Karanlık bulutsu

Karanlık Bulutsu, soğurma bulutsuları olarak da anılan bu yıldızlararası bulutlar, koyu renkli gaz ve toz topluluklarıdır ve sıklıkla içlerinde oluşmakta olan yıldızları barındırmaktadırlar. Karanlık bulutsular, parlak bir bulutsunun bir kısmını örttüklerinde (örneğin Atbaşı Bulutsusu) veya arka plandaki yıldızları örttüklerinde (örneğin Kömür Çuvalı Bulutsusu) görülebilirler.

Işığın körlenmesi, büyük moleküler bulutların çok soğuk ve çok yoğun parçalarında yıldızlararası toza sebep olur. Kümeler ve karanlık bulutsuların büyük bileşimleri, dev moleküler bulutlarla ilişkilidir. Soyutlanmış küçük karanlık bulutsular, Bart damlacıkları olarak bilinir.

Karanlık Bulutsu Bölgeleri

değiştir
 
En meşhur karanlık bulutsulardan, Atbaşı Bulutsusu.

Aşağıda, 2000 ışıkyılı içerisindeki birçok karanlık bulutsu bölgesinin, gökada düzlemi üzerinde gösterildiği bir tablo ve tıklanabilir harita bulunmaktadır. Harita, Dutra ve Bica'nın listelediği 742 karanlık bulutsunun konumlarını göstermektedir. Ayrıca, birkaç parlak bulutsu da haritada işaretlenmiştir. Bu karanlık bulutsular, Avcı Kolu'nun Dünya'ya yakın kısımlarında önemli yıldız oluşum bölgeleridir. Örneğin meşhur Ülker yıldız kümesi, Boğa Takımyıldızı'ndaki karanlık bulutların arasında oluşan sıcak, genç yıldızlardan meydana gelmiştir.

Önemli Karanlık Bulutsu Bölgeleri
Adı S.A. (J2000) D.A. (J2000) Gökada boylamı (°) Gökada enlemi (°) Uzaklık (Iy)
Koç 03sa 00d +19° 50′ 160 -34 330
Kahraman 03sa 52d +33° 20′ 161 -16 1150
Boğa 03sa 00d +19° 05′ 160 -34 330
Avcı 03sa 00d +19° 05′ 204 -12 1500
Pupa 07sa 39d -44° 90′ 258 -11 1500
Pupa 08sa 21d -36° 60′ 255 0 1400
Yelken 08sa 27d -50° 40′ 267 -7 1000
Kömür Çuvalı Bulutsusu 12sa 25d -63° 70′ 300 -1 520
Sinek 12sa 28d -70° 80′ 301 -8 490
Bukalemun 12sa 34d -77° 80′ 302 -15 590
Kurt 15sa 45d -34° 50′ 339 +16 460
Kurt 16sa 01d -39° 70′ 338 +10 470
Yılancı 16sa 31d -22° 90′ 355 +17 520
Yılancı 16sa 50d -14° 20′ 5 +19 520
Akrep 17sa 11d -39° 80′ 347 0 490
Yılancı 17sa 22d -24° 30′ 1 +7 520
Kalkan 18sa 33d -06° 60′ 25 +1 650
Güneytacı 19sa 14d -36° 70′ 1 -20 520
Kartal 19sa 19d +11° 10′ 46 -1 1000
Tilkicik 19sa 22d +23° 20′ 57 +4 650
Kral 20sa 42d +58° 60′ 95 +10 1400
Kral 20sa 56d +67° 20′ 103 +14 1000

Tıklanabilir harita

değiştir
 Kaliforniya BulutsusuAvcı bulutsusuAvcıKahramanPupaBoğaKoçKralKartalKalkanYılancıBukalemunKurtYelkenKömür Çuvalı BulutsusuGüneşAvcı kolu
1000 ışık yılı karanlık bulutsu bölgeleri (bilgi için isimlere tıklayınız)

Önemli molekül bulutları

değiştir

Aşağıdaki harita, önemli molekül bulutlarının Samanyolu düzlemi boyunca nerelerde bulunabileceğini göstermektedir.

 
Önemli molekül bulutları

En meşhur karanlık bulutsular

değiştir

En meşhur karanlık bulutsuların bir listesi aşağıda verilmiştir.

En meşhur karanlık bulutsular
Barnard belirtmesi Yaygın adı S.A. (J2000) D.A. (J2000) Gökada boylamı (°) Gökada enlemi (°) Büyüklük (yaydakika) Uzaklık (Iy) Ty
B33 Atbaşı Bulutsusu 05sa 40.90d -02° 28′ 207,0 -16,8 6'x4' 1400 Avcı
- Kömür Çuvalı Bulutsusu 12sa 53d -63° 00′ 303,1 -0,1 400'x300' 500 Güneyhaçı
B42 Rho Ophiuchi 16sa 25.5d -23° 26′ 353,7 +17,7 30'x30' 500 Yılancı
B65/6/7 Pipo (sap) Bulutsusu 17sa 20d -26° 54′ 358,6 +5,9 300'x60' 500 Yılancı
B72 Yılan Bulutsusu 17sa 23.60d -23° 37′ 1,8 +7,0 30'x30' 600 Yılancı
B78 Pipo (çanak) Bulutsusu 17sa 32.70d -25° 36′ 1,3 +4,2 200'x140' 500 Yılancı
B86 Mürekkep Lekesi Bulutsusu[1] 18sa 03d -27° 52′ 2,9 -2,8 5'x3' ? Yay
B87 Papağan Başı Bulutsusu[2] 18sa 04.20d -32° 30′ 358,9 -5,2 12'x12' 1000 Yay
B92 18sa 15.60d -18° 14′ 12,7 -0,6 15'x15' 650 Yay
B133 19sa 06.20d -06° 54′ 28,5 -6,4 10'x5' 1000 Kartal
B143 E Bulutsusu 19sa 41.40d +11° 00′ 48,5 -5,9 30'x30' ? Kartal
B348/9 Kuzey Kömür Çuvalı Bulutsusu 20sa 34.40d +42° 06′ 81,0 +1,1 240'x240' ? Kuğu
B352 20sa 57.20d +45° 54′ 86,5 +0,3 15'x3' 1900 Kuğu
B168 21sa 53.40d +47° 16′ 94,40 -5,5 100'x10' ? Kuğu

Ayrıca bakınız

değiştir

Harita ve bilgiler: Atlas of the Universe 8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Richard Powell

  1. ^ "The Ink Spot (Dark Nebula)". Dominic Ford - In-The-Sky.org. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021. 
  2. ^ "The Parrot's Head Nebula (Dark Nebula)". Dominic Ford - In-The-Sky.org. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021.