Jacob Berzelius
Jöns Jacob Berzelius (İsveççe telaffuz: [jœns ˈjɑ̌ːkɔb bæˈʂěːlɪɵs];[1] 20 Ağustos 1779 Östergötland- 7 Ağustos 1848 Stockholm) bugünkü modern kimyasal notasyonu keşfeden, John Dalton, Antoine Lavoisier, Robert Boyle gibi kimyacılarla birlikte modern kimyanın babası sayılan kimyager.
Jacob Berzelius | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| Doğum | 10 Ağustos 1779 Väversunda, Östergötland, İsveç | ||||||||
| Ölüm | 7 Ağustos 1848 (68 yaşında) Stockholm, İsveç ve Norveç Birliği | ||||||||
| Milliyet | İsveçli | ||||||||
| Mezun olduğu okul(lar) | Uppsala Üniversitesi | ||||||||
| Tanınma nedeni | Atom ağırlığı Kimyasal gösterim kataliz Silisyum Selenyum Toryum Seryum | ||||||||
| Ödüller | Copley Madalyası (1836) | ||||||||
| Kariyeri | |||||||||
| Dalı | Kimya | ||||||||
| Çalıştığı kurum | Karolinska Institute | ||||||||
| Doktora danışmanı | Johann Afzelius | ||||||||
| Doktora öğrencileri | James Finlay Weir Johnston · Heinrich Rose · Friedrich Wöhler · Nils Gabriel Sefström | ||||||||
| |||||||||
Berzelius, Östergötland'ın bir kasabası olan Väversunda'da doğdu. Akrabalarını küçük yaşta kaybetti. Eğitim hayatı Linköping'te başladı ve Katedralskolan'da son buldu. Uppsala Üniversitesi'nden tıp doktoru unvanıyla 1801 yılında mezun oldu. Ardından, Anders Gustaf Ekerberg adındaki bir kimyagerin yanında staj yapmaya başladı. Bu da onu kimya bilimine iten nedenlerden biridir.
1807 yılında ise Berzelius, kimyager ve ecza profesörü olarak Karolinska Enstitüsü'nden mezun oldu.
Silisyum'un ilk keşfi 1824 yılında Berzelius tarafından gerçekleştirilmiştir. Bundan önce de kullanılıyor ama adı cismi belli olmuyordu.
1835 yılında Elisabeth Poppius ile evlendi. 1836 yılında Copley Madalyası ödülüne layık görüldü ve bu ödülü aldı.
7 Ağustos 1848 tarihinde, İsveç'in başkenti olan Stockholm'de öldü.
Berzelius; polimer, izomer, allotrop gibi kavramları bilim dünyasına kazandıran kişi olarak da hafızalara kazınmıştır.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ KI:s grundare Jöns Jacob Berzelius (İsveççe). Karolinska Institute. 9 Eylül 2013. Etkinlik zamanı: 00:42. 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2019 – YouTube vasıtasıyla.
Konuyla ilgili okumalar
değiştir- Jaime Wisniak (2000). "Jöns Jacob Berzelius A Guide to the Perplexed Chemist". The Chemical Educator. 5 (6). ss. 343–350. doi:10.1007/s00897000430a.
- Paul Walden (1947). "Zum 100. Todestag von Jöns Jakob Berzelius am 7. August 1948". Naturwissenschaften. 34 (11). ss. 321–327. Bibcode:1947NW.....34..321W. doi:10.1007/BF00644137.
- Holmberg, Arne (1933) Bibliografi över J. J. Berzelius. 2 parts in 5 vol. Stockholm: Kungl. Svenska Vetenskapsakademien, 1933–67. 1. del och suppl. 1–2. Tryckta arbeten av och om Berzelius. 2. del och suppl. Manuskript
- Jorpes, J. Erik (1966) Jac. Berzelius – his life and work; translated from the Swedish manuscript by Barbara Steele. Stockholm: Almqvist & Wiksell, 1966. (Reissued by University of California Press, Berkeley, 1970 0-520-01628-9)
- "Jacob Berzelius". Dictionary of Scientific Biography. New York: Charles Scribner's Sons. 1970–1980. ISBN 978-0-684-10114-9.
- Partington, J. R. (1964) History of Chemistry; vol. 4. London: Macmillan; pp. 142–77
Dış bağlantılar
değiştir
- List of works by Berzelius (301 items as of access date 2011-12-29)
- Online works at Project Runeberg (Latince)
- Jöns Jakob Berzelius çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Internet Archive'daki Jacob Berzelius tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler
- Online correspondence between Berzelius and Sir Humphry Davy on Wikisource (İngilizce)
- Online works on Gallica (Fransızca) (27 items as of access date 2011-12-29)
- Nordisk familjebok (1905), band 3, s. 90–96 (İsveççe)
- Poliakoff, Martyn. Jöns Jacob Berzelius. University of Nottingham: The Periodic Table of Videos.
- Digital edition of "Lehrbuch der Chemie" 1823/1824 by the University and State Library Düsseldorf
- Digital edition of "Das saidschitzer Bitterwasser : chemisch untersucht" 1840 by the University and State Library Düsseldorf
- Digital edition of "Aus Jac. Berzelius' und Gustav Magnus' Briefwechsel in den Jahren 1828–1847" 1900 by the University and State Library Düsseldorf
"Berzelius, Johan Jakob". The American Cyclopædia. 1879.
