Kavuk

Kavuk, beyaz renkte pamuk ipliğinden örülmüş olan kumaştan yapılmış, üzerine sarık sarılan erkek başlığına verilen ad.

I. Selim'in kavuklu bir görseli

Osmanlı toplumunda kavuklar sarılış biçimi, rengi ve görüntüsüne göre çeşitlenir ve farklı adlar alır; giyen kişinin sosyal sınıfını gösterirdi. Osmanlı toplumunda kullanılan kavuklar genellikle sarıklı idi; bu nedenle genellikle kavuk ile sarık aynı anlamda kullanılmıştır. Sarık bir kavuğun, fesin, külahın etrafına sarılan bezlere verilen isimdir.

Osmanlı Devleti'nde 1842 yılında fes giyilmeye başlandıktan sonra kavuk giyimi terk edilmiştir.

Bazı kavuk tipleri

II. Mahmud'un kavuklu bir fotoğrafı (1815)

Kallavî kavuk

En görkemli kavuk türüdür. Büyük boyutlu olan bu kavuk, aşağı doğru daralır. Osmanlı yönetiminde sadrazamlar, Kubbealtı vezirleri ve Kaptan-ı deryalar tarafından kullanılan bir başlıktı ve yalnızca orduyla birlikte sefere çıkıldığında ve arefe günlerinde giyilirdi.

Müceveze kavuk

Üstü dar silindir prizma şeklinde tepesi kırmızı renkte olan ve pamuk sargılı kavuklardır. Sadrazam ve devlet erkanı tararından kullanılırdı.

Kâtibi kavuk

Baş kapı kethüdaları kapıkulu görevlileri ve üst düzey yeniçeriler tarafından kullanılan kavuk tipidir.

Burma sarıklı kavuk

16. yüzyılda kullanılan bir sarık tipidir. Şehzadeler, beylerbeyleri, sancakbeyleri, beylerbeyleri, Kubbealtı vezirleri, defterdarlar gibi üst düzey devlet görevlileri kullanırdı.

Örfi destari kavuk

Küçük dereceli ulema, müftüler, küçük ve orta kademeden kadılar, imamlar, derviş ve şeyhlerin kullandığı kavuklardır.