Vikipedi

Kanada-Suudi Arabistan ilişkileri

Kanada-Suudi ilişkileri, Kanada ile Suudi Arabistan Krallığı arasındaki ilişkilerdir. Bu ikisi, Suudi Arabistan'ın Orta Doğu'daki en büyük ikinci ticaret ortağı olan Suudi Arabistan ile güçlü ekonomik bağları paylaşıyor,[1] Şubat 2014'te Suudi Arabistan'ın 15 milyar dolar değerinde Kanada silahı satın almasıyla güçlenen bir ilişki.[2] Ağustos 2018'e kadar, Kanada'da devlet burslu 16.000'den fazla Suudi öğrenci vardı.[3]

Kanada–Suudi Arabistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Kanada ve Suudi Arabistan

Kanada
Suudi Arabistan
Diplomatik Misyon
Kanada Büyükelçiliği, Riyad, Suudi ArabistanSuudi Arabistan Büyükelçiliği, Ottawa | Suudi Arabistan Kraliyet Büyükelçiliği, Ottawa, Kanada
Temsilcilik
Kanada'nın Suudi Arabistan Büyükelçisi Dennis Horak ("Persona non grata" ilan edildi)Suudi Arabistan'ın Kanada Büyükelçisi Naif bin Bandar El-Südeyri (geri çekilmiş)

İki ülke arasındaki ilişkiler, Kanada hükûmetinin blog yazarı Raif Bedevi ve kız kardeşi Samar'ın 5 Ağustos 2018'de insan hakları endişeleri nedeniyle Twitter üzerinden derhal serbest bırakılması çağrısıyla alevlenen diplomatik bir tartışmanın ardından yavaş yavaş bozuldu. Buna cevaben, Suudi Arabistan Kanada'yı içişlerine karışmakla suçladı ve Kanada'nın Riyad'daki Suudi Arabistan büyükelçisini sınır dışı ederek onu istenmeyen kişi ilan etti ve ülkeyi terk etmesi için 48 saat verdi. Ayrıca Ottawa'daki kendi büyükelçisini de geri çağırdı,[4] tüm yeni ticareti (petrol satışları hariç) askıya aldı, Toronto'ya ve Toronto'dan tüm Suudi uçuşlarını dondurdu ve Kanada'daki binlerce Suudi öğrencinin burslarını iptal etti.[5]

Diplomatik ziyaretler

değiştir

Nisan 2000'de Kanada Başbakanı Jean Chrétien Suudi Arabistan'a bir devlet ziyareti yaptı.[6]

Diplomatik ilişkiler

değiştir

Aralık 2015'te Ottawa'da yapılan bir toplantıda Kanada Dışişleri Bakanı Stéphane Dion, Suudi Arabistan'daki insan haklarıyla ilgili konuları görüşmek üzere Suudi mevkidaşı Adel el-Cübeyir ile bir araya geldi. Görüşmede Suudi hükûmetinin insan hakları aktivisti Raif Bedevi'yi gözaltına alması gündeme geldi.[7]

Terör suçundan hüküm giymiş 47 sivilin infaz edildiği 2016 Suudi Arabistan toplu infazının ardından Stéphane Dion, Suudi Arabistan'dan yasal sürece saygı göstermesini ve insan hakları konusunda uluslararası normlara uymasını istedi.[8]

 
Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland .

Kanada Dışişleri Bakanlığı da bu infazların Orta Doğu'daki mezhepsel sürtüşmeyi tazeleyebileceği olasılığından duyulan endişeleri dile getirdi.[9]

Ekonomik ilişkiler

değiştir

Suudi Arabistan, Kanada'nın 17. büyük ticaret ortağıdır.[10] Suudi Arabistan, Dünya Bankası'na göre 2015 yılında 1,5 milyar dolar değerinde Kanada malı ithal etti.[11] Kanada, 2015 yılında 1,5 milyar dolar değerinde Suudi malı ithal etti.[12]

2012'nin sonundan 2018'in ortasına kadar Suudi Arabistan, Kanada'nın Orta Doğu'daki en büyük ikinci ihracat pazarı haline geldi.[1] İsrail gibi, eski Kanada-Suudi ilişkilerinin başarısının çoğu, İran'a ve bölgedeki diğer ülkelere muhalefetten kaynaklanıyordu. Suudi Arabistan ile ikili ilişkilerde ekonomik ve ticari çıkarlar tüm görüşmelerin ve görüşmelerin ön saflarında yer alırdı.

Kanada'daki bazı özel İslami okullar, yüz binlerce dolarlık bir bütçeyle doğrudan Suudi Arabistan tarafından finanse edildi. Bu, eleştirmenlerin bu okulların Suudi Arabistan'ın Vehhabilik olarak bilinen katı İslam biçimini yaymak için kullanılabileceğini iddia etmesiyle tartışmalı olduğunu kanıtladı.[13]

Askeri ilişkiler

değiştir

Körfez Savaşı sırasında, hem Kanada hem de Suudi kuvvetleri, Kuveyt'in işgalini ve Irak ordusunun ilerlemesini bastırmak için koalisyon güçleriyle işbirliği yaptı. Şubat 1991'de Kanada, hem koalisyon hem de Irak askerlerini tedavi etmek için Suudi Arabistan'da kuzeydoğudaki Kaysume köyünde bir sahra hastanesi açtı.[14]

Her iki ülke de Şubat 2014'te Suudi Arabistan'ın Kanada'dan 15 milyar dolar değerinde askeri teçhizat satın alacağı bir anlaşmaya vardı. CBC'ye göre bu anlaşma, özellikle LAV-6 olarak bilinen bir model olmak üzere 928 hafif zırhlı aracı içeriyordu. Bu LAV-6'lardan 119'u ağır saldırı olarak kategorize edildi. Bu anlaşmaya ayrıca 14 yıllık teknik yardım da dahildir. Bu anlaşma, Suudi Arabistan'ı ABD'den sonra Kanada silahlarının en büyük ikinci ihracat noktası olarak sağlamlaştırdı.[15] CBC, ilk araç sevkiyatının 2017 yılına kadar Suudi Arabistan'a ulaşacağını bildirdi.[2]

Bu anlaşma, araçların Suudi Arabistan tarafından, özellikle de azınlık Şii nüfusuna karşı insan hakları ihlalleri yapmak için kötüye kullanılabileceğine inanan çok sayıda Kanadalı politikacı ve haber kuruluşu tarafından hemen eleştirildi.[16] Ayrıca 2015 yılında Suudi Arabistan Yemen'i işgal ettiğinde, araçların Yemenli sivillere karşı kullanılıp kullanılmayacağına dair sorular gündeme geldi.[15]

Anlaşma Stephen Harper'ın muhafazakar hükûmeti tarafından kaleme alınmış olsa da, Başbakan Justin Trudeau, araçların ihracatına izin veren izinleri atadığı Nisan 2016'da anlaşmanın devam etmesine izin verdi. Trudeau, Suudi Arabistan'ın araçları sivil nüfusa karşı kullanma ihtimaliyle karşı karşıya kalınca, selefinin yaptığı anlaşmaya saygı duymak zorunda olduğunu belirtti.[17] Ağustos 2017'de, Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland, Suudi Arabistan'da Kanada yapımı araçların kullanımına ilişkin bir soruşturma başlattı ve Şubat 2018'de araştırma ekibi, Suudi Arabistan'ın Kanada menşeli araçları kullanarak insan hakları ihlali yaptığına dair kesin bir kanıt olmadığı sonucuna vardı.[18]

Birleşmiş Milletler için Yemen iç savaşını izleyen bağımsız uzmanlardan oluşan bir ekip, daha sonra Yemen iç savaşında kullanılan silahları Suudi Arabistan'a satarak Yemen'deki savaşı körüklemek için Haziran 2020'de biten döneme ilişkin raporlarına Kanada'nın adını ekledi. Buna cevaben, 39 insan hakları, silah kontrol ve işçi grubu tarafından Kanada Başbakanı Justin Trudeau'ya Suudi Arabistan'a silah satışını durdurma çağrısı yapan 17 Eylül tarihli bir mektup gönderildi.[19]

Eğitim ilişkileri

değiştir

Kanada'daki Suudi Arabistan Kültür Bürosu (SACB), Mayıs 1978'de Suudi Eğitim Bakanlığı'nın bir yan kuruluşu olarak Kanada'daki Suudi öğrencilerin yönetiminden sorumludur. En önemli bölümlerinden biri, transkript ve kabul belgeleri gibi önemli belgelerin Kanada üniversitelerine sunulmasını kontrol eden ve aynı zamanda resmi ziyaretler organize etme ve işbirliği anlaşmaları imzalama konusunda aktif olan akademik ilişkiler birimidir. SACB'nin diğer bölümleri, bir İngilizce hazırlık birimi ve Suudi öğrencilere kayıt tavsiyesi sağlayan ve kabullerin durumunu izleyen bir kabul birimi içerir.[20]

2007'de Kanada'da 15.000'den fazla Suudi öğrenci vardı, bunlara Kanada nüfusu ile ilgilenen 800 yerleşik doktor ve uzman da dahil olmak üzere, Kanada'nın Suudilere yaptığı yardımı dengeledi.[21] 2015 yılında, Suudi Arabistanlı öğrenciler Kanada'daki toplam yabancı öğrencilerin % 3'ünü temsil ediyordu.[22] SACB tarafından sağlanan resmi rakamlar, 2014 yılında Kanada'da 16.000 Suudi burslu öğrenci ve 1.000 tıbbi stajyer olduğunu gösterdi.[3]

2018 ortasında, eğitim bağlarının çoğu bozuldu.

Kültürel ilişkiler

değiştir

Suudi Ulusal Günü kutlamaları her yıl 23 Eylül'de Kanada'nın başkenti Ottawa'da yapılmaktadır. Kanada'daki Suudi Arabistan Kültür Bürosu ile işbirliği içinde Ottawa'daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği tarafından organize edilmektedir.[3]

Diğer ilişkiler

değiştir

2000 yılında Kanadalı William Sampson, Suudi hükûmeti tarafından masumiyetini korurken Riyad'daki bir intihar bombardımanına suç ortaklığı yapmaktan tutuklandı. Hapsedildi ve daha sonra Kanada hükûmetini yardımına gelmediği için eleştirdi.[23] İki yıl hapis yattıktan sonra İngiliz müdahalesi ile serbest bırakıldı.

2006 yılından bu yana, Kanada vatandaşı Nathalie Morin, Suudi Arabistan'da tacizde bulunan bir kocanın yanında, dört çocuğuyla birlikte Kanada'ya dönmek için mücadele ediyor. Suudi Arabistan ile Kanada arasında devam eden gerilimin artmasıyla, Morin'in geleceği belirsizliğini koruyor.[24] Morin'in annesi Johanne Durocher'e göre Morin, eşinden fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddet kurbanı olan Dammam'da bir apartman dairesinde kilitli, dünyadan kopuktur. Durocher'in Ağustos 2018'den beri kızı veya torunlarıyla herhangi bir teması olmadı.[25]

Mart 2008'de Kanada vatandaşı Muhammed Kohail, Suudi Arabistan'da 19 yaşındaki bir vatandaşın öldürülmesi nedeniyle idam cezasına çarptırıldı.[26] Ölüm cezası 2010'da kaldırıldı ve Aralık 2012'de serbest bırakıldı. Kohail'in hapsedilmesi sırasında birkaç Kanadalı diplomat Kohail adına Suudi Arabistan'ı ziyaret etti.[27]

Ağustos 2018 diplomatik anlaşmazlık

değiştir

Arka plan

değiştir

[1] 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Chrystia Freeland (@cafreeland)

Raif Bedevi'nin kız kardeşi Samar'ın Suudi Arabistan'da hapsedildiğini öğrenince çok endişeleniyor. Kanada, bu zor zamanda Badawi ailesiyle birlikte duruyor ve hem Raif hem de Samar serbest bırakılması için şiddetle çağrı yapmaya devam ediyoruz.

Foreign Policy 10 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CAN (@CanadaFP tweet)

Kanada, Samar Bedevi de dahil olmak üzere #SuudiArabistan'da sivil toplum ve kadın hakları aktivistlerinin ek tutuklanmalarından büyük endişe duyuyor. Suudi yetkilileri, kendilerini ve diğer tüm barışçıl insan hakları aktivistlerinin derhal serbest bırakmaya çağırıyoruz.

Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland, 2 Ağustos 2018'de Twitter üzerinden bir insan hakları aktivisti ve tutuklu Suudi aktivist Raif Bedevi'nin kız kardeşi olan Samar Bedevi'nin yakın zamanda tutuklanmasıyla ilgili Kanada'nın endişesini dile getiren bir açıklama yaptı. Freeland serbest bırakılmalarını savundu. Diğer Kanadalı diplomatlar ve Riyad'daki Kanada Büyükelçiliği daha sonra, krallıkta tutuklu bulunan tüm barışçıl insan hakları aktivistlerinin serbest bırakılması çağrısında bulundukları kendi ifadelerini yayınladılar.[28]

Suudi tepkisi

değiştir
Bizi insan hakları konusunda eleştirebilirsiniz, kadın hakları… bu sizin hakkınız. Oturup bunun hakkında konuşabilirsiniz, ancak derhal serbest bırakılmasını mı talep ediyorsunuz? Muz cumhuriyeti miyiz? Herhangi bir ülke kabul eder mi?

Adel al-JubeirSaudi Foreign Minister[29]

Kanada'nın eleştirisine cevaben Suudi Dışişleri Bakanlığı, Freeland ve Riyad'daki Kanada Büyükelçiliği tarafından yapılan yorumlarda "herhangi bir doğru veya gerçek bilgiye dayanmadığını" düşündüğü "güvensizliği ifade ettiği" resmi bir açıklama yayınladı. Bakanlık, açıklamaları "Krallığın içişlerine açık bir müdahale" olarak kınadı.[30] Suudi hükûmeti, Kanada ile tüm yeni ticaret ve yatırım ilişkilerini askıya aldı ve Kanada'nın büyükelçisini sınır dışı etti; Dennis Horak'ı istenmeyen kişi olarak adlandırdı ve ona ülkeyi terk etmesi için 24 saat verdi. Suudi Arabistan da Kanada'daki elçisini geçici olarak geri çağıracağını söyledi, ancak bir açıklamada ülkenin "daha fazla önlem alma hakkını" koruduğu belirtildi.[28][31]

Suudi Arabistan'ın Kanada ile tüm yeni ticaretini dondurması, personele hisse senetleri, tahviller ve nakit de dahil olmak üzere tüm Kanada varlıklarını satmaları talimatını içeriyordu.[32] Suudi Arabistan, 8 Ağustos'ta Kanada'daki tıp programlarını durduracağını ve Kanada hastanelerinde tedavi gören tüm Suudi hastaları diğer ülkelerdeki hastanelere taşıyacağını duyurdu.[33] O tarihe kadar Suudi Arabistan, Kanada'daki tüm varlıklarını yabancı yatırımcılara satmaya başlamıştı.[34]

Kanada'da Suudi Arabistan burslarıyla okuyan Suudi öğrencilere başka bir ülkeye taşınmaları veya maddi yardımı kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmaları emredildi. Bu kararname sırasında, yaklaşık 16.000 öğrenciye bu tür burslarla sponsor olunmuştur.[35] 2018-2019 öğretim yılı için, Toronto Üniversitesi'nde 216 lisansüstü tıp sakini ve bursiyeri ve 77 lisans öğrencisi bulunurken , Western Ontario Üniversitesi 75 lisans ve lisansüstü öğrenciye sahiptir.[36] Western Üniversitesi ayrıca 31 Ağustos 2018 tarihine kadar Kanada'dan ayrılmaları emredilen öğrenciler için bir kontrol listesi oluşturdu.[37]

Devlet havayolu şirketi Saudia, 13 Ağustos itibarıyla Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havaalanı ve Cidde'deki Kral Abdulaziz Uluslararası Havaalanı'ndan Toronto Pearson Uluslararası Havaalanı ile tüm uçuşların askıya alınacağını açıkladı.[38][39]

Ekonomik yaptırımların bir parçası olarak, Suudi Tahıl Örgütü (SAGO) artık Kanada menşeli buğday veya arpayı kabul etmeyeceğini bildirdi. Ancak Enerji Bakanı Halid A. El-Falih'in resmi açıklaması, diplomatik krizin Saudi Aramco'nun Kanada'ya petrol satışını etkilemeyeceğini belirtti.[40][41]

Suudi Dışişleri Bakanı Adel el-Cübeyir, medyada yer alan dış arabuluculuk olasılığına ilişkin önerilere yanıt olarak, 8 Ağustos'ta, Kanada'nın insan hakları aktivistlerinin serbest bırakılması çağrısında bulunan orijinal açıklamasını geri çekene kadar ülkesinin müzakerelere girmeyeceğini söyledi.[42] Toronto Star, analistler arasındaki fikir birliğinin, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın attığı adımların "dünyaya - ve Suudi insan hakları aktivistlerine - Suudi Arabistan'ın alay edilmemesi gerektiğine dair bir uyarı" olduğunu belirttiğini bildirdi.[43]

El-Kavakibi Demokrasi Geçiş Merkezi (bir STK) Başkanı Iyad el-Bağdadi, Canadian Broadcasting Corporation programına verdiği bir röportajda, iki ülke arasındaki ilişkinin geleceğine ilişkin bir tahminde bulundu. "Muhammed bin Selman, bataklığa dönüşen büyük eylemler başlatma eğiliminde ve maalesef bu bir süre daha devam edecek" ve Suudi Arabistan'ın bir batı ülkesine ilk kez bu şekilde tepki verdiğini kaydetti. Suudi Arabistan'dan gelen bu tür tepkiler "bölge içinde rutin" hale geldi.[44]

27 Ağustos'ta Suudi Eğitim Bakanlığı, Kanada'daki 1053 Suudi sağlık sakini ve yakınlarına "pozisyonlarına devam edebileceklerini" ve 31 Ağustos'a kadar Kanada'dan ayrılmaları gerekmediğini bildirdi.[45]

Kanada merkezli Global News'e göre, Suudi devlet televizyonu El Arabiya "Kanada'nın kadınlar için dünyadaki en kötü ülke olduğunu, en yüksek intihar oranına sahip olduğunu ve Yerli halkına Myanmar'ın Rohingya'ya davrandığı gibi davrandığını öne sürdü. - Suudi televizyon kuruluşu tarafından yayınlanan "yalan haber" olarak nitelendirilen "bir Müslüman azınlık katledildi ve toplu olarak Myanmar'dan sürüldü.[46]

Tartışmalı görüntü

değiştir

"İnfografik KSA" adlı Suudi Arabistanlı gençlik örgütü, Toronto silüetindeki CN Kulesi'ne doğru uçan bir yolcu uçağının 6 Ağustos'ta Twitter'a bir görüntüsünü yükledi. Batı medyası tarafından, 19 hava korsanının 15'inin Suudi Arabistan vatandaşı olduğu 11 Eylül saldırılarına bir ima olarak yaygın bir şekilde bir terör saldırısı tehdidi olarak algılandı. Grup, gönderiyi hemen sildi ve resmin terörist bir saldırıyı temsil etmediğini ve bunun yerine Kanada büyükelçisi Dennis Horak'ın Kanada'ya kaçışını sembolize ettiğini açıklayarak "gücenenlere" açık bir özür diledi.[47] Suudi Arabistan Kültür ve Enformasyon Bakanlığı olayla ilgili soruşturma başlattı ve gruba Twitter hesabını askıya alma talimatı verdi.[48]

Kanada'nın yanıtı

değiştir

Dışişleri Bakanı Freeland, Büyükelçi Horak'ın sınır dışı edilmesine 6 Ağustos'ta düzenlediği basın toplantısında yanıt verdi. "Kanada, Kanada'da ve dünyada her zaman insan hakları için ayağa kalkacak ve kadın hakları insan haklarıdır." [49]

Başbakan Justin Trudeau 8 Ağustos'ta gazetecilere verdiği demeçte, ülkesinin insan haklarının geliştirilmesine katılımından dolayı özür dilemeyi reddettiğini belirterek, "Kanadalılar her zaman hükümetimizin dünya çapında insan haklarına saygı duyma gereği hakkında güçlü, kesin ve kibarca konuşmasını beklemiştir. "ve Kanada bu konu hakkında" güçlü, kararlı ve kibarca konuşmaya "devam edecek. "Kanada değerleri ve insan haklarına sahip çıkmaya devam edeceğiz. Bu her zaman yapacağım bir şey "diye ekledi.[50]

"Diplomatik görüş ayrılığı" ile ilgili bir başka yorumda Trudeau, ülkesinin Suudi Arabistan ile ilişkilerini sürdüreceğini söyledi. "Dünyadaki önemine saygı duyuyoruz ve bir dizi önemli konuda ilerleme kaydettiklerini kabul ediyoruz.[51]

Eski Muhafazakar Dışişleri Bakanı John Baird, anlaşmazlığı yorumlamak için Suudi El Arabiya televizyonuna çıktı ve Başbakan Justin Trudeau'ya Suudi kraliyet ailesinden şahsen özür dilemek için Riyad'a çağırdı. Baird, yorumları yaptığı sırada Suudi Arabistan'da danışman ve ticari çıkarları vardı [52] ancak Ocak 2015'te Dışişleri Bakanı iken, Raif Bedevi'nin davasını Suudilere, özellikle de Prens Türki bin Faysal ile protesto etti. Suud ailesinin önde gelen bir üyesi olan El Suud.[53] NDP Milletvekili Charlie Angus, görüntüyü "çarpıcı" (stunning) olarak nitelendirdi ve Etik Komiserinin olayı araştırması gerektiğini öne sürdü.[54]

Ekonomik etkiler

değiştir

Suudi satışlarının Kanada ekonomisini nasıl etkileyeceği konusunda bazı sorular vardı; Kanada, Statistics Canada'ya göre, bugüne kadar Suudi Arabistan'a 1,4 milyar dolar mal ihraç etti.[55] McGill Üniversitesi'nden Orta Doğu uzmanı Rex Brynen, olumsuz kısa vadeli ekonomik etkilerin mümkün olduğunu, ancak stratejinin "çoğunlukla Suudi şirketlerine zarar vereceğini" tahmin etti.[56] Ancak Kanadalı tahıl çiftçileri endişeliydi. Cereals Canada başkanı, Suudi Arabistan'ın yıllık ihracatın yüzde yedisini oluşturması nedeniyle özellikle arpa ticaretinin etkileneceğini söyledi; buğday satışları çok daha mütevazıydı. LeftField Commodity Research 'ten bir analist, Reuters ile yaptığı röportajda "Kanada'nın başka yerlerde arpa ve buğday satması için pek çok fırsat olacağını" söyledi. Rusya, Avrupa ve Avustralya'daki hava durumuyla ilgili sorunlar nedeniyle küresel tahıl tedariki şimdiden sıkılaşıyordu. Eski Kanada Buğday Kurulu, şimdi G3, kısmen Suudi Arabistan tarım şirketi SALIC'e ait.[57][58]

Kanada dolarının değeri bir miktar düştü, ancak 8 Ağustos'ta ekonomik büyümeye ve son aylarda rekor yüksek ihracata işaret eden veriler nedeniyle yedi haftanın en yüksek seviyesine ulaştı.[59] CIBC Capital Markets İcra Direktörü ve Kuzey Amerika Döviz Stratejisi Başkanı Bipan Rai'ye göre, Suudi satışının Kanada para birimi üzerindeki toplam etkisi "kısa ömürlü" olmalıdır.[60]

Resident ve Fellow düzeyinde olan Suudi Arabistan'ın sponsor olduğu 800 ila 1000 tıbbi stajyer, Kanadalı hastalara sağlık sistemi için hiçbir ücret ödemeden doğrudan bakım sağlıyordu. Hastaneler, kursiyerlerin Kanada'yı terk etmeleri durumunda bu hizmetlerin nasıl değiştirilebileceği konusunda kararsızdı. Suudi Eğitim Bakanlığı'na göre, Ağustos 2018'in sonlarından itibaren "alternatif bir görev ayarlanana" kadar dek izin verildi.[61][62][63]

Uluslararası tepki

değiştir

Olayın ardından Suudi hükûmeti Arap birliğinin büyük çoğunluğundan resmi destek alırken, Kanada bazı milletvekillerinden de destek aldı. Suudi Arabistan'ın bağları geriletmesinin ertesi günü, Yemen'in Hadi hükümeti [64] Birleşik Arap Emirlikleri [65] ve Bahreyn [66] Suudi Arabistan'a destek verdi.

Arap İçişleri Bakanları Konseyi ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) genel sekreteri Abdullatif bin Rashid El Zayani, KİK'in tepkisini dile getiren açıklamasında, Suudi Arabistan'ın egemenliğine her türlü müdahaleyi kınadı.[67] Ancak KİK üyesi Katar, El Zayani'nin yaptığı açıklamalardan uzaklaştı ve Kanada ile samimi ilişkilerini sürdürdüğüne değinirken yorumlarının "görüşünü yansıtmadığını" belirtti.[68]

Filistin hükûmeti,[69] Ürdün,[70] Cibuti,[71] Moritanya [72] ve Sudan dahil olmak üzere birçok ülke Suudi Arabistan'ın 7 Ağustos'ta aldığı önlemlere destek verdi.[73] 8 Ağustos'ta, üç ülke daha Suudi pozisyonuyla dayanışma içinde olduklarını ilan etti: Mısır,[74] Komorlar [75] ve Lübnan.[76] Rusya, Kanada'yı eleştirirken, Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan Maria Zakharova Kanada'yı "insan haklarını siyasallaştırdığı" için eleştirdi.[77] Suudi konumuna resmi destek Pakistan tarafından da ifade edildi.[78] ve Somali de destekledi.[79] Umman ve Kuveyt, karışmayı düşündükleri için Kanada'yı kınadılar, ancak aynı zamanda anlaşmazlığın aceleyle çözülmesi için isteklerini ilettiler.[80]

Kanada'nın NATO müttefiki Türkiye, Kanada ile olan anlaşmazlığında Suudi Arabistan'ı destekledi ve Kanada'nın eylemlerini "diğer ülkelerin içişlerine bir çeşit müdahale" olarak reddetti.[81] Amerika Birleşik Devletleri anlaşmazlığa karışmayacağını ilan etti.[82] Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, "Bunu halletmek Suudi Arabistan Hükümeti ve Kanadalılara düşüyor. Her iki tarafın da bunu diplomatik olarak çözmesi gerekiyor. Bunu onlar için yapamayız. " [83]

Kaynaklar 6 Ağustos'ta Reuters' verdiği demeçte, Kanada'nın diplomatik anlaşmazlığı yatıştırmak için müttefikleri Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden yardım istediğini söyledi.[84] Birleşik Krallık Dışişleri ve Milletler Topluluğu Ofisi, anlaşmazlığın her iki tarafını da kısıtlama çağrısında bulundu ve insan hakları savunucularının yakın zamanda tutuklanmasıyla ilgili endişelerini Suudi Arabistan hükûmetine dile getirdiğini söyledi.[85] Bloomberg'in 10 Ağustos tarihli bir makalesi, adı açıklanmayan "bir üst düzey ABD yetkilisinin" kimliği belirsiz kişilerin perde arkasında hasar kontrolü yapmaya çalıştıklarını belirtti.[86] Kanada hükûmetinin arka kanallar aracılığıyla İngiltere, Almanya ve İsveç hükûmetlerinden destek aldığına inanılıyor.[87][88]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b "Canada-Saudi Arabia Relations". Government of Canada. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  2. ^ a b "Canada's arms deal with Saudi Arabia includes 'heavy assault' vehicles". CBC. 19 Mart 2018. 20 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  3. ^ a b c "Fast Facts". Saudi Arabian Cultural Bureau in Canada. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018. 
  4. ^ "Foreign Ministry 🇸🇦 on Twitter". Twitter (İngilizce). 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  5. ^ "Saudi Arabia has frozen all trade investment with Canada". 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  6. ^ "Chretien arrival to Saudi Arabia ends his tour in the Middle East". Kuwait News Agency. 17 Nisan 2000. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  7. ^ "Raif Badawi's case raised by Stéphane Dion with Saudi counterpart". CBC. 17 Aralık 2015. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  8. ^ "Justin Trudeau advised to deepen ties with Saudi Arabia, brace for change in Iran". CBC. 7 Ocak 2016. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  9. ^ "Federal government denounces mass executions in Saudi Arabia". Global News. 3 Ocak 2016. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  10. ^ "Saudi Arabia-Canada spat: What we know so far". The Globe and Mail. 7 Ağustos 2018. 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018. 
  11. ^ "Saudi Arabia | Product | Imports | from Canada 2015 | WITS | Data". wits.worldbank.org (İngilizce). 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  12. ^ "Canada | Product | Imports | from Saudi Arabia 2015 | WITS | Data". wits.worldbank.org (İngilizce). 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  13. ^ Colin Freeze Affan Chowdhry (1 Temmuz 2015). "Saudi government funding private Islamic schools in Canada, documents show". The Globe and Mail. 18 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  14. ^ "The Canadian Armed Forces and the Gulf War". Veteran Affairs Canada. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  15. ^ a b "Explainer: Saudi-Canada relations before Riyadh's diplomatic spat". The New Arab. 6 Ağustos 2018. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  16. ^ Ashifa Kassam (21 Mart 2018). "Justin Trudeau defends Canada's arms sales to Saudi Arabia". The Guardian. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  17. ^ Steven Chase (11 Mayıs 2016). "Canada must 'stick to its word' on Saudi arms deal, Trudeau says". The Globe and Mail. 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  18. ^ "No evidence Saudis used Canadian-made armoured vehicles in human rights abuses: Freeland". Global News. 8 Şubat 2018. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018. 
  19. ^ v"Trudeau urged to end arms exports to Saudi Arabia after Canada cited for fueling Yemen war". The Globe And Mail. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2020. 
  20. ^ "The Department of Academic Relations and Admissions". Saudi Arabian Cultural Bureau in Canada. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018. 
  21. ^ "CANADA-SAUDI ARABIA RELATIONS". Canadian Government. 9 Mayıs 2007. 21 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2009. 
  22. ^ "Brexit, Trump election drive university students to Canada, but will they stay here? | CBC News". CBC (İngilizce). 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  23. ^ "Sampson tested by torture, deprivation". pub. 8 Ağustos 2003. 3 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  24. ^ "Canada Turned a Blind Eye to This Woman's Black Eye". Huffpost. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2013. 
  25. ^ "La mère d'une Québécoise coincée en Arabie saoudite dénonce l'inaction du gouvernement canadien". Huffpost Quebec. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019. 
  26. ^ "Canadian a step closer to execution in Saudi Arabia". CBC News. 7 Kasım 2008. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2009. 
  27. ^ "Mohamed Kohail Free: Canadian Condemned To Death In Saudi Arabia Released". huffingtonpost.ca. 21 Aralık 2018. The Canadian Press. 28 Mayıs 2013. 11 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  28. ^ a b "Saudi Arabia expels Canadian ambassador, freezes trade in human rights dispute". Toronto Star. The Associated Press. 5 Ağustos 2018. 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  29. ^ "Saudi foreign minister demands Canada stop treating it like a 'banana republic'". The Guardian. 28 Eylül 2018. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  30. ^ "Foreign Ministry: negative, surprising attitude of Canada totally false claim". Saudi Press Agency. 6 Ağustos 2018. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  31. ^ "Saudi Arabia expels Canadian ambassador after Ottawa criticizes arrests of Saudi activists". Washington Post. 6 Ağustos 2018. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  32. ^ "Saudi Arabia sells off Canadian assets as dispute escalates: FT". Thomson-Reuters. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  33. ^ "Riyadh to transfer all Saudi patients in Canada out of the country". CNBC. Reuters. 7 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  34. ^ Simeon Kerr (8 Ağustos 2018). "Saudi Arabia sells Canadian assets as dispute escalates". Financial Times. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  35. ^ "Saudi Arabia orders all of its foreign university students to leave Canada". Daily Hive. 7 Ağustos 2018. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  36. ^ "Saudi renters forced to leave Toronto face 'legal nightmare' over leases, advocate says". Toronto Star. 16 Ağustos 2018. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  37. ^ "Message to Students from Saudi Arabia". uwo.ca. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2018. 
  38. ^ Joshua Berlinger (7 Ağustos 2018). "Saudi Arabia state airline cancels flights to Canada amid growing dispute". CNN. 26 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  39. ^ "Saudi Arabia state airline to suspend flights in and out of Toronto amid intensifying diplomatic row with Canada". The Independent. 6 Ağustos 2018. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  40. ^ "Saudi official says oil sales unaffected by dispute with Canada". CTV News. 9 Ağustos 2018. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  41. ^ "Saudi Arabia to sell off Canadian assets and stop buying Canadian wheat and barley". CBC News. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  42. ^ "Al Jubeir: No room for mediation with Canada". The National. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  43. ^ "On Saudi Arabia, Canada's stance is principled — but conflicted". Toronto Star. 10 Ağustos 2018. 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  44. ^ "Et tu quoque, Trudeau? How Saudi trolls slammed Canada in a diplomatic spat". CBC News. 10 Ağustos 2018. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  45. ^ "Saudi Arabia allows medical trainees to stay in Canada". theglobeandmail.com. 27 Ağustos 2018. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  46. ^ "Here's the fake news Saudi Arabia is playing about Canada". Global News. 15 Ağustos 2018. 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  47. ^ "Saudi Arabian group apologizes for posting image showing plane heading towards CN Tower" (İngilizce). CBC News. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  48. ^ "'Unacceptable': Outrage over Saudi tweet". news.com.au. Reuters, The Associated Press. 7 Ağustos 2018. 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  49. ^ "Amid Saudi Arabia dispute, Canada says will always defend human rights". Reuters. Ottawa. 6 Ağustos 2018. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  50. ^ "Trudeau rebuffs Saudi call for an apology as diplomatic spat escalates". CBC News. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  51. ^ "'We don't have a single friend': Canada's Saudi spat reveals country is alone". The Guardian. 11 Ağustos 2018. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  52. ^ Hopper (14 Ağustos 2018). "'This has not been a good hour for Canada': John Baird slams Trudeau government on Saudi state TV". National Post. 
  53. ^ "Raif Badawi: John Baird protests blogger flogging to Saudi prince". CBC News. 25 Ocak 2015. 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2018. 
  54. ^ "The ethics of John Baird's Saudi intervention". Toronto Star. 16 Ağustos 2018. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  55. ^ Bloomberg L.P. (10 Ağustos 2018). "Saudi Arabia warns of further retaliation against Canada". Straits Times. 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  56. ^ "How Saudi Arabia selling Canadian assets could affect our economy". Global News. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  57. ^ Staff (7 Ağustos 2018). "Saudi Arabian agency stops buying Canadian wheat, barley". Reuters. 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  58. ^ "Saudi Arabia halts Canadian grain imports". Farms.com. 9 Ağustos 2018. 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  59. ^ Fergal Smith (8 Ağustos 2018). "Canadian dollar rebounds from two-week low as investors look past Saudi dispute". Globe and Mail. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  60. ^ "Canadian dollar whipsaws as row with Saudi Arabia escalates". Financial Post. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  61. ^ Kelly Grant and Jack Hauen (8 Ağustos 2018). "Canadian teaching hospitals facing withdrawal as Saudi Arabia recalls sponsored students". Globe and Mail. 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2018. 
  62. ^ "Saudi medical trainees allowed to stay in Canada, for now". CBC. 28 Ağustos 2018. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2018. 
  63. ^ "Saudi Arabia allows medical trainees to stay in Canada". Globe and Mail. 28 Ağustos 2018. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2018. 
  64. ^ "Yemen supports kingdom against any prejudice to its sovereignty". Saudi Press Agency. 6 Ağustos 2018. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  65. ^ "UAE Expresses Solidarity with Saudi Arabia against Any Foreign Interference in Its Domestic Affairs". Saudi Press Agency. 6 Ağustos 2018. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  66. ^ "Bahrain says supports Saudi Arabia in rights row with Canada". Reuters. 6 Ağustos 2018. 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  67. ^ "Arab states back Saudi Arabia in expelling Canadian ambassador over human rights dispute". Global News. 6 Ağustos 2018. 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  68. ^ "قطر تنأى بنفسها عن أزمة السعودية وكندا" (Arapça). Al Jazeera Arabic. 6 Ağustos 2018. 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  69. ^ "Abbas backs Saudi Arabia". Arutz Sheva. 7 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  70. ^ "Jordan Emphasizes KSA Right to Apply National Laws, Regulations". Saudi Press Agency. 7 Ağustos 2018. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  71. ^ "Djibouti Strongly Condemns Canadian Intervention in KSA Internal Affairs". Saudi Press Agency. 7 Ağustos 2018. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  72. ^ "Mauritania expresses full solidarity with kingdom against any interference in its internal affairs". Saudi Press Agency. 7 Ağustos 2018. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  73. ^ "Sudan expresses full solidarity with the Kingdom against any interference in its internal affairs". Saudi Press Agency. 7 Ağustos 2018. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  74. ^ "Egypt confirms solidarity with kingdom in position rejecting any external interference in internal affairs". Saudi Press Agency. 8 Ağustos 2018. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  75. ^ "Comoros Stresses Rejecting Canadian Interference, in KSA Internal Affairs, based on Fake Pretext to Defend HRs". Saudi Press Agency. 8 Ağustos 2018. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  76. ^ "Hariri: Lebanon supports Saudi stance in Riyadh, Ottawa diplomatic row". Egypt Today. 8 Ağustos 2018. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  77. ^ "Russia chides Canada over row with Saudi Arabia". Yahoo! News. Reuters. 8 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  78. ^ "Pakistan backs Saudi Arabia in diplomatic tussle with Canada". ARY News. 9 Ağustos 2018. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2018. 
  79. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  80. ^ "Oman and Kuwait go gently into Saudi Arabia and Canada dispute". The New Arab. 7 Ağustos 2018. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  81. ^ "Turkish, Saudi foreign ministers discuss ties". Anadolu Ajansı. 10 Ağustos 2018. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  82. ^ "U.S. refuses to back Canada in Saudi Arabia dispute". The Globe and Mail. 7 Ağustos 2018. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018. 
  83. ^ "'We don't have a single friend': Canada's Saudi spat reveals country is alone". The Guardian. 11 Ağustos 2018. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  84. ^ "Canada to ask allies to help cool Saudi dispute; U.S. offers no aid". Reuters. 5 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  85. ^ "UAE, Arab League voice support for Saudi Arabia in Canada dispute". Arabian Business. 7 Ağustos 2018. 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  86. ^ "It's open season in Saudi Arabia on everything Canadian". Arabian Business. 11 Ağustos 2018. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  87. ^ "The Saudi Arabia-Canada Feud, Explained". Atlantic Council. 9 Ağustos 2018. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  88. ^ "Canada seeks help from allies to end tension with Saudi Arabia". Memo. 11 Ağustos 2018. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanada-Suudi_Arabistan_ilişkileri&oldid=32882527" sayfasından alınmıştır