Kündürî

Büyük Selçuklu Devleti'nin bir veziri

Kündürî veya tam adıyla Ebu Nasr Amidülmülk İmadüddin Mansur bin Muhammed el-Kündürî, (Farsça: کندری, d. 1024, Kündür - ö. 29 Kasım 1064, Merverruz), Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

Kündürî
کندری
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
Görev süresi
1055 - 7 Aralık 1063
Hükümdar Tuğrul
Alparslan
Yerine geldiği Ebu Ahmed ed-Dihistanî
Yerine gelen Nizâmülmülk
Kişisel bilgiler
Doğum 1024
Kündür, Horasan
Ölüm 29 Kasım 1064
Merverruz, Büyük Selçuklu İmparatorluğu
Dini İslam

1024 yılında Kündür köyünde zengin bir dihkanın oğlu olarak doğdu. Farsça ve Arapça öğrendi, fıkıhla ilgilendi. Arapça ve Farsça bildiğinden sarayda görevlendirildi ve ardından Harezm'in idaresi görevine getirildi. Tuğrul Bey'in kendisi için istediği bir hanımı kendisine nikahlayıp ardından isyan etmesi üzerine yakalanıp hadım edildi. Divanü'r-resail'de katip olarak görev aldı. 1055 yılında Ebu Muhammed Hasan ed-Dihistanî'nin[1] yerine vezir olarak tayin edildi.

Tuğrul'un ölümü üzerine onun vasiyetine uyarak Çağrı Bey'in oğlu Süleyman'ı tahta çıkardı ancak Kutalmış'ın tehlike teşkil edeceğini anlayınca Alparslan'ı tahta çıkarttı. Alparslan, Kündürî'nin vezirlik görevini devam ettirdi. Nizâmülmülk iktidarını Kündürî ile paylaşmak istemeyince Alparslan'ı Kündürî'yi öldürtmesi için ikna etti.[2] Ardından 31 Aralık 1063 tarihinde Kündürî tutuklanıp hapsedildi ve malları müsadere edildi. Bir yıl hapiste kaldıktan sonra 29 Kasım 1064 tarihinde Merverruz'daki hapishanede öldürüldü. Köyü Kündür'de defnedildi.

Mutezile-Şii görüşleri bağnaz bir şekilde müdafaa eden Kündürî, Tuğrul Bey'den bidatçılara lanet okunması için ferman çıkarttırarak bu fermanla Eşari alimlerine baskı yaparak ders okutmalarını yasaklamış ve bir kısmını hapsetmiştir.[3]

Popüler Kültürde Yeri

değiştir

2021'de TRT 1 de yayınlanmaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Hakan Şahin ve Yıldırım Fikret Urağ tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ İbnü'l-Esir, IX, s. 526
  2. ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 26, sayfa: 554
  3. ^ Abdülazîm ed-Dîb, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 8, sayfa: 141
Siyasi görevi
Önce gelen:
Ebu Ahmed ed-Dihistanî
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
1055 - 7 Aralık 1063
Sonra gelen:
Nizâmülmülk