John Zeleny
John Zeleny (26 Mart 1872 - 19 Haziran 1951), Çek asıllı Amerikalı fizikçi. Özellikle; elektro-eğirme, elektro-püskürtme, iyon hareketliliği, gazlar yoluyla elektrik iletimi, elektrostatik potansiyel yüzeylerini tanımlayan çalışmaları ve Zeleny elektroskobu ile tanınır. Bu çalışmalar alanında öncü olarak tanımlanmaktadır.[1][2]
John Zeleny | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 26 Mart 1872 Racine, Wisconsin, Amerika Birleşik Devletleri |
| Ölüm | 19 Haziran 1951 (79 yaşında) New Haven, Connecticut, Amerika Birleşik Devletleri |
| Milliyet |  Amerikan |
| Etnik köken |  Çek |
| Eğitim | Minnesota Üniversitesi Berlin Humboldt Üniversitesi Cambridge Üniversitesi |
| Evlilik | Carolyn Scheetz Clara Rogers Dunn |
| Çocuk(lar) | Henrietta Carolyn Zeleny Elizabeth Rogers Zeleny |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik |
| Çalıştığı kurumlar | Minnesota Üniversitesi Yale Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Henry T. Eddy |
| Doktora öğrencileri | Louis W. McKeehan |
Biyografi
değiştir26 Mart 1872'de Wisconsin eyaletinin Racine şehrinde, Çekya'dan Amerika'ya göç eden Anthony Herbert Zeleny ve Josephine Zeleny'nin çiftinin çocuğu olarak doğdu. 1892 yılında Minnesota Üniversitesi'nde öğrenimi tamamladı. Devamında Minnesota Üniversitesi'nde kalarak öğretmenlik ve doçentlik yaptı.[3] Daha sonra eğitim almak için Avrupa'ya gitti; 2 yıl Berlin Humboldt Üniversitesi'nde, 2 yılda Trinity College, Cambridge'de öğrenim gördü.Trinity College'da bulunduğu yıllarda J. J. Thompson danışmanlığında The Velocity of the Ions produced in Gases by Röntgen Rays teziyle lisansını tamamladı.[4] Amerika'ya döndüğünde Minnesota Üniversitesi'ndeki görevine devam etti. 1906'da Henry Turner Eddy danışmanlığında doktorasını tamamlayıp profesör oldu ve dekan vekilliği yaptı. 1915 yılında Amerikan Felsefe Topluluğu'na üye olarak seçildi ve aynı yıl Yale Üniversitesi'ne geçerek emekliliğine kadar akademik yaşamını orada sürdürdü. Bu süre boyunca fizik bölümünün başkanı oldu, ayrıca kendisine emeritus profesör ünvanı verildi. Uzun bir hastalığından ardından, bir sabah 44 Cold Spring'deki evinde öldü.[5]
Yayınlar
değiştir- Zeleny, John (1 Haziran 1935). "The role of surface instability in electrical discharges from drops of alcohol and water in air at atmospheric pressure". Journal of the Franklin Institute. Elsevier. 219 (6): 659-675. doi:10.1016/S0016-0032(35)91985-8.
- Zeleny, John (15 Temmuz 1929). "The Distribution of Mobilities of Ions in Moist Air". Physical Review. Amerikan Fizik Topluluğu. 34 (2): 310-334. doi:10.1103/PhysRev.34.310.
- Zeleny, John (1 Ağustos 1920). "Electrical Discharges from Pointed Conductors". Physical Review. Amerikan Fizik Topluluğu. 16 (2): 102-125. doi:10.1103/PhysRev.16.102.
- Zeleny, John (1 Temmuz 1917). "Instability of Electrified Liquid Surfaces". Physical Review. Amerikan Fizik Topluluğu. 10 (1): 1-6. doi:10.1103/PhysRev.10.1.
- Zeleny, John (1 Şubat 1914). "The Electrical Discharge from Liquid Points, and a Hydrostatic Method of Measuring the Electric Intensity at Their Surfaces". Physical Review. Amerikan Fizik Topluluğu. 3 (2): 69-91. doi:10.1103/PhysRev.3.69.
- Zeleny, John (1 Kasım 1907). "The Discharge of Electricity from Pointed Conductors Differing in Size". Physical Review. Amerikan Fizik Topluluğu. 25 (5): 305-333. doi:10.1103/PhysRevSeriesI.25.305.
- Zeleny, John (1 Ocak 1900). "V. The velocity of the ions produced in gases by Röntgen rays". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A, Containing Papers of a Mathematical or Physical Character (İngilizce). Royal Society. 195 (262-273): 193-234. doi:10.1098/rsta.1900.0026. ISSN 0264-3952.
- Zeleny, John (1898). "VI. On the ratio of the velocities of the two ions produced in gases by Röntgen radiation; and on some related phenomena". The London, Edinburgh, and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science (İngilizce). Taylor & Francis. 46 (278): 120-154. doi:10.1080/14786449808621173. ISSN 1941-5982.
Kaynakça
değiştir- ^ Viehland, Larry A. (19 Aralık 2018). Gaseous Ion Mobility, Diffusion, and Reaction (İngilizce). Springer. s. 17. ISBN 978-3-030-04494-7.
- ^ Cole, Richard B. (26 Nisan 2010). Electrospray and MALDI Mass Spectrometry: Fundamentals, Instrumentation, Practicalities, and Biological Applications (İngilizce). John Wiley & Sons. s. XXI. doi:10.1002/9780470588901. ISBN 978-1-118-21155-7.
- ^ "John Zeleny". Physics History Network. Amerikan Fizik Enstitüsü. 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2024.
- ^ Dahl, Per F. (1997). Flash of the Cathode Rays: A History of J J Thomson's Electron (İngilizce). CRC Press. ss. 157-158. ISBN 978-1-4822-6846-1.
- ^ "PROF. JOHN ZELENY OF YALE DIES AT 79; Noted Physicist, Departmen Head, 1915 to 1940, Was a Pioneer in Mobility of Ions". The New York Times (İngilizce). 20 Haziran 1951. ISSN 0362-4331. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2024.
Diğer okumalar
değiştir- Horton, Frank (1915). "XXXIX. The zeleny electroscope". The London, Edinburgh, and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science (İngilizce). Taylor & Francis. 30 (177): 381-383. doi:10.1080/14786440908635410. ISSN 1941-5982.