Kürdilihicazkâr
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Kürdilihicazkâr, Klasik Türk müziğinde rast perdesinde bir şed makam. Kürdî makamının Rast perdesine göçürülmüş şeddidir ve İnici bir makamdır. Karar perdesi Rast, güçlüsü Neva, yedeni ise Acemaşiran olup donanımına Si, Mi ve La için üç tane küçük mücennep konur. Şuh ve parlak bir makam olan kürdilihicazkâr makamı ile özellikle çok sayıda şarkı bestelenmiştir ve günümüzde de en çok sevilen ve kullanılan makamların başında gelir.
Kürdilihicazkâr, 1850'li yıllarda Hacı Ârif Bey tarafından kuruldu ve onun devrinden günümüze kadar şarkı formunda çok kullanılan makamların başında geldi. Makam, Kürdî makamının bir tam ses peste rast (sol) perdesine aktarılmış şeklidir.
Güçlüsü 4. derecesi olan çargâh (do) perdesidir, niseb-i şerife sayısı, kürdîde olduğu gibi 9'dur. Donanımına si, mi, la için 3 tane küçük mücenneb bemolü konur (kürdî, nîm hisar ve nîm zengûle için). Orta sekizlisindeki sesleri tizden pese doğru şöyledir: gerdâniye (sol), acem (fa), nîm hisar (mi b), nevâ (re), çargâh (do), kürdî (si b), nîm zengûle (la b) ve rast.
Bu makamın dizisinin seyri inicidir. Kürdilihicazkâr, farklı şekillerde de kullanılmış ve hicazkâr-kürdî de denmiştir. Kürdilihicazkâr adının, hicazkar makamındaki segâh perdesinin kürdî olmasından dolayı ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Çeşitli eserlerde, hicazkâr ve kürdî dizisi veya hicazkâr dörtlüsünün karışımı görülür. Bundan başka, makamda çok defa neva üzerinde uşşak geçkisi yapılması bir gelenektir. Böylece nîm hisar perdesi koma bemolü alarak dik hisar olur. Hicazkâr geçen yerlerde de la bekar ve fa bakiyye diyezi (evc) ile si koma bemolü (segâh) yapılır.