamanlarında ise bir ekstratropikal siklon tarafından emildi.[1] 2005 kasırga mevsiminin en uzun fırtınası olan Irene, tropikal bir sistem olarak 14 gün boyunca varlığını sürdürmüştü.[6]
Etkileri ve rekorlar
değiştirIrene Kasırgası karadan oldukça uzak durduğu için, kıyı şeridi uyarısı veya nöbeti yapılmadı. Irene'in herhangi bir gemiyi etkilediğine ya da genel anlamda herhangi bir hasara yol açtığına dair bir bildirim yapılmadı.[1] Bununla birlikte kasırganın oluşturduğu dalgalar, Amerika Birleşik Devletleri Doğu Kıyısı boyunca çeken akıntı oluşma riskini artırdı. New Jersey'deki birçok plajda yüzme faaliyetleri kısıtlanırken bir kumsaldaki cankurtaranlar, üç gün içerisinde 100'den fazla kurtarma işlemi gerçekleştirdiklerini bildirdi.[7] Kabarma sebebiyle meydana gelen New York sahil şeridindeki dalgalar, 2,4 m'ye kadar ulaştı.[8] 14 Ağustos'ta Long Beach, New York yakınlarında, çeken akıntıya yakalanarak boğulan 16 yaşındaki bir erkeğin cesedi, 16 Ağustos'ta kıyıya vurdu.[8][8][9]
7 Ağustos'ta oluşan Irene Kasırgası, 1936 mevsiminde 20 Ağustos günü oluşan kasırgayı geride bırakarak bir mevsimde, Atlantik havzasında oluşan en erken dokuzuncu kasırga oldu. 2020 mevsiminde bu rekor, 30 Temmuz günü tropikal kasırga olarak sınıflandırılan Isaias Kasırgası'na geçti. Bu kasırga aynı zamanda, Atlantik'te doğan tropikal siklonlar arasında Irene adını taşıyan beşinci oluşumdu.[6]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e f g "Tropical Cyclone Report: Hurricane Irene" (PDF) (İngilizce). Ulusal Kasırga Merkezi. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ Ulusal Kasırga Merkezi. "Discussion for Tropical Depression Nine, 11:00 a.m. EDT, August 05 2005". NOAA. 11 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ Ulusal Kasırga Merkezi. "Discussion for Tropical Storm Irene, 5:00 a.m. EDT, August 10, 2005". NOAA. 9 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ Ulusal Kasırga Merkezi. "Discussion for Tropical Storm Irene, 11:00 a.m. EDT, August 11, 2005". NOAA. 11 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ Ulusal Kasırga Merkezi. "Discussionn for Tropical Storm Irene, 5:00 p.m. EDT, August 14, 2005". NOAA. 11 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ a b "Atlantic hurricane best track (HURDAT version 2)" (Database). Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Kasırga Merkezi. 25 Mayıs 2020.
- ^ "Hurricane Irene Affecting Jersey Shore". 6ABC. Associated Press. 16 Ağustos 2005. 2 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ a b c Richard Weir and Michael White (16 Ağustos 2005). "Lost Boy's Body Found On Shore". New York Daily News. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ "NCDC Event Report: New York Rip Current". Ulusal İklim Veri Merkezi. 2005. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
değiştir
- Ulusal Kasırga Merkezinin Irene Kasırgası ile ilgili arşivi 15 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ulusal Kasırga Merkezinin Irene Kasırgası Üzerine Tropikal Siklon Raporu
- Kuzey Karolina'dan, Irene Kasırgası'nın oluşturduğu dalgalarla gerçekleştirilen sörf faaliyetlerinden fotoğraflar
- Irene Kasırgası'nın bıraktığı yağışlarla ilgili NASA makalesi 11 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.