John Goodenough
John Bannister Goodenough (d. 25 Temmuz 1922, Jena - ö. 25 Haziran 2023, Austin, Teksas), Amerikan malzeme bilimci, bir katı-hal fizikçisi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi. Austin'deki Texas Üniversitesi'nde makina mühendisliği ve malzeme bilimi alanlarında profesör. Goodenough, lityum iyon pillerin geliştirilmesi ve tanımlanmasıyla, malzemelerdeki manyetik aşırı değişim işaretlerini tanımlayan Goodenough–Kanamori kurallarıyla ve bilgisayar RAM'lerinde yeni ufuklar açan geliştirmeleriyle geniş ölçüde tanınmıştır.
John B. Goodenough | |
|---|---|
_(cropped).jpg) Goodenough (2019) | |
| Doğum | John Bannister Goodenough 25 Temmuz 1922 Jena, Almanya |
| Ölüm | 25 Haziran 2023 (100 yaşında) Austin, Teksas, ABD |
| Milliyet | Amerikan |
| Eğitim | Yale Üniversitesi (Lisans) Chicago Üniversitesi (Lisansüstü, Doktora) |
| Ödüller |  Nobel Kimya Ödülü (2019) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik |
| Etkilendikleri | Nevill Francis Mott John C. Slater Philip Warren Anderson Paul Hagenmuller |
| Etkiledikleri | Akira Yoshino C. N. R. Rao Michael M. Thackeray |
Goodenough, Amerikalı ebeveynlerin çocuğu olarak Jena, Almanya'da doğdu. Yale Üniversitesi'nde okurken ve mezun olduktan sonra, Goodenough II. Dünya Savaşı'nda Amerikan ordusu için askeri meteorolog olarak hizmet verdi. Doktorasını almak için Chicago Üniversitesi'nde fizik alanında devam etti, MIT Lincoln Laboratuvarı'nda araştırmacı ve daha sonra Oxford Üniversitesi'nde Anorganik Kimya Laboratuvarı başkanı oldu. 1986'dan beri UT Austin'de mühendislik okulunda profesör olarak görev yapmaktadır.
Ulusal Bilim Madalyası, Copley Madalyası, Fermi Ödülü, Draper Ödülü ve Japonya Ödülü'ne layık görüldü. Malzeme biliminde John B Goodenough Ödülü'ne adını verdi. 2019'da M. Stanley Whittingham ve Akira Yoshino ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü ve 97 yaşında tarihin en yaşlı Nobel ödülü sahibi oldu.[1]
Hayatın erken dönemi ve eğitim
değiştirJohn Goodenough, Jena, Almanya'da Amerikalı Erwin Ramsdell Goodenough (1893–1965) ve Helen Miriam (Lewis) Goodenough'ın çocukları olarak dünyaya geldi.[2] Babası John'un doğduğu sıralarda Harvard İlahiyat Okulu'nda doktora çalışması üzerinde çalışıyordu ve daha sonra Yale Üniversitesi'nde din tarihinde profesör oldu. John'un kardeşi Pennsylvania Üniversitesi'nin son antropoloğu Ward Goodenough'du. Kardeşler Massachusetts'deki Groton'da yatılı okula gitti.[3] 1944 yılında John Goodenough, Kafatası ve Kemikler'in üyesi olduğu Yale'den Matematik dalında bir lisans, summa cum laude [latince] aldı.[4]
II. Dünya Savaşı'nda ABD Ordusunda bir meteorolog olarak görev yaptıktan sonra,[5] Goodenough yüksek lisans yapmak için Chicago Üniversitesi'ne gitti ve 1952'de fizikte doktora derecesi aldı. Doktora şefi elektrik kırılım teorisyeni Clarence Zener'di, Enrico Fermi ve John A. Simpson'da dahil olmak üzere fizikçilerle çalıştı ve öğrenim gördü. Chicago'dayken tarih yüksek lisans öğrencisi Irene Wiseman ile tanıştı ve evlendi.[6]
Kariyer ve araştırma
değiştir
MIT Lincoln Laboratuvarı
değiştirÇalışmalarının ardından Goodenough, 24 yıl boyunca MIT Lincoln Laboratuvarında bir araştırma bilimcisi ve ekip lideriydi. Bu süre zarfında rastgele erişimli manyetik hafıza geliştirmekten sorumlu disiplinler arası bir ekibin parçasıydı. RAM konusundaki araştırma çabaları, Jahn-Teller distorsiyonu olarak da bilinen oksit malzemelerde ortak yörünge düzeni kavramlarını geliştirmesine ve daha sonra Goodenough – Kanamori kuralları olarak bilinen (Junjiro Kanamori ile birlikte) malzemelerde manyetik süper değişim kurallarını geliştirmesine yol açtı.[7]
Ölümü
değiştir25 Haziran 2023 tarihinde 100 yaşında hayatını kaybetti.[8]
Kaynakça
değiştir- ^ Specia (9 Ekim 2019). "Nobel Prize in Chemistry Honors Work on Lithium-Ion Batteries - John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham, and Akira Yoshino were recognized for research that has "laid the foundation of a wireless, fossil-fuel-free society."". The New York Times. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019.
- ^ Mattes, Eleanor Bustin (1997). Myth for Moderns: Erwin Ramsdell Goodenough and Religious Studies in America, 1938-1955. ISBN 9780810833395.
- ^ LeVine (5 Şubat 2015). "The man who brought us the lithium-ion battery at the age of 57 has an idea for a new one at 92". Quartz (yayıncılık). Atlantic Media Company. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2015.
- ^ Goodenough, John B. (2008). Witness to Grace. ISBN 9781462607570. 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gregg (Yaz 2016). "His current quest". The University of Chicago Magazine. 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- ^ Olinto (9 Eylül 2019). "University of Chicago alum John B. Goodenough shares Nobel Prize for invention of lithium-ion battery". UChicago News (İngilizce). 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2019.
- ^ "Royal Society of Chemistry - John B Goodenough Award". Royal Society of Chemistry. 10 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015.
- ^ "John Goodenough, Co-Inventor Of Rechargeable Li-ion Battery Inventor And Oldest Winner Of Nobel Prize, Passes Away". 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.