Karadağ başbakanı
Karadağ başbakanı (Karadağca: Премијер/Премијерка Црне Горе, romanize: Premijer/Premijerka Crne Gore) veya resmi olarak Karadağ hükûmet başkanı (Karadağca: Предсједник/Предсједница Владе Црне Горе, romanize: Predsjednik/Predsjednica Vlade Crne Gore) Karadağ hükûmetinin başkanıdır. Başbakanın rolü, hükûmetin çalışmalarını yönlendirmek ve önerilen bakanların bir listesini içeren hükûmet programını Parlamentoya sunmaktır. Başbakanın istifası, hükûmetin düşmesine neden olur.
| Karadağ Hükûmet Başkanı | |
|---|---|
.svg) | |
| Atayan | Karadağ Parlamentosu |
| Görev süresi | Yok |
| Oluşum | 20 Mart 1879 |
| İlk sahibi | Božo Petrović-Njegoš |
| Maaş | 15.522 USD yıllık[1] |
| Websitesi | www.gov.me |
Mevcut başbakan, sivil siyasi parti Avrupa Şimdi! lideri olan Milojko Spajić, Karadağ Parlamentosu tarafından seçildi. Çetine'de 44. Karadağ Hükûmeti'nin kurulmasından sonra 31 Ekim 2023'te seçildi.
Tarihçe
değiştirİlk modern Karadağ hükûmeti 20 Mart 1879'da Karadağ Prensliği sırasında kuruldu. Hükûmet başkanının unvanı "Bakanlar Kurulu Başkanı"ydı (Предсједник Министарског савјета).
28 Ağustos 1910'da Karadağ'ın bir krallık olduğu ilan edildi. Hem Prenslik hem de Krallık sırasında, makam önemli bir öneme sahip değildi ya da etkisi yoktu. Sadece Prens I. Nikola'nın (ve daha sonra da Kral) iradesine bağlıydı. Karadağ'ın I. Dünya Savaşı sırasında 15 Ocak 1916'da İttifak Devletleri'ne teslim olmasından sonra hükûmet sürgüne gitti ve varlığı sona erene dek yurt dışında kaldı. Podgorica Meclisinin 26 Kasım 1918’de Karadağ’ı Sırbistan ile birleştirmesinin ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı’nın kurulmasının kararının ardından Stojan Protić 20 Aralık 1918'de yeni kurulan krallığın başbakanı oldu. Bununla birlikte devrik Kral I. Nikola, 1921'de ölümüne dek Karadağ başbakanlarını sürgünde görevlendirmeye devam ettim. Sürgündeki Karadağ Hükûmeti, kısa bir süre sonra 1922'de sona erdi.
Komünist rejim yönetiminde, Karadağ 7 Mart 1945'te kendi hükûmetini elde etti. O gün, Yugoslavya hükümeti içinde (diğer beş cumhuriyette olduğu gibi) bir Karadağ bakanlığı kuruldu ve Karadağ Bakanı, 17 Nisan 1945'te savaş sonrası Karadağ'ın ilk gerçek hükümetini oluşturmaktan sorumlu oldu. Hükûmetler 4 Şubat 1953'e kadar bir Başbakan, 15 Ocak 1991'e kadar Yürütme Konseyi Başkanı ve o zamandan beri Başbakan tarafından yönetildi.
Liste
değiştirÖnceki makamlar
Monarşi
değiştirDoğru Halk Partisi Halk Partisi Bağımsız
| Hükûmet Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Sonu | Görev Süresi | Siyasi Parti | Hükümdar | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Karadağ Prensiliği | I. Nikola (1860-1921) | ||||||
| 1 | 
|
Voyvoda Božo Petrović-Njegoš (1846-1929) |
20 Mart 1879 | 19 Kasım 1905 | 26 yıl,
272 gün |
Bağımsız | |
| 2 | 
|
Lazar Mijušković (1867-1936) |
19 Aralık 1905 | 24 Kasım 1906 | 340 gün | Doğru Halk Partisi | |
| 3 | 
|
Marko Radulović (1866-1935) |
24 Kasım 1906 | 1 Şubat 1907 | 69 gün | Halk Partisi | |
| 4 | 
|
Andrija Radović (1872-1947) |
1 Şubat 1907 | 17 Nisan1907 | 75 gün | Halk Partisi | |
| 5 | 
|
Lazar Tomanović (1845-1932) |
17 Nisan 1907 | 28 Ağustos 1910 | 3 yıl,
132 gün |
Bağımsız | |
| Karadağ Krallığı | |||||||
| (5) |
|
Lazar Tomanović (1845-1932) |
28 Ağustos 1910 | 19 Haziran 1912 | 1 yıl,
295 gün |
Bağımsız | |
| 6 | 
|
Voyvoda Mitar Martinović (1870-1954) |
19 Haziran 1912 | 8 Mayıs 1913 | 323 gün | Doğru Halk Partisi | |
| 7 | 
|
Serdar Janko Vukotić (1866-1927) |
8 Mayıs 1913 | 16 Temmuz 1915 | 2 yıl,
68 gün |
Bağımsız | |
| 8 | 
|
General Milo Matanović (1879-1955) |
16 Temmuz 1915 | 2 Ocak 1916 | 170 gün | Bağımsız | |
| (2) | 
|
Lazar Mijušković (1867-1936) |
2 Ocak 1916 | 25 Ocak 1916 | 23 gün | Doğru Halk Partisi | |
| Sürgündeki Karadağ Hükûmeti. | |||||||
| (2) |
|
Lazar Mijušković (1867-1936) |
25 Ocak 1916 | 12 Mayıs 1916 | 108 gün | Doğru Halk Partisi | |
| (4) | 
|
Andrija Radović (1872-1947) |
12 Mayıs 1916 | 17 Ocak 1917 | 245 gün | Halk Partisi | |
| (8) |
|
General Milo Matanović (1879-1955) |
17 Ocak 1917 | 11 Haziran 1917 | 150 gün | Bağımsız | |
| 9 | 
|
Evgenije Popović (1842-1931) |
11 Haziran 1917 | 17 Şubat 1919 | 1 yıl,
249 gün |
Bağımsız | |
| 10 | .jpg)
|
General Anto Gvozdenović (1853-1935) |
17 Şubat 1919 | 1 Mart 1921 | 2 yıl,
12 gün |
Bağımsız | |
| 11 | 
|
Jovan Plamenac (1873-1944) |
1 Mart 1921 | 13 Ocak 1922 | 318 gün | Doğru Halk Partisi | Michael (1921-1922) |
| 12 | 
|
General Milutin Vučinić (1869-1922) |
13 Ocak 1922 | 13 Şubat 1922 | 31 gün | Doğru Halk Partisi | |
| (10) |
|
General Anto Gvozdenović (1853-1935) |
13 Şubat 1922 | 13 Temmuz 1922 | 150 gün | Bağımsız | |
| 1922'den 1941'e kadar Karadağ toprakları, Yugoslavya Krallığı'ndaki önce Zeta Oblastı'nın ve daha sonra Zeta Banlığı'nın bir parçasıydı. | |||||||
1945 öncesi yönetim başkanları
Sosyalist Cumhuriyet
değiştirKomünist Parti / Komünistler Birliği
| Hükûmet Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Sonu | Görev Süresi | Siyasi Parti | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Karadağ Bakanı | ||||||
| – | 
|
Milovan Đilas (1911-1995) |
7 Mart 1945 | 17 Nisan 1945 | 41 gün | Komünist Parti |
| NR Karadağ Başbakanı | ||||||
| – | 
|
General Blažo Jovanović (1907-1976) |
17 Nisan 1945 | 4 Şubat 1953 | 7 yıl,
291 gün |
Komünist Parti (parti yeniden adlandırıldı) Komünistler Birliği (parti yeniden adlandırıldı) |
| İcra Kurulu Başkanı | ||||||
| 1 (13) |
|
General Blažo Jovanović (1907-1976) |
4 Şubat 1953 | 16 Aralık 1953 | 315 gün | Komünistler Birliği |
| 2 (14) |
|
Filip Bajković (1910-1985) |
16 Aralık 1953 | 12 Temmuz 1962 | 8 yıl,
208 gün |
Komünistler Birliği |
| 3 (15) |
|
Đorđije Pajković (1917-1980) |
12 Temmuz 1962 | 25 Haziran 1963 | 348 gün | Komünistler Birliği |
| 4 (16) |
|
Veselin Đuranović (1925-1997) |
25 Haziran 1963 | 8 Aralık 1966 | 3 yıl,
165 gün |
Komünistler Birliği |
| 5 (17) |
|
Mijuško Šibalić (1915-1995) |
8 Aralık 1966 | 5 Mayıs 1967 | 148 gün | Komünistler Birliği |
| 6 (18) |
|
Vidoje Žarković (1927-2000) |
5 Mayıs 1967 | 7 Ekim 1969 | 2 yıl,
154 gün |
Komünistler Birliği |
| 7 (19) |
|
Buarko Bulajić (1922-2009) |
7 Ekim 1969 | 6 Mayıs 1974 | 4 yıl,
211 gün |
Komünistler Birliği |
| 8 (20) |
|
Marko Orlandić (1930-) |
6 Mayıs 1974 | 28 Nisan 1978 | 3 yıl,
356 gün |
Komünistler Birliği |
| 9 (21) |
|
Momčilo Cemović (1928-2001) |
28 Nisan 1978 | 7 Mayıs 1982 | 4 yıl,
9 gün |
Komünistler Birliği |
| 10 (22) |
|
Radivoje Brajović (1935) |
7 Mayıs 1982 | 6 Haziran 1986 | 4 yıl,
30 gün |
Komünistler Birliği |
| 11 (23) |
|
Vuko Vukadinović (1937-1993) |
6 Haziran 1986 | 29 Mart 1989 | 2 yıl,
296 gün |
Komünistler Birliği |
| 12 (24) |
|
Radoje Kontić (1937) |
29 Mart 1989 | 15 Şubat 1991 | 1 yıl,
321 gün |
Komünistler Birliği |
Parlamenter cumhuriyet
değiştirSosyalistler Demokratik Partisi Bağımsız
| Hükûmet Başkanı | Seçim | Görev Başlangıcı | Görev Sonu | Görev Süresi | Siyasi Parti | Cumhurbaşkanı | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Karadağ Cumhuriyeti | |||||||||
| 1 (25) |
.jpg)
|
Milo Đukanović (1962-) |
1990 1992 1996 |
15 Şubat 1991 | 5 Şubat 1998 | 6 yıl,
355 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | Momir Bulatović.jpg) (1990-1998) | |
| 2 (26) |
.jpg)
|
Filip Vujanović (1954-) |
1998 2001 |
5 Şubat 1998 | 8 Ocak 2003 | 4 yıl,
337 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | Milo Đukanović.jpg) (1998-2002) | |
| (1) (25) |
|
Milo Đukanović (1962-) |
2002 | 8 Ocak 2003 | 21 Mayıs 2006 |
3 yıl,
134 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | Filip Vujanović (2003-2018) | |
| Bağımsız Karadağ | |||||||||
| (1) (25) |
|
Milo Đukanović (1962-) |
— | 21 Mayıs 2006 |
10 Kasım 2006 | 173 gün | Sosyalistler Demokratik Partisi | ||
| 3 (27) |
.jpg)
|
Željko Šturanović (1960-2014) |
2006 | 10 Kasım 2006 | 29 Şubat 2008 | 1 yıl,
110 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | ||
| (1) (25) |
|
Milo Đukanović (1962-) |
2009 | 29 Şubat 2008 | 29 Aralık 2010 | 2 yıl,
304 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | ||
| 4 (28) |
|
Igor Lukšić (1976-) |
— | 29 Aralık 2010 | 4 Aralık 2012 | 1 yıl,
339 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | ||
| (1) (25) |
|
Milo Đukanović (1962-) |
2012 | 4 Aralık 2012 | 28 Kasım 2016 |
3 yıl,
358 gün |
Sosyalistler Demokratik Partisi | ||
| 5 (29) |
|
Duško Marković (1959-) |
2016 | 28 Kasım 2016 |
4 Aralık 2020 | 4 yıl, 6 gün | Sosyalistler Demokratik Partisi | Milo Đukanović (2018–günümüz) | |
| 6 (30) |
|
Zdravko Krivokapić (1957-) |
2020 | 4 Aralık 2020 | 28 Nisan 2022 | 1 yıl, 145 gün | Bağımsız Ne damo Crnu Goru | ||
| 7 (31) |
.jpg)
|
Dritan Abazović (1985-) |
— | 28 Nisan 2022 | 31 Ekim 2023 | 2 yıl, 246 gün | Birleşik Reform Eylemi | Jakov Milatović.jpg) (2023–günümüz) | |
| 8 (32) |
.jpg)
|
Milojko Spajić (1987-) |
— | 31 Ekim 2023 | Günümüz | 1 yıl, 60 gün | Şimdi Avrupa | ||
Yaşayan eski başbakanlar
değiştir| İsim | Dönem | Doğum tarihi |
|---|---|---|
| Radivoje Brajović | 1982 - 1986 | 11 Ocak 1935 |
| Radoje Kontić | 1989 - 1991 | 31 Mayıs 1937 |
| Milo Đukanović | 1991 - 1998, 2003 - 2006, 2008 - 2010, 2012 - 2016 |
15 Şubat 1962 |
| Filip Vujanović | 1998 - 2003 | 1 Eylül 1954 |
| Igor Lukšić | 2010 - 2012 | 14 Haziran 1976 |
| Duško Marković | 2016 - 2020 | 6 Temmuz 1959 |
| Zdravko Krivokapić | 2020 - 2022 | 2 Eylül 1963 |
Karadağ'ın eski başbakanlarından en son ölenler 2014'te Željko Šturanović (2006-2008) ve 2019'da Marko Orlandić (1974-1978) oldu.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Kosovo's PM is the highest paid in the region". 19 Ağustos 2018. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- Karadağ Başbakanlığı26 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.