Kiş tableti
Kiş tableti, Irak'ın Babil Valiliği'ne bağlı Tell el-Uhaymir kentindeki antik Sümer kenti Kiş'te bulunan bir kireçtaşı tablettir. Tabletin alçı kalıbı Ashmolean Müzesi koleksiyonunda yer alırken, orijinali Bağdat'taki Irak Müzesi'nde bulunmaktadır.[1] Sümer Kral Listesi'nin bir kısmını içeren ve bazen Kiş tableti olarak da adlandırılan Scheil hanedan tabletiyle karıştırılmamalıdır.[2] Şu ana kadar doğrulanmış, dünyanın en eski tabletidir.[3][4]
Kiş tableti | |
---|---|
Hammadde | Kireç taşı |
Oluşturulma | MÖ 3500 |
Dönem/kültür | Uruk dönemi |
Keşfedilme | 1912-1914 |
Keşfeden | Henri de Genouillac |
Günümüzdeki konumu | Irak Ulusal Müzesi |
Kiş tabletindeki proto-çivi yazısı işaretleri tamamen piktografiktir ve deşifre edilmemiş ya da insan diline karşılık geldiği kanıtlanmamıştır. Uruk dönemine tarihlendirilmiştir.[5] Bu işaretler proto-yazı ile kısmen heceli düzgün çivi yazısının ortaya çıkışı arasında bir geçiş aşamasını temsil etmektedir. Mısır ve Mezopotamya'nın proto-okuryazarlık döneminin MÖ 3500 - 2900 yıllarını kapsadığı kabul edilmektedir. Jemdet Nasr ve Tell Uqair'de bulunan Jemdet Nasr dönemine (MÖ 3100-2900) ait idari metinler, proto-çivi yazısından çivi yazısına geçişte daha ileri bir aşamayı temsil etmektedir, ancak yine de Sümerce ile kesin olarak özdeşleştirilememektedir.[6]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ [1] Henry Field, "The Field Museum-Oxford University Expedition to Kish, Mesopotamia, 1923–1929", Anthropology Leaflet, no. 28, 1929.
- ^ Scheil, Vincent (1911). "Les plus anciennes dynasties connues de Sumer-Accad". Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. 55 (8): 606-620.
- ^ İLHAN, Alper (16 Mayıs 2024). "Kil Tabletlere Kazınmış Tarih: Kiş Tableti'nin Önemi - Alper İLHAN | Kişisel Blog". Alper İLHAN. Erişim tarihi: 3 Ocak 2025.
- ^ Eyler, Sıla (15 Ağustos 2023). "Bilinen En Eski Yazılı Metin Hangisi?". Arkeofili. Erişim tarihi: 3 Ocak 2025.
- ^ Hayes, John L., 1990 A Manual of Sumerian Grammar and Texts, Undena Publications, p. 266
- ^ "The earliest Mesopotamian writing" (PDF), Visible language. Inventions of writing in the ancient Middle East and beyond, Oriental Institute Museum Publications, 32, Chicago: University of Chicago, 2010, ss. 33-50, ISBN 978-1-885923-76-9 Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(yardım)