Kelebek teoremi

Bir çemberin başka iki kirişinin üzerinden çizilen kirişin orta noktası hakkındaki teorem

Kelebek teoremi, Öklid geometrisinin klasik bir sonucudur ve aşağıdaki gibi ifade edilebilir:[1] :s. 78

Kelebek teoremi

M, bir çemberin başka iki AB ve CD kirişi üzerinden geçen PQ kirişinin orta noktası olsun, buna bağlı olarak AB ve CD, PQ kirişini X ve Y noktalarında keser. O halde M, XY'nin orta noktasıdır.

Teoremin ispatı

değiştir
 
Kelebek teoreminin ispatı

Teoremin biçimsel bir ispatı aşağıdaki gibidir: XX′ ve XX″ dikmeleri X noktasından sırasıyla AM ve DM düz çizgileri üzerine indirilsin. Benzer şekilde, YY′ ve YY″, Y noktasından sırasıyla BM ve CM düz çizgilerine dik indirilsin.

  olduğundan
 
 
 
 
 
 
 

Önceki denklemlerden ve kesişen kirişler teoreminden,

 
 
 
 
 

PM = MQ olduğundan,

Böylece

 

İkinci denklemde içler dışlar çarpımı yapılırsa,

 

Ortak terim olan

 

ifadesi elde edilen denklemin her iki tarafından sadeleştirilirse,

 

elde edilir, dolayısıyla MX = MY, çünkü MX, MY ve PM hepsi pozitif, gerçek sayılardır.

Bu nedenle, M, XY'nin orta noktasıdır.

Projektif geometri kullanan biri[2] de dahil olmak üzere başka ispatlar da mevcuttur.[3]

Tarihçe

değiştir

Kelebek teoremini kanıtlamak William Wallace tarafından The Gentlemen's Mathematical Companionda (1803) bir problem olarak ortaya atıldı. 1804'te üç çözüm yayınlandı ve 1805'te Sir William Herschel, Wallace'a yazdığı bir mektupta soruyu tekrar sordu. Thomas Scurr, aynı soruyu 1814'te Gentlemen's Diary veya Mathematical Repositoryde tekrar sordu.[4]

Dış bağlantılar

değiştir

Konuyla ilgili yayınlar

değiştir
  • Volenec, V. (2000). A generalization of the butterfly theorem. Mathematical Communications, 5(2), ss. 157-160.
  • Čerin, Z. (2001). A generalization of the butterfly theorem from circles to conics. Mathematical Communications, 6(2), ss. 161-164.
  • Sliepcevic, A. (2002). A new generalization of the butterfly theorem. Journal for Geometry and Graphics, 6(1), ss. 61-68.
  • Volenec, V. (2002). The butterfly theorem for conics. Mathematical Communications, 7(1), ss. 35-38.
  • Kung, S. (2005). A butterfly theorem for quadrilaterals. Mathematics Magazine, 78(4), ss. 314-316.
  • Čerin, Z., & Gianella, G. M. (2006). On improvements of the butterfly theorem. Far east journal of mathematical sciences: FJMS, 20(1), 69.
  • Jun-lin, Y. A. N. G. (2009). Version of butterfly theorem under projective transformation. Journal of Fuyang Teachers College (Natural Science), 4.
  • Markowsky, G. (2011). Pascal's Hexagon Theorem Implies the Butterfly Theorem. Mathematics Magazine, 84(1), ss. 56-62.
  • Dergiades, N., & Lim, S. H. (2012). The Butterfly Theorem Revisited. In Forum Geometricorum (Vol. 12, ss. 301-304).
  • Donolato, C. (2016). A proof of the butterfly theorem using Ceva’s theorem. In Forum Geom (Vol. 16, ss. 185-186).
  • Celli, M. (2016). A proof of the butterfly theorem using the similarity factor of the two wings. In Forum Geom (Vol. 16, ss. 337-338).
  • Hung, T. Q. (2016). Another synthetic proof of the butterfly theorem using the midline in triangle. In Forum Geometricorum (Vol. 16, ss. 345-346).
  • Krishna, Dasari. (2017). Another New Proof of the Butterfly Theorem. International journal of mathematics and its applications. 5. ss. 1-55.
  • Nguyen, N. P. (2020). On Generalizations of the Butterfly Theorem. arXiv preprint arXiv:2001.07201.

Kaynaklar

değiştir
  1. ^ Johnson, Roger A., Advanced Euclidean Geometry, Dover Publ., 2007 (orig. 1929).
  2. ^ Problems in Projective Geometry 6 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., problem 8.
  3. ^ Martin Celli, "A Proof of the Butterfly Theorem Using the Similarity Factor of the Two Wings", Forum Geometricorum 16, 2016, ss. 337–338. http://forumgeom.fau.edu/FG2016volume16/FG201641.pdf 24 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ William Wallace's 1803 Statement of the Butterfly Theorem 25 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., cut-the-knot, retrieved 2015-05-07.